Dünya genelinde su kaynakları azalıyor!
Türkiye de su kaynaklarını yanlışsız kullanması gereken ülkeler arasında!
Dünya genelinde su kaynaklarının azaldığını lisana getiren uzmanlar, şuurlu su kullanımı kültürünün, sürdürülebilirlik için kıymetli olduğunu söylüyor. Meskenlerde, işyerlerinde ve tarımda alınacak kolay tedbirlerle su tasarrufunun mümkün olduğuna vurgu yapan Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Toplumda suyun ehemmiyeti ve su kullanımı konusunda eğitimler verilerek ailelerin ve gençlerin bilinçlenmesi sağlanmalıdır. Okullarda çocuklar için su kullanımıyla ilgili oyunlar hazırlanarak su tasarrufu öğretilebilir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) Sıhhat Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı, Etraf Sıhhati Programı’ndan Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, şuurlu su kullanımı kültürü hakkında bilgi verdi.
1.4 milyar insan kâfi içme suyuna ulaşamıyor
Yaşamın temel kaynağı olan suyun insan bedeninin kıymetli bir kısmını da oluşturduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Su, insanların muhtaçlıklarını karşılamak, ekosistemin sıhhatini korumak için gereklidir. Ayrıyeten, dünyamızın 3/4 ‘ünü su oluşturuyor. Bu suların fakat yüzde 2.5’i kullanılabilir tatlı su kaynağı olup; 1.4 milyar insan ise kâfi içme suyuna ulaşamıyor. 2050 yılında kâfi içme suyuna ulaşamayan insan sayısının 3.76 milyara yükselebileceği kestirim ediliyor. Bilinçsiz su kullanımıyla tüm canlılar için kıymetli olan su kaynakları azalıyor. Süratli nüfus artışı nedeniyle doğal su kaynakları ve kişi başına düşen su ölçüsü azalıyor.” dedi.
Temiz suya ulaşmakta zahmet çekmemenin yolu su tasarrufundan geçiyor
Ülkemizin de su kaynaklarını gerçek kullanması gereken ülkeler ortasında yer aldığına vurgu yapan Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Su tüketimi şuurlu olarak sağlanmazsa, su sorunlarıyla karşı karşıya kalınacak ve pak suya ulaşmakta zahmet çekilecek. Pak suya ulaşılamaması durumunda ise, salgın hastalıklar oluşabilecek. Bu sorunu önlemenin yolu ise su tasarrufundan geçiyor. Su tasarrufuyla doğal su kaynakları korunarak sürdürülebilirlik sağlanıyor. Dünya üzerinde kişi başına düşen tatlı su kaynaklarının azalmasıyla, ekolojik sistem açısından da büyük risk oluşuyor ve sürdürülebilir su yönetimiyle bu kaynaklar korunabiliyor. Pak etraf ve sağlıklı bir gelecek oluşabiliyor.” diye anlattı.
Okullarda çocuklara su tasarrufu öğretilebilir
Bireylerin suyun verimli kullanımı ve tasarrufu konusunda bilgilendirilmelerinin sağlanması gerektiğini de kaydeden Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, şöyle devam etti:
“Toplumda suyun değeri ve su kullanımı konusunda eğitimler verilerek ailelerin ve gençlerin bilinçlenmesi sağlanmalıdır. Okullarda çocuklar için su kullanımıyla ilgili oyunlar hazırlanarak su tasarrufu öğretilebilir. Su tasarrufu ve su tüketimiyle ilgili broşürler hazırlanabilir. Ayrıyeten, su tüketiminin bir göstergesi olan su ayak iziyle ilgili de bilgilendirmeler yapılmalıdır.”
İşyerlerinde şuurlu su kullanımı için uygulamalar…
İşyerlerinde şuurlu su kullanımı emeliyle zımnî su kaçakların giderilmesi, geri kazanılmış suların kullanımı ve yağmur suyu hasadı üzere uygulamalar yapılabildiğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Sensörlü muslukların kullanımıyla diş fırçalama ve el yıkama üzere uygulamalarda su tasarrufu sağlanabilir. Ayrıyeten, su tasarrufu sağlayan musluk ucuna yerleştirilebilen perlatör kullanımıyla yüzde 90’a kadar su tasarrufu yapılabiliyor.” dedi.
Tarımda yanlış formülle sulama nedeniyle doğal kaynak suları harcanıyor
Tarımda şuurlu su kullanımı maksadıyla toprakta damla sulama ya da püskürtme usulü kullanılabileceğini kaydeden Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Yanlış prosedürle sulama yapıldığında önemli ölçüde doğal kaynak suyu harcanıyor. Su tasarrufu emeliyle geliştirilen akıllı sistemlerle toprakta nem seviyesini ve hava şartları takip edilerek muhtaçlık duyulan su ölçüsü belirleniyor ve sulama süreci otomatik olarak gerçekleştirilebiliyor. Tarımda kullanılabilen su sensörleri vasıtasıyla toprakta nem seviyesi ölçülerek sulamayla ilgili gerçek vakit tespit edilebiliyor. Böylelikle tarımda kullanılan su tüketimi azaltılarak su kaynaklarının korunması sağlanıyor. Ayrıyeten, toprakta suyun tutulması ve erozyonun engellenmesi gayesiyle eğimli topraklarda teraslama yapılabilir.” formunda konuştu.
Evlerde şuurlu su kullanımı için neler yapılabilir?
Evlerde şuurlu su kullanımı hedefiyle su tasarrufu sağlayan konut aletlerinin tercih edilebileceğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Çamaşır ve bulaşık makineleri tam dolmadan çalıştırılmamalıdır. Duş mühleti kısaltılmalı ve su israfı önlenmelidir. Bahçe sulamada akıllı sistemler kullanılmalıdır. Meyve, zerzevat yıkama ve diş fırçalama üzere günlük aktiviteler esnasında su boşa akıtılmamalıdır.” dedi.
Endüstriyel bölümlerde yağmur suyu hasadı, atıksu geri kazanımı yapılabilir
Endüstriyel dallarda su kullanımının mümkün olduğu kadar azaltılarak, endüstriyel atık suyun arıtılmasının sağlanabileceğini tabir eden Dr. Öğr. Üyesi İnci Karakaş, “Arıtılan su, tesis içinde tekrar kullanılarak soğutma suyu, proses suyu, kazan besleme suyu olarak kullanılabilir. Bunun yanında, yağmur suyu hasadı, atıksu geri kazanımı, daha az su tüketen ya da kuru proseslerin tercih edilmesi, kimyasal kullanımının azaltılması, yıkama, durulama süreçlerinin optimizasyonu, soğutma emeliyle soğutma kulelerinin kullanılması ve buhar geri kazanımı yapılmasıyla verimli su kullanımı sağlanmaktadır. Bu üzere tedbirlerle, daha az su kullanılıp daha az atıksu oluşacak ve arıtma esnasında kullanılacak güç tüketimi de azaltılabilecektir.” diye tabir etti.
Bilinçli su kullanımı için konutlarda yapılabilecekler unsur madde nelerdir?
- Musluklarda su tasarrufu sağlayan perlatör kullanılarak yarı yarıya su tasarrufu sağlanabilir.
- Çamaşır ve bulaşık makineleri bir seferde ortalama 40 litre su tüketmektedir. Bulaşık ve çamaşır makineleri tam dolmadan çalıştırılmamalı ve su tasarrufu sağlayan makineler tercih edilmelidir.
- Bulaşıklar makineye yerleştirilmeden evvel tabakta kalan yemek artıkları durulanmamalı, peçete ile çöpe atılmalıdır.
- Sebze meyve yıkarken akan suda yıkama yapılmamalı, kap içerisinde yıkama yapılmalıdır.
- Mutfakta kullanılan sular tekrar kullanılmalıdır. (Meyve yıkamada kullanılan sular, çiçek sulamada kullanılabilir.)
- Sifonun bir kere çekilmesi ile yaklaşık 10 litre su harcanmaktadır. Su tasarrufu sağlayan klozetler kullanılarak yüzde 60 daha az su tüketimi sağlanmaktadır.
- Tuvalet rezervuarlarının düşük kapasiteli olanları tercih edilmelidir.
- Tuvalet rezervuarlarının içine su dolu pet şişe üzere yük oluşturan unsurlar konularak (yaklaşık yüzde 20 oranında) daha az su tüketimi sağlanabilmektedir.
- Klasik duş başlıkları yerine düşük akımlı aeratörlü başlıklar kullanılmalıdır. Klasik duş başlıkları dakikada ortalama 15-20 litre su akıtırken; düşük akımlı aeratörlü duş başlıkları dakikada 9-10 litre su tüketerek su tasarrufunu desteklemektedir.
- Duş alırken suyun ısınması etabında fazla ölçüde su boşa harcanmaktadır. Bu esnada boş kovaya ısınmakta olan su doldurularak temizlikte ya da tuvalette kullanılabilir.
- Diş fırçalama, el yıkama esnasında dakikada ortalama 15 litre suyun boşa akmasını engellemek gayesiyle su kapatılmalıdır.
- Su kaçağı ve sızıntılara karşı tuvaletler ve musluklar denetim edilmelidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
