Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen sarsıntı felaketinin akabinde sarsıntı araştırmalarına sürat kazandıran Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), bu alandaki araştırmalarını karada ve denizde yürüttüğü projelerle sürdürüyor. Türkiye’nin zelzele neslinde yer alan bir ülke olduğuna dikkat çeken DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, DEÜ’nün Sarsıntı Erken İhtar Sistemi ve Tsunami Risk Tahlili projelerine dikkat çekti. Rektör Hotar, “Ülkemiz, geçmişte de zelzele kaynaklı büyük acılar yaşadı. Türkiye sarsıntıya aşina olan ve sarsıntıyla yaşayan bir ülke. Biz de kurum olarak devletimizin bize sunduğu bütün imkânları, bu türlü büyük acıların tekrarlanmaması için seferber ediyor ve bunun için çalışıyoruz” dedi.
Türkiye’nin sarsıntı araştırmalarında önde gelen bilim kurumlarından birisi olan Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), Türkiye’yi yasa boğan Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde sarsıntı araştırmalarını son teknolojiyle donatılmış laboratuvar ve teçhizatlarının da dayanağıyla genişletti. 2023 yılında zelzelelere yönelik bilimsel metotlar ışığında geniş kapsamlı raporlar yayımlayan DEÜ, 2024 yılında da hem karada hem denizde olmak üzere farklı disiplinlerde sarsıntılara yönelik araştırmalarını sürdürecek. Türkiye’nin zelzele jenerasyonunda yer alan bir ülke olduğuna dikkat çeken Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, “Ülkemiz geçmişte de sarsıntı kaynaklı büyük acılar yaşadı. Türkiye, zelzeleye aşina olan ve zelzeleyle yaşayan bir ülke. Sarsıntı kaçınılmaz olunca, yapılabilecek en mantıklı şey de bilimin yol göstericiliğinde önlem almak oluyor. Biz de kurum olarak devletimizin bize sunduğu bütün imkânları, bu türlü büyük acıların tekrarlanmaması için seferber ediyor ve bunun için çalışıyoruz. DEÜ ailesi olarak, bu felaketlerin ve kayıpların yine yaşanmaması için sarsıntıya yönelik araştırmalarımıza öncelik veriyor, bilimsel bilgiler ortaya koyuyor ve yeni projeler geliştiriyoruz” dedi.
DEPREM ERKEN İHTAR SİSTEMİ GELİŞTİRİLDİ
Deprem ile ilgili çalışmaların temelinde önlemli ve hazırlıklı olma kanısının bulunduğu belirten DEÜ Sarsıntı Uygulama ve Araştırma Merkezi (DAUM) Müdür Vekili Doç. Dr. Ökmen Sümer ise, “Bu niyetten hareketle Üniversitemiz, Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamında; kendi öz kaynakları ile İzmir İçin Sarsıntı Erken İkaz Sistemi’ni (DEUSİS) geliştirdi” dedi. Projenin maksadından bahseden Sümer, şunları kaydetti: “İzmir ili için bir zelzele erken ihtar sistemini kurmak istiyorduk ve bunu başardık. DEUSİS sayesinde büyük yer hareketleri 5-60 saniye öncesinden tespit edilebiliyor. Zelzele erken ihtar sistemleri temel olarak zelzele kestirimi yapmayıp, sarsıntı oluştuktan sonra kaydedilen öncül titreşimlerin tahlili yardımıyla zelzelenin büyüklüğü ve odağı hakkında daha gerçek tespitler yapmaktadır. Böylelikle DEUSİS’ler sayesinde, büyük yer hareketlerinden evvel kentlerin ve büyük sanayi tesislerinin güvenliği için çeşitli tedbirler alınabilmekte ve sarsıntı sırasında oluşabilecek can ve mal kaybının azaltılması hedeflenmektedir.”
TSUNAMİ RİSK TAHLİLİ YAPILIYOR
30 Ekim 2020 Sisam Sarsıntısı sonrası yaşanan taşkın ve tsunami olaylarının ‘İzmir Körfezi Tsunami Risk Tahlili Projesi’ne ilham verdiğini belirten Doç. Dr. Sümer, “Yine Üniversitemizin öz kaynakları ile geliştirdiğimiz projemiz, İzmir Körfezi kaynaklı fayların tsunami potansiyelinin araştırılması, üretebilecekleri azamî atımlardan kaynaklı dalga yüksekliklerinin belirlenmesi ve tsunami dalgalarının Körfez kıyı çizgisi boyunca koylara tesirinin araştırılmasına katkı sunuyor” bilgisini paylaştı. Projenin, İzmir için Vilayet Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) kapsamındaki Tsunami Hareket Planı açısından çok değerli datalar sağlayacağını aktaran Doç. Dr. Sümer, bu projeden elde edilecek olan bilgiler ile su baskın haritalarının ve İzmir İç-Dış Körfezi’nin sarsıntı kaynaklı bir tsunamiden etkilenme senaryolarının oluşturulabileceğini söyledi
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
