Ülkemizde 6 Şubat 2023 sabahı meydana gelen 7,8 ve 7,5 büyüklüğündeki iki zelzele, yaklaşık 14 milyon kişinin yaşadığı Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Osmaniye, Gaziantep, Malatya, Şanlıurfa, Diyarbakır, Elazığ ve Adana kentlerini etkiledi. Son resmî açıklamalara nazaran, sarsıntılarda hayatını kaybedenlerin sayısının, 50.783’e, ortalarından bir kısmı kalıcı pürüzlerle ömrüne devam eden yaralı sayısı ise 107 bine ulaştı. Afetten direkt etkilenen kişi sayısının ise 9.1 milyon olduğu söz ediliyor.
Kış, bilhassa süreksiz barınma kurallarında yaşayan bölge sakinlerini kaygılandırıyor. Sarsıntıdan etkilenen bölgelerde, soğuk hava şartlarıyla çaba etmek, zelzele sonrası altyapının esasen zayıflamış olduğu bir ortamda büyük zorluklar yaratıyor. Zelzele sonrası yaşanan yıkım ve hasarın akabinde, çok sayıda çocuklu aile, engelliler ve yaşlılar hala süreksiz barınma alanlarında yaşıyor. Soğuk hava şartları, bu alanlarda yaşayanların daha fazla ısınma sorunu ile karşı karşıya kalmasına neden olacak. Hayata Dayanak Derneği, yayımladığı yeni sarsıntı durum raporunda, kış kaideleri da dâhil olmak üzere muhtaçlıkları aktardı.
Dernek zelzelelerin birinci gününden bu yana Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya başta olmak üzere insani yardım müdahalelerine devam etmekte. Derneğin saha çalışanları aracılığıyla kırsalda ve kent merkezlerinde yer alan barınma alanlarında su, sanitasyon ve paklık gereksinimlerini karşılıyor, altyapı faaliyetleri yürütüyor; afetten etkilenmiş çocuklara ve yetişkinlere psikolojik/psikososyal takviye (MHPSS) çalışmaları düzenliyor ve barınma şartlarının uygunlaştırılması için çalışıyor.
Konteynerler kış şartlarına nazaran yenilenmeli, duş, tuvalet, su altyapılarına yatırımlar devam etmeli. Hijyen, besin ve kışlık muhtaçlık paketleri de bölgeye gönderilmeli.
Derneğin saha takımlarından aktarılan bilgilere nazaran kış şartlarını daha sert yaşaması beklenen bölgelerin başında Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya’daki kırsal alanlar ve gayri resmi yerleşkeler geliyor. Özellikle Adıyaman’da kar yağışı ile birlikte yolların kapanması halinde kırsal alanlara ulaşım konusunda zorluk yaşanması riski fazla. Konteynerlerin büyük bir kısmının kışa hazır olmaması ve çadır alanlarının kış şartlarına uygun kapasitede olmaması da bölge sakinleri risk taşıyor. Hayata Destek’in zelzele durum raporunda, Hatay’daki hayat alanlarında elektrikli soba, branda, halı-kilim, su ısıtıcısı ve kışlık giysi eşyaları üzere gereksinimler olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten gayri resmi barınma alanlarında bulunan çadırların yıpranmış olduğu, kışa uygun olmadığı, yağan yağmurlardan sonra çadırların su geçirdiği ve çadır içerisinde bulunan tüm eşyaların ıslandığı tespit ediliyor. Dernek çalışanları tarafından Kahramanmaraş’ta ailelerin öncelikle paklık, besin ve kışlık paketlere gereksinim duyduğu ve bu gereksinimlerin uzun bir mühlet daha devam edeceği aktarılıyor. Havaların soğumasıyla birlikte bölgede ömrünü sürdürenlerin, su tanklarının donması, konteynerlerin masrafları ve su borularının donması üzere meselelerle müsabakasından tasa duyuluyor. Malatya’da köylerde kurulan konteynerlerde duş ve tuvalet bulunmaması, bilhassa kış kurallarında hijyen imkanlarına erişimde sorun yaşanacağına işaret ediyor. Konteynerdeki ısınma gereksiniminin elektrik ilişkisiyle sağlanması ama kentte sıklıkla elektrik kesintilerinin olması da kışa hazırlık süreciyle ilgili değerli bir tasa kaynağı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
