Kanserin vefata neden olan hastalıklar ortasında ikinci sırada yer aldığını belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Faruk Aydın, sistemli denetimin kıymetine işaret ediyor. Bilinen çevresel nedenlerden ve risk faktörlerinden kaçınılarak kanserlerin en az 3’te 1’inin önlenebileceğini belirten Prof. Dr. Faruk Aydın, kanser tarama testlerinin önerilen yaşlarda ve sıklıkta yaptırılması gerektiğini söyledi. Prof. Dr. Aydın, ülkü kiloda olunmasını, daha fazla hareket edilmesini, alkol ve sigaradan uzak durulmasını öneriyor.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Faruk Aydın, 4 Şubat Dünya Kanser Günü münasebetiyle yaptığı açıklamada kanserin ülkemizde ve dünyada mevt nedenleri ortasında ikinci sırada yer aldığını söyledi.
5 mevtten biri kanserden
Resmi datalara nazaran kanserin 2020 yılında dünya çapında tahminen yaklaşık 10 milyon kişinin vefatına neden olduğunu belirten Prof. Dr. Faruk Aydın, “Dünyada her altı mevtten birinin kanser nedeniyle olduğu iddia edilmektedir. Ülkemizde de mevt nedeni olarak kanser, deveran sistemi hastalıklarından sonra ikinci sırada yer almaktadır. Her 5 mevtten biri kanser nedeniyle gerçekleşmektedir” dedi.
Meme kanseri en sık teşhis ediliyor
Uluslararası Kanser Araştırması Ajansı datalarına nazaran, 2020 yılında dünya çapında tahminen 19,3 milyon yeni kanser hadisesinin ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Faruk Aydın, “Her iki cinsiyette tüm kanserler ortasında göğüs kanseri, en sık teşhis edilen kanser olarak akciğer kanserini geride bıraktı. Datalara nazaran göğüs kanserinde yüzde 11,7 oranı ile 2,3 milyon yeni olay görüldü. Bunu yüzde 11,4 ile akciğer, yüzde 10 ile kolorektal, yüzde 7,3 ile prostat ve yüzde 5,6 ile mide kanserleri takip etmektedir” dedi.
Kanserden ölümlerde akciğer kanseri birinci sırada yer alıyor
Prof. Dr. Faruk Aydın, akciğer kanserinin iddiası 1,8 milyon mevt (yüzde 18) ile kanserden ölümlerin önde gelen nedeni olmaya devam ettiğini, akciğer kanserini yüzde 9,4 ile kolorektal, yüzde 8,3 ile karaciğer, yüzde 7,7 ile mide ve yüzde 6,9 oranı ile bayan göğüs kanserlerinin takip ettiğini söyledi.
2040 yılında 28,4 milyon kanser olayı bekleniyor
Veriler ışığında global kanser yükünün yıldan yıla artış göstermesinin beklendiğini lisana getiren Prof. Dr. Faruk Aydın, “Küresel kanser yükünün 2040 yılında 28,4 milyon hadise olması bekleniyor. Bu da 2020’ye nazaran yüzde 47 artış manasına geliyor. Globalleşme ve büyüyen iktisatla bağlantılı risk faktörlerinin artmasıyla bu durum daha da berbatlaşabilir. Dünya Kanser Raporunda, nüfusun artması ve yaşlanmasıyla birlikte kanser olay sayısındaki artışın devam edeceği, bu artışın en fazla düşük ve orta gelirli ülkeleri etkileyeceği vurgulanmaktadır” ikazında bulundu.
Kanser önlenebilir hastalıklardandır
Kanserlerin çoklu risk faktörüne bağlı hastalıklar olduğunu belirten Prof. Dr. Faruk Aydın, çocukluk çağı kanserleri ile erişkin yaş kanserlerinde ve ayrıyeten her bir kanser için farklı risk faktörlerinden günümüzde bir kısmının bilinebiliyorken, bir kısmının ise şimdi bilinmediğini söyledi. Aydın, “Kanserlerin oluşumunda yüzde 90-95 etrafın, yüzde 5-10 genlerin tesirinin olduğu bilinmektedir. Bilinen çevresel nedenlerden ve risk faktörlerinden kaçınılarak kanserlerin en az 3’te 1’inin önlenebileceği, öbür 3’te 1’inin de erken teşhis ve faal tedavi ile denetim altına alınabileceği bilinmektedir” dedi.
Tütün kullanımı ve hareketsiz ömür kıymetli risk faktörleri
Kanser için kimi risk faktörlerinin bulunduğunu, alınacak kimi tedbirlerle bu risklerin azaltılabileceğini belirten Prof. Dr. Faruk Aydın, bu risk faktörlerini tütün kullanmak, alkol tüketmek, insan papilloma virüsü (HPV), hepatit B ve C virüsü, helikobakter pilori üzere kimi viral enfeksiyonlara maruz kalmak, yaşlanma, ailede kanser hikayesinin olması, çok kilolu yahut obez olmak, sedanter (hareketsiz) yaşamak olarak sıraladı. Aydın, benzen, dizel motor dumanı maruziyeti, asbest üzere çevresel kanserojenlere maruziyeti de önlenebilecek kanser nedenleri olarak belirtti.
Bu tekliflere kulak verin
Kanserden korunmak için kişisel olarak yapılması gerekenlere değinen Prof. Dr. Faruk Aydın, tekliflerini şöyle sıraladı:
- T.C. Sıhhat Bakanlığı’nın Sağlıklı Hayat Merkezleri içinde yer alan Kanser Erken Teşhis (KETEM) merkezlerinde “meme kanseri, kalın barsak kanseri ve rahim ağzı kanseri” tarama testlerini fiyatsız olarak ulusal kanser tarama programlarında önerilen yaşlarda ve sıklıkta yaptırın.
- Sağlıklı ve yaşınıza nazaran ülkü bir kiloda olun.
- Daha fazla hareket edin.
- Daha fazla tahıl, zerzevat, meyve ve baklagil tüketin.
- Yüksek kalorili yiyeceklerden kaçının.
- Kırmızı ve işlenmiş et tüketimini sınırlayın.
- Şekerle tatlandırılmış içeceklerin tüketimini sınırlayın.
- Alkol içmeyin.
- Sigara içmeyin. Sigara içilen ortamlarda bulunmayın.
- Besin desteklere güvenmeyin.
- Stresinizi denetim edin ve azaltın. Hayatınızda spor, müzik, dans, yoga ve meditasyon üzere aktivitelere yer verin.
Bilimdışı açıklamalara prestij etmeyin
Kanserin önlenmesi, teşhis ve tedavisi konusunda başta toplumsal medya olmak üzere vakit zaman medyada da yer alan bilimdışı açıklamalara ve alternatif formüllere de dikkat çeken Prof. Dr. Faruk Aydın, “Güvenilir bilim insanlarının kelamları dışındakilere inanmayın ve prestij etmeyin. Dünya Sıhhat Örgütü çatısı altında faaliyet gösteren Milletlerarası Kanser Araştırmaları Ajansı yayınlarının yanı sıra sivil toplum kuruluşlarının web siteleri de bilgi almak için sağlam kaynaklardır” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
