DEHB’nin teşhis kriterlerine bakıldığında dürtüsellik, dikkatsizlik ve çok hareketlilik olduğunun görüldüğünü kaydeden uzmanlar, bu belirtilerin her yaşta farklı problemlere yol açabildiğini söylüyor. Dikkat ve odaklanmada sorun yaşayan bir çocuğun kapasitesinin altında bir okulda okumasından, dürtüsellik ve çok hareketlilik nedeni ile bir işte bir türlü dikiş tutturamayan yetişkinlere kadar pek çok meşakkatin yaşandığını lisana getiren Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Serdar Nurmedov, “Tedavi görmeyen DEHB’li bireylerin şahıslar ortası münasebetleri de sabırsızlık, dürtüsellik ya da dikkatsizlik nedeni ile pek sağlıklı değildir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Serdar Nurmedov, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun (DEHB) hayat konforunu ve bağları nasıl etkilediğini kıymetlendirdi.
“Erişkin periyot tanısı ve tedavisi ihmal edilen bir bozukluk”
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun (DEHB) çocukluk çağının en sık görülen psikiyatrik bozukluğu olmasının yanı sıra psikiyatride ve hatta tıpta en fazla araştırılmış olan bozukluklardan olduğunu söz eden Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Serdar Nurmedov, “Her ne kadar DEHB çok sık görülen bir bozukluk olsa da bilhassa erişkin devir tanısı ve tedavisi bir o kadar da ihmal edilen bir bozukluktur. Tedavi edilmeyen olgularda son derece önemli toplumsal, ruhsal, psikiyatrik, yasal ve akademik meselelere yol açmaktadır.” dedi.
“Semptomlarının kimilerinin 12 yaşından evvel başlamış olması kuralı var”
DEHB teşhisinin genelde okul çağındaki çocuklara çocuk ve ergen psikiyatri uzmanları tarafından ebeveynlerden ve öğretmenlerden alınan bilgiyle çocuğun okuldaki ve meskendeki performansının ve davranışlarının kıymetlendirilmesi sonucu konduğunu anlatan Doç. Dr. Serdar Nurmedov, “Semptomların başlangıcı erken yaşlardadır ve teşhis konabilmesi için semptomlarının kimilerinin 12 yaşından evvel başlamış olması kuralı aranır.” diye konuştu.
“DEHB tedavisi uzun soluklu bir süreç, aileler sabırlı olmalı”
Çocuğuna DEHB teşhisi konan ebeveynler için tavsiyeler veren Doç. Dr. Serdar Nurmedov, “Bu teşhis ne kadar erken fark edilir ve ne kadar erken müdahale edilirse, çocuk gelişimi o kadar sağlıklı olur. Birtakım durumlarda davranışçı müdahalelere ek olarak ilaç tedavisi gerekebilir. Bu bahiste tedavi takımı ile olabildiğince iş birliği içinde olmaları önerilir. DEHB tedavisi uzun soluklu bir süreç olduğu için sabırlı olmalı, maddi ve toplumsal kaynakları buna nazaran kullanmalılar. Tek seferde büsbütün tedavi edecek mucize bir sistem yoktur. Gerçek kaynaklardan yanlışsız tedavi yaklaşımlarına başvurmaları önerilir. Tedavinin başarısı hastanın, ailenin ve tedavi takımının iş birliğine bağlıdır. İş birliğine ehemmiyet vermeleri önerilir.” diye anlattı.
“Genetik faktörler temel bir rol alıyor”
Doç. Dr. Serdar Nurmedov, DEHB’nin oluşumunda genetik faktörlerin temel bir rol aldığını da vurguladı.
“Belirtiler her yaşta farklı meselelere yol açabiliyor”
DEHB’nin bireyin ömür konforunu olumsuz tarafta etkilediğini kaydeden Doç. Dr. Serdar Nurmedov, şöyle devam etti:
“DEHB’nin teşhis kriterlerine bakıldığında dürtüsellik, dikkatsizlik ve çok hareketlilik olduğunu görürüz. Bu belirtiler her yaşta farklı sıkıntılara yol açabiliyor. Dikkat ve odaklanmada sorun yaşayan bir çocuğun akademik performansının olumsuz tarafta etkilenmesi sonucu kendi kapasitesinin altında bir okulda okumasından, dürtüsellik ve çok hareketlilik nedeni ile bir işte bir türlü dikiş tutturamayan, durmadan iş değiştiren yetişkinlere kadar çeşitli örnekler verilebilir.
Kişiler ortası bağlantıları de sabırsızlık, dürtüsellik ya da dikkatsizlik nedeni ile pek sağlıklı değildir tedavi görmeyen DEHB’li bireylerin. Tanışmak kolay, ilgileri devam ettirmek zordur mesela. Rutin münasebetlerden çabuk sıkılabildikleri için evliliklerinde ya da yakın bağlantılarında kimi vakit sorun yaşarlar.”
Tedavi teknikleri neler
Doç. Dr. Serdar Nurmedov, DEHB tedavisinin ilaç, davranışçı yaklaşımlar, terapiler, diyet düzenlemeleri, Nörofeedback üzere alternatif tedavi formülleri olduğunu söyledi.
Sosyal medyada aldatıcı bilgiler dolaşıyor
Sosyal medyada aldatıcı bilgiler içeren görüntülere da işaret eden Doç. Dr. Serdar Nurmedov, bireylere şu ihtarlarda bulundu:
“Bu tıp içerikler aldatıcı ve yanlışlı bilgiler içeriyor. Örneğin; ‘Çay bardağınızı masada bırakıyorsanız DEHB’iniz olabilir’ üzere sözler gerçekçi değildir. Çay bardağını bir yerde unutmak, çoklukla unutkanlık yahut dalgınlığın bir belirtisi olabilir. Lakin, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) üzere önemli bir durumu tek bir belirtiyle ilişkilendirmek yanlışsız değildir.
“Dalgınlık yahut unutkanlık, psikiyatrik bozukluklarda sıkça görülen genel bir problemdir”
Dalgınlık yahut unutkanlık, psikiyatrik bozukluklarda sıkça görülen genel bir sorundur. Bu durum, depresyon, dert bozukluğu, psikotik bozukluk, his durum bozukluğu ve panik bozukluk üzere çeşitli durumlarla ilişkilendirilebilir. Münasebetiyle, yalnızca dalgınlık üzerinden bir teşhis koymak bilimsel ve etik açıdan yanlış bir yaklaşımdır.
Bu tıp görüntülerdeki sözler, gerçeklikten uzak ve genelleme eğilimindedir. Bir şeyin yanlışsız olduğunu argüman etmeden evvel bilimsel delillere dayanmalı ve uzman görüşlerini dikkate almalıyız. Ayrıyeten, bu çeşit içeriklerin gibisi, hava durumu varsayımına benzeyen yanlış bir öngörüye benzetilebilir. Hava bulutlu diye muhakkak kar yağacak denilmesi üzere, bu çeşit tezler da gerçeklere dayanmamaktadır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
