Medyanın, demokratik bedelleri savunmak ve farklı görüşleri aktarmak zorunda olduğunu söz eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Seçmenlerin kararlarını manipüle etme emelli palavra, uydurulmuş ve çarpıtılmış haberlerden kaçınmalıdır. Medya, kendisine atfedilen dördüncü güç olma vasfını, toplumun çıkarları doğrultusunda kullanmalıdır.” dedi.
Sağlıklı bir demokrasinin lakin ve fakat güzel bir medya ile mümkün olduğunu kaydeden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Kamuoyunu muhakkak bir aday ya da parti lehine etkilemek için atılan manipülatif haber başlıkları ve yazılan haberler her şeyden evvel medyaya ve gazeteciliğe yönelik inancı zedeler.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman İrvan, gazetecilik etiğinin, seçim süreçlerindeki kıymetini kıymetlendirerek, seçim süreçlerinde medyanın gücünü gerçek kullanması gerektiğine dikkat çekti.
“Demokrasilerde bilgilenmiş yurttaşların en hakikat kararları verebilecekleri varsayılıyor”
Gazetecilik etiğinin, gazetecilerin vazifelerini en uygun biçimde yapmalarını öğütleyen prensiplerden oluştuğuna işaret eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Bu unsurlar gazetecilere işlerini yanlışsız, dürüst ve hakkaniyetli biçimde yapmalarını öğütlüyor. Gazetecilerin bu prensiplere uygun davranmaları her şartta beklenen bir zorunluk ise de bilgi ve haber muhtaçlığının arttığı seçim devirlerinde daha da değerli hale geliyor. Zira demokrasilerde bilgilenmiş yurttaşların en gerçek kararları verebilecekleri varsayılıyor.” dedi.
Gazetecilerin seçim sürecindeki rolü nedir?
Seçim süreçlerinde gazetecilere biçilen en kıymetli rolün, toplumu gerçek bilgilerle aydınlatmak ve oy verme kararlarının oluşmasına katkıda bulunmak olarak tanımlandığını tabir eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Gazetecilerin sorumluluğu işte bu misyonları hakkıyla yapabilmek. Bu elbette çok kolay değil. Türkiye üzere çok partili ve çok adaylı demokrasilerde medya ve gazetecilerin partiler ve adaylar ortasında tarafgir davranmadan hakkaniyetli biçimde habercilik yapabilmesi çok güç. Genelde gördüğümüz, medyanın ‘kazanacak’ olarak tanımlanan partiler ve adaylar lehine bir habercilik yaptığını, ‘kazanamaz’ olarak tanımlanan parti ve adayların görmezlikten gelindiğini görüyoruz. Birinci sorun bu. İkinci sorun, medyanın büyük kısmının belli partiler lehine parti medyası üzere yayın yapması. Bu durum, diğer parti ve adayların kendi görüşlerini seçmenlere ulaştırmakta çok zorluk çekmeleriyle hatta toplumsal medya olmasa hiç ulaşamamalarına yol açıyor.” diye anlattı.
“Medya, dördüncü güç olma vasfını, toplumun çıkarları doğrultusunda kullanmalı”
Gazetecilik etik prensiplerinin son derece açık ve öğretici olduğunu, medyanın her şeyden evvel, halkın bilgi edinme hakkı uyarınca, gerçekleri çarpıtmadan aktarmak zorunda olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Süleyman İrvan, şöyle devam etti:
“Medya, demokratik pahaları savunmak ve farklı görüşleri aktarmak zorundadır. Seçmenlerin kararlarını manipüle etme hedefli palavra, uydurulmuş ve çarpıtılmış haberlerden kaçınmalıdır. Medya, kendisine atfedilen dördüncü güç olma vasfını, toplumun çıkarları doğrultusunda kullanmalıdır. Toplumun kanaatlerini etkileme potansiyeli olan kamuoyu araştırmalarını haberleştirirken, bu araştırmaların bilimsel ölçütler çerçevesinde yapıldığından emin olmalıdır. Bunun için araştırmanın künyesine kesinlikle haberde yer vermelidir.
Partiler ve adayları fiyat karşılığı ekrana çıkartmaktan yahut haberlerini yapmaktan kaçınmalıdır. Şayet advertorial denen reklam haber uygulaması yapılmışsa da bu açıkça haberde belirtilmeli, seçmenler kandırılmamalıdır. Medya seçim periyotlarında işini ne kadar düzgün yaparsa seçmenler de tercihlerini o ölçüde gerçek biçimde oluşturabilirler. Sağlıklı bir demokrasi lakin ve lakin düzgün bir medya ile mümkündür.”
“Manipülatif haber başlıkları medyaya ve gazeteciliğe yönelik itimadı zedeler”
“Kamuoyunu belirli bir aday ya da parti lehine etkilemek için atılan manipülatif haber başlıkları ve yazılan haberler her şeyden evvel medyaya ve gazeteciliğe yönelik inancı zedeler.” diyen Prof. Dr. Süleyman İrvan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Zaten Türk medyasının toplum nazarındaki prestijinin düşük olmasının bir nedeni de bu tipten manipülatif haberlerdir. Tahminen daha kıymetli bir risk, demokrasinin prestij kaybetmesidir. Yapılan araştırmalar, bilhassa seçim devirlerinde yapılan olumsuz haberlerin halkı siyasetten soğuttuğunu ve seçmenleri oy vermekten caydırdığını gösteriyor. Batı ülkelerinde oy veren seçmen oranlarının giderek azalmasının bir nedeni de medyanın bu olumsuz haberciliğe yaptığı vurgudur.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
