İsrail-Filistin sorununa yönelik barış görüşmelerinin, ABD’de yapılacak Başkanlık seçimlerinden birkaç ay sonra gündeme gelebileceğini de kaydeden Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Uluslararası toplumun sessiz kalması, sorunun adeta Filistinlilere yurt bulmaya hakikat evrildiğini göstermektedir. Türkiye’nin; Mısır’ın yanı sıra Suriye, İran ve Irak’la bölgesel iş birliğini güçlendirmeye yönelik geliştireceği siyasetler, İsrail’i, acımasız ve hukuk tanımaz tavrını tekrar gözden geçirmeye yöneltebilir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Milletlerarası Bağlar Kısım Lideri Doç. Dr. İbrahim Arslan, İsrail ile Hamas ortasındaki savaşın başlangıcının üzerinden geçen bir yılı kıymetlendirdi.
Filistinlilerin dağılımı ve mültecilik durumu
Dünya genelinde 14 milyonu aşkın Filistinli yaşadığını kaydeden Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Bu sayı, kimlik kartı olanlar ile mülteci olarak kayıtlı Filistinlileri kapsıyor. Bu nüfusun yüzde 44.8’i Arap ülkelerinde, yüzde 15,4’ü Gazze Şeridi’nde, yüzde 22.5’i Doğu Kudüs dâhil Batı Şeria’da, yüzde 12’si İsrail’de, yüzde 5.3’ü ise öteki ülkelerde. Filistinlilerin değerli bir kısmının mülteci olarak yaşamasının nedeni, Filistin topraklarında İsrail devletinin kurulmasıdır. İsrail devletinin kuruluşu sürecinde ve sonrasında, Filistinliler, gelecekte Filistin devletine ilişkin olacağına inandıkları Gazze ve Batı Şeria’nın yanı sıra komşu ülkelere göç ettiler. Böylelikle Filistinliler, 1949’dan itibaren, farklı coğrafyalarda mülteci olarak yaşamak zorunda kaldılar. BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA) kayıtlarına nazaran dünya genelinde 5.9 milyon Filistinli bu kuruluşun yardımlarına erişebiliyor.” dedi.
Filistinliler ile İsrail ortasındaki temel sıkıntılar neler?
7 Ekim’i değerlendirmeden evvel Filistinliler ile İsrail ortasındaki temel sıkıntıları hatırlamakta fayda olduğunu tabir eden Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Bu meseleler, İsrail’in Filistin topraklarını işgal etmesi; İsrail’in 1967 öncesi hudutları temel alan iki devletli tahlili kabul etmemesi; Musevilerin, Müslümanlar için kutsal kabul edilen Mescid-i Aksa’da Müslümanları inciten tavırları ve Mescid-i Aksa’nın yıkılmasını hedeflemeleri; Batı Şeria’da, Museviler için İsrail idaresi tarafından açılan ve daima sayıları artırılan yerleşim yerleri; Gazze’deki Filistinlilerin, 2006’dan itibaren, İsrail tarafından uygulanan abluka altında yaşamak zorunda bırakılmaları, olarak sıralanabilir.” diye konuştu.
Hamas’ın saldırısı…
Dünyanın, 7 Ekim 2023 Cumartesi günü sabah saatlerinde, Hamas’ın Gazze’den attığı 5 bin civarında roketle İsrail’e saldırdığına şahit olduğunu lisana getiren Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Hamas, ‘Aksa Tufanı’ olarak isimlendirdiği bu harekâtla, genelde 75 yıldır, Gazze’de ise İsrail’in son 17 yıldır uyguladığı ablukadan kaynaklı olarak Filistinlilerin içinde bulundukları zahmetlere ve İsrail’in aşağılamalarına dikkat çekerek, Filistin problemini tekrar dünya gündemine taşımayı amaçladığını sav etti.” dedi.
İsrail’in Aksa Tufanı’na misilleme olarak gerçekleştirdiği saldırılar…
İsrail’in açıklamasına nazaran, Hamas’ın 7 Ekim 2023’de gerçekleştirdiği harekâtta 1200 İsraillinin öldürüldüğü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını kaydeden Doç. Dr. İbrahim Arslan, şöyle devam etti:
“İsrail’in Aksa Tufanı’na misilleme olarak Gazze Şeridi’ne gerçekleştirdiği taarruzlar sonucunda ise, geçen bir yıl içinde, 41 binden fazla Filistinli hayatını yitirdi, yaklaşık 98 bin kişi de yaralandı. Hayatını kaybeden Filistinlilerin yüzde 40’ından fazlası çocuk, yüzde 28’inden fazlası bayandır. İsrail bu müddet içinde yalnızca Gazze’ye saldırmakla kalmadı, Batı Şeria’da da operasyonlar gerçekleştirdi. İsrail taarruzlarından ötürü Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te 160’ı çocuk olmak üzere 744 Filistinli ömrünü yitirdi. Batı Şeria’da gözaltına alınan Filistinlilerin sayısı 11 binden fazladır.”
BM’ye nazaran, bu hücumlar sonucunda, 1.9 milyon Filistinli Gazze’de yerlerinden edildi
İsrail’in, Aksa Tufanı sonrasında karadan ve havadan gerçekleştirdiği taarruzlarda Gazze’deki hastaneleri, ambulansları, ibadet yerlerini, mülteci kamplarını, bölgede misyon yapan basın mensuplarını amaç aldığını tabir eden Doç. Dr. İbrahim Arslan, “İsrail, Filistin direnişinin mülteci kamplarında organize edildiği argümanıyla bilhassa Gazze’deki mülteci kamplarına akınlarını ağırlaştırdı. BM’ye nazaran, bu ataklar sonucunda, 1.9 milyon Filistinli Gazze’de yerlerinden edildi. BM Genel Sekreteri, 6 Aralık 2023’de BM Güvenlik Kurulu üyelerini derhal insani ateşkes talep etmeye çağırdı, lakin BM Genel Sekreteri’nin önerdiği ateşkes karar tasarısı, ABD’nin vetosuyla reddedildi. Geçen mühlet içinde kısa müddetli uygulamalar dışında kalıcı ateşkese maalesef ulaşılamadı.” diye konuştu.
İsrail’in Gazze’ye insani yardım materyallerinin ulaşımını engellemesi…
İsrail’in Gazze’ye insani yardım gereçlerinin ulaşımını engellemesi nedeniyle Filistinlilerin bir yıldır barınma, günlük hayatlarını idame ettirme, ilaç ve başka tıbbi yardım materyaline ulaşmada fevkalâde zahmet çektiğini de anlatan Doç. Dr. İbrahim Arslan, “İsrail, milletlerarası hukuku göz gerisi ederek intikam hissiyle yürüttüğü savaşın emelini ‘İsrailli esirlerin hür kalması, Hamas’ın ortadan kaldırılması ve Gazze’nin tekrar İsrail’e tehdit oluşturmamasının sağlanması’ olarak açıklamasına karşın, gelinen noktada bu amaçlara tam olarak ulaşıldığını söylemek güçtür.” dedi.
Gazze’den İsrail’e roketler atılmaya devam ediyor
Gazze’den İsrail’e roketler atılmaya devam ettiğini lisana getiren Doç. Dr. İbrahim Arslan, “101 İsrailli esir hala Hamas’ın elindedir. Hamas’ın Siyasi Ofis Şefi İsmail Haniye ve askeri kanadı Kassam Tugaylarının Lideri Muhammed Deif’in İsrail Ordusu tarafından öldürülmesine karşın Hamas direnişe devam etmektedir. 1948’den bu yana yerlerinden edilmiş olarak güç şartlar altında yaşamaya alışmış olan Filistinliler, Gazze’deki son derece ağır ortama karşın direnişlerini sürdürecek üzere görünmektedirler. Buna karşılık Hamas’ın elinde bulunan esirlerin aileleri, Netanyahu hükumetine barış muahedesi yapılması için baskıyı artırmaktadırlar.” diye konuştu.
“İsrail’in bu biçimde rahat hareket etmesinin temel nedeni, ABD’den aldığı siyasi ve askeri destek”
İsrail’in, Gazze’den sonra, komşusu Lübnan’a da saldırarak buradaki İran dayanaklı Hizbullah’ı zayıflatmayı amaçladığını kaydeden Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Bu gayesine ulaşmaya yönelik olarak, eylül ayının sonuna doğru, Hizbullah Lideri Hasan Nasrallah’ı Beyrut’ta gerçekleştirdiği bir hücumla etkisiz hale getirdi. İsrail’in bu biçimde rahat hareket etmesinin temel nedeni, ABD’den aldığı siyasi ve askeri takviyedir. ABD, Hizbullah’ın zayıflatılmasının, şartların uygun olması halinde İran’a gelecekte yapacağı bir harekâtı kolaylaştıracağını düşünmektedir. Bununla birlikte, geçen müddet içinde şahit olduğumuz üzere, İran’ın balistik füzelerle İsrail topraklarını vurabilmesi, ABD’yi endişelendirmektedir.” formunda konuştu.
Mevcut ABD idaresi, kasım ayında yapılacak Başkanlık seçimine kadar sessiz kalacak
ABD’de Yahudi lobisinin gücünü dikkate alan mevcut ABD idaresinin, kasım ayında yapılacak Başkanlık seçimine kadar İsrail’in Hizbullah’a karşı yürüteceği ataklara sessiz kalacağını da lisana getiren Doç. Dr. İbrahim Arslan, şöyle devam etti:
“Netanyahu, ABD idaresinin içinde bulunduğu bu durumdan yararlanmak istemekte ve Lübnan’da denetim altında tutabileceği bir bölgeyi ele geçirme fırsatının olgunlaştığını düşünmektedir. Bölgedeki değerli bir su kaynağı olan Litani Irmağı, İsrail için amaç olabilir. Böylelikle Golan Doruklarından sonra bölgedeki bir öbür kıymetli su kaynağı daha İsrail’in eline geçmiş olacaktır. Bu türlü bir gelişme Hamas ve Hizbullah’ı, münasebetiyle İran’ı zayıflatacaktır. Bundan ötürü, İran’ın bu teşebbüse karşı olanca gücüyle karşı koymaya çalışacağını söz etmek mümkündür.”
Barış görüşmeleri ABD seçimlerinden sonra gündeme gelebilir
İsrail-Filistin sıkıntısına yönelik barış görüşmelerinin, ABD’de yapılacak Başkanlık seçimlerinden birkaç ay sonra gündeme gelebileceğini de söyleyen Doç. Dr. İbrahim Arslan, “Bu periyotta İsrail Ordusunun başarısı ya da başarısızlığı, barış görüşmelerinin tarihini belirlemede tesirli olacaktır. I. Dünya Savaşı sonrasından itibaren Arap-İsrail, İsrail-Filistin sorunu olarak tanımlanan bu sorun, günümüzde, Hamas-İsrail sıkıntısı olarak görülmeye başlanmıştır. Milletlerarası toplumun sessiz kalması, sorunun adeta Filistinlilere yurt bulmaya hakikat evrildiğini göstermektedir. Türkiye’nin; Mısır’ın yanı sıra Suriye, İran ve Irak’la bölgesel iş birliğini güçlendirmeye yönelik geliştireceği siyasetler, İsrail’i, acımasız ve hukuk tanımaz tavrını yine gözden geçirmeye yöneltebilir.” formunda kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
