Ergenlik, ebeveynlerin en çok kaygı yandığı mevzulardan biri… Yönetmesi zor… Uzmanlar ise ebeveynlere “endişelenmeyin” diyor, “Ebeveyn-ergen çatışmasının olması değil, olmaması sağlıksızlığa işaret eder. Ergenin sağlıklı bir kişilik gelişimi olabilmesi için ebeveynleriyle çatışması gerekmektedir lakin ebeveynlerin bu çatışmaları yapan bir formda ele alması, çözmesi önemlidir” diyor. Pekala, bunu nasıl yapacağız?
Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Serdar Körük, ergenlik ve ergenlerle tesirli irtibat konusunda ailelere tekliflerde bulundu.
Somuttan Soyut Fikre Geçiyorlar
Ergenlik devrinde kısa vakit içerisinde ağır fizyolojik, bilişsel ve duygusal değişimlerin yaşandığını anımsatan Dr. Öğr. Üyesi Serdar Körük, ergenlik başlangıcı ile birlikte ergenin zihinsel süreç yapabilme kapasitesinin somut evreden soyut evreye geçtiğini kaydetti. Körük, “Çocuklar daha çok somut şeyler üzerine düşünebilir ve hipotez kurabilir. Burada gözlenebilirlik ve ölçülebilirlik temeldir. Ergenler ise fikir hakkında düşünebilir ve en kıymetlisi soyut varsayımlar kurabilirler. İdeolojiyi, soyut sanat akımlarını, soyut matematiksel kavramları ve benzerini anlamaya başlayabilirler” dedi.
Sürekli Arayışta Kalmasın!
Duygusal gelişim bağlamında ise ergenlik periyodunun en değerli gelişimsel vazifesinin kimlik kazanımı olduğuna işaret eden Serdar Körük, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ünlü gelişim kuramcılarından Erik Erikson, bu vazifesi kimlik buhranı vs. kimlik kazanımı olarak isimlendirmiştir. Kimlik kazanımıyla tabir edilen şey ergenin ilişkisel kimliğini, cinsel kimliğini, ideolojik kimliğini, pahalarını, toplumsal kimliğini, mesleksel kimliğini düşünmesi ve araştırması, en sonunda ise bir sentez yapıp kendi yapısını ortaya çıkarabilmesidir. Ergenleri bu bahisteki düzeylerine nazaran sınıflandırabiliyoruz. Bir ergen, “Ben nasıl bir hayat yaşamak istiyorum ve nasıl bir insan olmak istiyorum?” sorularını soruyorsa ve bu doğrultuda araştırma yapıyorsa bu bir muvaffakiyet olarak görülmektedir. Fakat yalnızca araştırma yapmak kâfi olmamaktadır, süreç sonunda bir sentez yapmak lazımdır aksi takdirde sürekli bir arayış içerisinde olma-erteleme dediğimiz durum görülmektedir.”
Dr. Öğr. Üyesi Serdar Körük, tüm bunların 12-18 yaş ortasındaki bir birey için zorlayıcı olduğunun da altını çizerek anksiyete ve depresif belirtilerin yanı sıra sıklıkla görülen intihan teşebbüslerine karşı da aileleri uyardı.
Koşulsuz Sevginizi Hissettirin
“Ebeveyn-ergen çatışması esasen doğal olarak görmeyi beklediğimiz durumdur” diyen Dr. Öğr. Üyesi Körük, şöyle devam etti:
“Bunun olması değil, olmaması sağlıksızlığa işaret etmektedir. Ergenin sağlıklı bir kişilik gelişimi olabilmesi için ebeveynleriyle çatışması gerekmektedir fakat ebeveynlerin bu çatışmaları yapan bir formda ele alması çözmesi kıymetlidir. Aile bağlamında bakıldığında otonomi, kabul ve sevgi gereksinimleri bu devirde ergen için büyük kıymet taşımaktadır. Ebeveynlerin ergen çocuklarına muhakkak bir otonomi-özgürlük sağlamaları, çocuklarının tercihlerine hürmet duymaları ve şartsız sevgilerini hissettirmeleri gerekmektedir. Bir yandan ortalarında olan bağlanma alakasının zayıflamaya başlamasını da kabullenmelidirler. Bu bağlanma bağlantısı zayıflamak zorundadır ki ergen birey toplumsal yapıyla, arkadaşlarıyla ve başka beşerlerle bağlanma kurabilsin. Otonomi-özgürlük kavramının yanlış anlaşılmaması lazımdır. Ebeveyn hala hiyerarşik olarak ergenin üstündedir ve onun hayatını yönlendirmekle mükelleftir. Burada anlatılmak istenen ergenin kendi hayatını ilgilendiren bahislerde bir paydaş olarak algılanması, ona bir yetişkin üzere davranılması ve demokratik bir aile tavrı içerisinde kendisini tabir etmesinin sağlanmasıdır.”
Grup Çalışmasını Severler
Dr. Öğr. Üyesi Serdar Körük, bu devirde ergenin akranlarıyla ve öğretmenleriyle bağlantılarının ebeveynleriyle olan münasebetlerinden çok daha kıymetli olduğunun görüldüğüne işaret etti. Ergen bireylerin kişilerarası ahenk devri denilen devirde bulunduğunu anımsatan Körük, şunları kaydetti:
“Ergenin bağlı olduğu kümenin kıymetleri ve doğruları, amaçları, motivasyonları, alışkanlıkları ve gibisi ergen tarafından süratlice içselleştirilmektedir. Ergenler genelde kişisel olarak vakit geçirmezler, birlikte ders çalışırlar, birlikte gezerler, küme çalışmasını severler, birlikte aktivite yaparlar. Bunun altında yatan motivasyon kümenin dışında kalmama gereksinimidir. Hasebiyle kümenin güzel olması, sağlıklı alışkanlıklara sahip olması, akademik olarak motivasyon sahibi olması ve toplumsal yapıyla uyumlu olması ergenin gelişimini olumlu istikamette etkilerken, kümenin riskli ve antisosyal davranışlara sahip olması ergeni de bu davranışlara rahatlıkla yönlendirebilmektedir.”
Öğretmeniyle Özdeşleşmek İsteyebilir
Ergenlik devrinde, soyut niyetle birlikte diğerlerinin nasıl hayatlar yaşadığına olan merakın da arttığını kaydeden Serdar Körük, bu merakın öğretmenlere de yönelebileceğine işaret etti. Öğretmenin hududu muhafazası, samimi bağlantılar kursa da özel hayatına dair çok fazla bilgi paylaşmamaya ihtimam göstermesi gerektiğini vurguladı. Dr. Öğr. Üyesi Körük, “Öğretmenler ergenler için değerli birer özdeşleşme nesneleridirler ve bu durum bilhassa travmatik süreçlerden gelen ergenler için onarıcı fonksiyon görebilmektedir. Özdeşleşmek ergenler için değerli bir gereksinimdir ve şayet düzgün özelliklerle özdeşim yapılıyorsa kimlik kazanımı süreçlerine büyük dayanak sağlamaktadır” sözlerini kullandı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
