Çağdaş çağın koşuşturmacalı hayatında etrafımızda korkuyu artıran ya da direkt telaşa yol açan pek çok etken var. Fakat dikkat! Denetim edilemeyen, çok telaş (anksiyete); tansiyonu yükseltmesinden sindirim sıkıntılarına, bağışıklığı düşürmesinden depresyona dek sıhhate önemli ziyanlar verebiliyor. Günümüzde ağır telaş yaşayanların sayısının her geçen gün arttığını belirten Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Nida Koca, kaygının hayatımızın bir kesimi olmakla birlikte, çok ve denetim edilemez seviyeye ulaştığında ise kişinin gerek hayat konforunu gerekse sıhhatini son derece olumsuz etkilediğini vurguluyor. Birtakım kolay lakin tesirli tedbirlerle korkunun yol açtığı olumsuz tesirleri azaltmanın mümkün olabileceğini belirten Koca, yeniden de başarılı olunamazsa kesinlikle uzman takviyesi alınması gerektiğini söylüyor. Uzman Klinik Psikolog Nida Koca, kaygıyı azaltmaya yardımcı 9 tesirli tedbiri sıraladı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
- Nefes antrenmanı yapın
Nefes antrenmanı kanılarımızı ve hislerimizi olumlu etkilerken, derdin yol açtığı fiziki meseleleri azaltmada da kıymetli rol oynar. Nefes idmanlarını gevşeme ve tasa idaresi için tertipli olarak uygulayabilirsiniz. Uzman Klinik Psikolog Nida Koca doğru nefes idmanına yönelik şu tekliflerde bulunuyor: “Rahat ettiğiniz bir konumda olun. Burnunuzdan derin bir nefes alın. Derin nefes alırken göğsünüzü değil karnınızı şişirin. Nefesinizi 2-3 saniye tutun ve yavaşça ağzınızdan bırakın. Nefesinizin boşaldığından emin olduktan sonra tekrar tekrarlayın. Rahatladığınızı hissedene kadar bu nefes idmanını yapabilirsiniz. Günde toplam 20 dakika-1 saat ortasında yapılması uygundur. İş yerinde, okulda ya da sokakta yürürken günlük işleyişiniz aksamadan yapacağınız nefes idmanı ile korkunuzu azaltabilirsiniz” diyor.
- Beslenme sisteminizi gözden geçirin
Kaygı bozukluğu yaşıyorsanız çok şekerli, yağlı ve fazla fast-food içeren beslenme tavrından uzak durmalısınız. Beslenme sistemimize dikkat etmemiz, istikrarlı ve kâfi beslenme rutini oluşturmamız bedenimizin gereksinim duyduğu ve ruhsal sıhhatimiz için de hayli değerli olan vitaminlerin/ minerallerin eksikliği riskini aza indirecek ve tasa bozukluğunu da içeren çeşitli ruhsal rahatsızlıklardan korunmamızda yarar sağlayacaktır.
- Kas idmanları yapın
Uzman Klinik Psikolog Nida Koca “Kaygı sorunu yaşayan bireylerde kas ağrılarına ve gerginliklerine sıklıkla rastlarız. Bu ağrılar bireyin günlük hayatında rahatsızlık hissettirir, hayat kalitesini düşürür. Bu nedenle gün içerisinde bedeninizi rahatlatıcı ve kaslarınızı gevşetici kolay kas idmanları yaparak fizikî ve duygusal gerginliğinizi, beraberinde gerilimi ve korkuyu da azaltabilirsiniz. Lakin geçmişte yaşanmış kas spazm ya da kas sorunu varsa kas antrenmanlarını uygulamadan evvel kesinlikle doktora danışmak gerekir” diyor.
- Yeterli ve kaliteli uyuyun
Uyku ve tasa bozukluğu ortasında kıymetli bir bağ vardır. Dert, uyku sisteminiz üzerinde negatif tesir ederken, uyku nizamının bozuk olması da korkulu hissetmenize sebep olur. Uykuyla ilgili rutinler oluşturmak, uyku hijyenine dikkat etmek (örneğin; uyuduğunuz odanın karanlık olması, çok sıcak olmaması, uyumadan en az bir saat evvel cep telefonu, tablet, tv, bilgisayardan uzak durmak, esneme hareketleri yapmak vb) korkunuzun önlenmesinde kıymetli bir yere sahip. Kendinize belli ahenge ve uyanma saatleri koyup kâfi uykuyu aldığınızdan emin olun. Bunu bir hayat biçimi haline getirmek uzun vadede hayatınıza müspet tesir edecektir.
- Düzenli idman yapın
Yapılan birçok araştırma göstermektedir ki; nizamlı yapılan idman fizikî meseleler kadar ruhsal meselelere karşı da büyük yarar sağlıyor. Spor denildiğinde akıllara spor salonlarında geçirilen uzun saatler gelse de aslında düşük seviyedeki idmanın bile korkuyu azaltıcı tesiri var. Korkunuzu azaltmak için, haftada en az üç gün 45’er dakika yürüyüş yaparak idmanın hem fizikî hem de ruhsal sıhhatiniz için olumlu tesirlerinden faydalanabilirsiniz.
- Alkol ve husus kullanımından uzak durun
Uzman Klinik Psikolog Nida Koca “Erken yaşlarda alkol kullanımı ve husus kullanımı ile artan anksiyete riskini içeren çok sayıda araştırma vardır. Telaşlı bireylerin alkol/madde kullanımında birinci maksadı dertli oldukları anda kendilerini rahatlatmak olsa da uzun vadede bakıldığında korkuyu daha çok arttırdığı hatta bu durumun alkol/madde bağımlılığına sebebiyet verdiği gözlemlenmiştir. Alkol husus kullanımı anlık gevşeme sağlıyor üzere dursa da uzun vadede telaş bozukluğunuz üzerinde önemli bir risk faktörüdür” diyor.
- Kafein tüketiminde çoka kaçmayın
Yapılan çalışmalarda; kahve ve çay üzere içeceklerde bulunan kafeinin çok tüketiminin korkuyu arttırdığı gözlemlenmiştir. Yüksek doz kafeinin yol açtığı kalp ritminde hızlanma ve titreme yüksek anksiyetenin hissettirdiği fizikî semptomlarınızı arttırabilir ve bu durum var olan korkunuzun daha da şiddetlenmesine sebep olabilir. Bilhassa korku bozukluğu yaşıyorsanız kafein tüketimini kısıtlamayı ve yüksek doz alımlardan uzak durmanız gerektiğini unutmamalısınız.
- Kabuğunuza çekilmeyin
Zaman vakit hayatımızda tek başımıza vakit geçirmek isteyebiliriz bu çok doğal bir gereksinimdir ama ruhsal olarak zorlandığımız vakitlerde bazen bu durum bir kaçınma davranışı haline gelebilir. Kimi ruhsal rahatsızlıklarda toplumsallaşma ne kadar zorlayıcı da olsa ailenizden, partnerinizden, arkadaşlarınızdan toplumsal dayanak almak sandığınızın bilakis rahatlatıcı bir tesir verecektir. Sevdiklerinizle geçirdiğiniz kaliteli vaktin dertlerinizin önüne geçmesine müsaade verin.
- Sanatın özgür alanından yararlanın
Uzman Klinik Psikolog Nida Koca “Duyguları sözel ya da sözel olmayan yollarla tabir etmenin, fizikî ve ruhsal sıhhat üzerinde olumlu tesirleri olduğu bilinmektedir. Sanatı bu mevzuda etkin kullanmak yaratıcılığınızı geliştirirken telaşınızı da azaltacaktır. Büsbütün hislerinizi yansıttığınız bol renk içeren fotoğraflar çizmek, korkuyu azaltan müzikler seçmek, baskılardan kurtulup rahatça dans etmek, kilin size verdiği sonsuz yaratıcılık hakkını kıymetlendirmek korkularınızı azaltacak ve kendinizi çok daha özgür hissetmenize sebep olacaktır” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
