POLİNÖROPATİNİN 4 DEĞERLİ BELİRTİSİ
İnsan bedenini bir ağ üzere saran hudut sistemi diyabet, kanser ve romatizma üzere hastalıkların tesiriyle hasar görebiliyor. Polinöropatiye bağlı olarak ortaya çıkan hudut sistemindeki bozulma, bedenin en uç noktalarındaki el ve ayaklarda uyuşmayla kendini aşikâr ediyor. Polinöropati sonucunda ortaya çıkan hastalığın tedavi edilebilmesi için altta yatan rahatsızlığın belirlenmesi değer taşıyor. Memorial Kayseri Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Nergiz Hüseyinoğlu, polinöropati ve tedavi yolları hakkında bilgi verdi.
Sinirler fonksiyonunu kaybediyor
Periferik hudut sisteminin bir kısmını oluşturan hudutların birkaçında birebir vakit diliminde oluşan hasara polinöropati denmektedir. Bedendeki sonların fonksiyonlarını kaybetmesine neden olan bir hastalık olan polinöropatide, nörolojik kayıplar ortaya çıkmaktadır. Hudut sistemi merkezi, hudut sistemi ile periferik hudut sisteminden oluşmaktadır. Periferik hudut sistemi; omurilikten çıkan hudut kökleri, hudut yumaklarını (pleksuslar) ve periferik sonlarla uzuvlara ve organlara ihtarları taşıyan hudut ağıdır. Bu sorunun neden olduğu hudutlardaki bozulma genelde beyinde en uzak uçtan başlar. Ayak ve el parmaklarında başlayıp, üst hakikat uzayan his kaybı ile ayak ve el kaslarında hareket azalması nedeniyle tablo daha da kötüleşir. Poli, çokluğu tabir ederken nöro, hudutlar pati de hasar manasına gelmektedir. Yaş ilerledikçe polinöropatinin görülme sıklığı da artmaktadır.
En yaygın nedeni şeker hastalığı
Polinöropatinin oluşumunda altta yatan birçok neden vardır. En yaygın sebeplerinden biri şeker hastalığıdır. Bunun dışında başka metabolik, enfeksiyöz ve genetik hastalıklarda da polinöropati görülebilmektedir. Ayrıyeten çok alkol tüketimi, kanser hastalarının tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları, kanser, enfeksiyon, böbrek ve karaciğer yetmezliği ile ağır metal zehirlenmesi üzere çeşitli nedenler polinöropatiye neden olabilir. Polinöropatinin teşhisi hastanın şikayetleri, klinik muayenesi, laboratuvar tetkikler ve EMG (elektromiyografi) testi ile konur. Polinöropati teşhisinde EMG vazgeçilmez bir teşhis usulüdür. Bu metotta hastanın kol ve bacaklarına kablolar bağlanarak ve düşük dozda elektriksel ikazlar verilerek, periferik sonların kalınlığı, hudut kılıfının hasarlı olup olmadığı, sonun elektriksel akımının olağan olup olmadığı kıymetlendirilir. Gerektiğinde polinöropati hastalarında ayrıcı teşhis emeliyle EMG testi sırasında iğne de kullanılarak kasların durumu bedellendirilmektedir.
Belirtiler dikkate alınmalı
- Polinöropatisi olan hastaların el ve/veya ayaklarında uyuşma, keçeleşme, yanma, hissizlik yahut ağrı olabilir.
- Bu hastaların el ve ayaklarında kuvvetsizlik, yürüme bozukluğu, elleri yumruk yapamama üzere kas kuvvetinin ilgilendiren belirtiler de görülmektedir.
- Hastalıktan etkilenmiş bölgelerde kas erimesi, geç uygunlaşan yaralar, kol yahut bacak kıllarında dökülme, el ve ayaklarda biçim değişikliği (deformasyon), tırnaklarda değişiklikler yahut kopmalar olabilir.
- İleri seviyede polinöropatisi olan hastalarda ayaklarda yatak yaralarına misal yaralar ve hatta kangren gelişebilmektedir.
Tedavide altta yatan neden önemli
Polinöropatinin tedavisi altta yatan nedenlere bağlı olarak gerçekleştirilir. En sık gördüğümüz polinöropati çeşidi diyabet yani şeker hastalığına bağlı olduğu için öncelikle kan şekerini denetim altında tutmak değerlidir. Şeker hastalığı kelam mevzusuysa hastanın şikayetlerine yönelik gerekirse ağrı kesici özellikli ilaçların ve hudut hasarını onarabilecek ilaçların kullanılması önerilir. Buna misal formda kronik böbrek yetmezliğinde de görülen polinöropatiler metabolik sebeplere ve bedende biriken toksik hususlara bağlıdır. Bu hususları bedenden uzaklaştırmak maksadı ile verilen ilaçlar ve gerekirse diyaliz süreci, polinöropatinin güzelleşmesine katkıda bulunmaktadır. Genetik polinöropatilerde maalesef tesirli bir tedavi bulunmamaktadır ve tedavilerin birden fazla hala deneysel evrededir. Burada hastaya özel fizik tedavi ve hastanın şikayetlerini azaltmak için semptomatik tedavi uygulanabilmektedir.
Tedavide altta yatan neden önemli
Polinöropatinin tedavisi altta yatan nedenlere bağlı olarak gerçekleştirilir. En sık görülen polinöropati çeşidi diyabet yani şeker hastalığına bağlı olduğu için öncelikle kan şekerini denetim altında tutmak değerlidir. Şeker hastalığı kelam hususuysa hastanın şikayetlerine yönelik gerekirse ağrı kesici özellikli ilaçların ve hudut hasarını onarabilecek ilaçların kullanılması önerilir. Buna misal halde kronik böbrek yetmezliğinde de görülen polinöropatiler metabolik sebeplere ve bedende biriken toksik unsurlara bağlıdır. Bu unsurları bedenden uzaklaştırmak hedefi ile verilen ilaçlar ve gerekirse diyaliz süreci, polinöropatinin güzelleşmesine katkıda bulunmaktadır. Genetik polinöropatilerde maalesef tesirli bir tedavi bulunmamaktadır ve tedavilerin birden fazla hala deneysel kademededir. Burada hastaya özel fizik tedavi ve hastanın şikayetlerini azaltmak için semptomatik tedavi uygulanabilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
