Bayanlar ortasında en yaygın görülen ve günümüzde her 8 bayandan 1’inin kapısını çalan göğüs kanseri bilim dünyasının üzerinde en çok araştırma yaptığı, teşhis ve tedavide çok süratli ilerlemeler kaydettiği bir kanser çeşidi. Fakat bayanlara düşen vazifeler de var! Son yıllarda genç yaşlarda da çok sık görülür hale gelen göğüs kanserinde erken teşhisin hayat kurtardığını vurgulayan Acıbadem Üniversitesi Senoloji (Meme Bilimi) Araştırma Enstitüsü Lideri ve Acıbadem Maslak Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Cihan Uras, erken teşhiste gerek sistemli taramaların gerekse ‘kişinin kendini elle muayenesi’nin kritik rol oynadığını söylüyor. 20 yaş üzerindeki bayanların ve risk kümesindeki erkeklerin (ailesinde yumurtalık, bağırsak ve göğüs kanseri hikayesi olanlar) ayna karşısında, ayda yalnızca 10 dakikalarını ayırarak göğüs kanseri testi yapmalarını tavsiye eden Prof. Dr. Cihan Uras, Ekim Ayı-Meme Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında yaptığı açıklamada, hem kendi kendini muayenenin inceliklerini hem de göğüs kanserine yönelik kesinlikle bilinmesi gerekenleri anlattı, değerli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
- Sağlıklı hayat alışkanlığı çok önemli!
Son yıllarda sıhhatsiz beslenmeden sigara ve alkole, çok kilo ve çok gerilimden menopoz periyodunda uzun vadeli denetimsiz hormon kullanımına dek bir çok etkenin göğüs kanserine yer hazırladığını belirten Prof. Dr. Cihan Uras şöyle konuşuyor: “Her gün nizamlı olarak alkol tüketenlerde göğüs kanseri riski, alkol tüketmeyenlere oranla yüzde 40 daha fazla oluyor. Şişmanlık da göğüs kanserine davetiye çıkarıyor. Bedende yağ oranı arttığında kanserin yayılma ihtimali yükseldiğinden şişman bireylerin kesinlikle kilo vermesi, şeker, pirinç ve beyaz undan kaçınılması, zerzevat ve meyve tüketilmesi, kırmızı et yerine beyaz et tercih edilmesi gerekiyor.” Hareketsiz bir ömür usulünün da tehlikeye davetiye çıkardığını belirten Prof. Dr. Cihan Uras, her gün en az 30 dakika tempolu yürüyüşün koşul olduğunu, paklık gereçlerine de çok maruz kalmamak gerektiğini söylüyor.
- Bu belirtilere dikkat!
Meme kanserlerinin kimileri belirti verebilirken kimileri hiçbir belirti vermeden ilerliyor. Prof. Dr. Cihan Uras, görülebilecek kimi belirtileri şöyle sıralayarak uyarıyor: “Memede ele gelen kitle, göğüs başından akıntı, göğüs cildinde portakal kabuğu görünümü, göğüs cildinde çekinti, göğüste ağrı kızarıklık ve şişme olabilir. En sık bulgu ise ele gelen ağrısız kitle olarak karşımıza çıkar. Her ele gelen kitle göğüs kanseri manasına gelmese de ihmal edilmemeli ve kesinlikle tabibe danışılmalıdır.”
- Yılda 1 gün tertipli muayene şart!
Ülkemizde göğüs kanseri 50 yaşın altında da sık görülür hale geldi. O denli ki dünyada bu oran yüzde 20’lerde seyrederken, ülkemizde bilhassa son yıllarda süratle artarak yüzde 40’a ulaştı. Yılda bir kere nizamlı olarak tabip muayenesine gitmenin kaide olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Cihan Uras “Genç yaşta kanser hücreleri çok daha saldırgan olup çok daha süratli ilerlediği için 30 yaşından itibaren göğüs ultrasonu, 40 yaşından itibaren ise yılda bir sefer mamografi yaptırmak gerekiyor. Ailede risk faktörüne nazaran 20 yaşından itibaren 1-3 yılda bir tabibe görünmek çok önemli” diyor. Meme dokusu ağır olanlarda göğsün ultrasonla incelendiğini fakat teşhiste mamografinin ‘altın standart’ olduğunu belirten Prof. Dr. Uras, bu tetkiklerin birbirinin yerine geçmediğini, tabibin gerekli gördüğü tetkiklerin yaptırılması gerektiğini söylüyor.
- Bu risk faktörlerinin önüne geçebilirsiniz!
Meme kanserinde risk faktörleri ‘değiştirilebilen’ ve ‘değiştirilemeyen’ler olmak üzere ikiye ayrılıyor. Genetik yatkınlık, aile öyküsü, erken ergenliğe giriş, geç menopoz, ırk ve yaş üzere faktörler ‘değiştirilemeyen risk faktörleri’ olarak karşımıza çıkarken, Prof. Dr. Cihan Uras “Değiştirilebilen risk faktörleri ortasında; geç doğum yapma yahut doğum yapmama, az emzirme yahut emzirmeme, sigara ve alkol tüketimi, kadınlık hormonu kullanımı, beslenme üzere faktörler yer almaktadır. Değiştirilebilen risk faktörlerine karşı ömür biçiminizde sağlıklı değişiklikler yaparak tedbir alabilirsiniz” diyor.
- Arkadaş, internet ve toplumsal medyadaki bilgilere dikkat!
Meme kanserinde erken teşhis hayat kurtarsa da, ülkemizde çoğunlukla ‘hurafeler’ nedeniyle ileri evrede teşhis konulabildiğini belirten Prof. Dr. Cihan Uras şöyle konuşuyor: “Ülkemizde ne yazık ki doktora başvurmak yerine arkadaş etrafı, akrabalar, internet ve toplumsal medyadaki yanlış bilgilere inanılarak teşhis ve tedavide gecikildiğini görüyoruz. Örneğin; bir bayanın eline kitle geliyorsa, ‘süt bezesidir’ dememeli, muhakkak tabibe görünmeli. Mamografideki radyasyonun kanser yaptığı ya da biyopsi yahut cerrahinin kanserin yayılımını hızlandırdığı halindeki yanlış inanışlar terk edilmeli. Göğüs kanserinin erkeklerde de görüldüğü bilinmeli. Bitkisel tedavi denilen yollara başvurulması tıbbi tedaviyi geciktirdiğinden çok geç kalınmasına neden olabilirken, tedavi esnasında ise ilaçlarla etkileşime girerek yarar yerine ziyana yol açıyor. Bu nedenle tabibe müracaattan muhakkak bu formüllerden kaçınılmalı.”
- Tedavi yaklaşımında çok kıymetli yenilikler!
Prof. Dr. Cihan Uras, göğüs kanseri tedavisinde son yıllarda çok kıymetli gelişmeler olduğunu, artık cerrahinin birinci formül olmaktan çıktığını belirterek “Günümüzde göğüs kanserinin moleküler özelliklerini çok daha uygun bildiğimizden artık ‘kişiye özel’ çok daha tesirli tedavi yapabiliyoruz. Cerrahi öncesi kemoterapi ile memedeki kitleyi küçültebiliyor, koltuk altındaki lenf nodlarının tümörden temizlenmesini sağlayıp lenfödem gelişmesini engelleyerek ömür kalitesini artırabiliyoruz” diyor. Günümüzde artık ‘akıllı’ ilaçlarla normal hücreleri olabildiğince koruyarak kanser hücrelerini yok edebildiklerini söyleyen Prof. Dr. Uras, her 3 bayandan 2’sinin göğsünün korunabildiğini, robotik cerrahinin de takviyesi ile koltuk altından 5 cm.lik bir kesi ile iz kalmadan göğüs kanseri ameliyatı yapmanın mümkün hale geldiğini, göğsün tümüyle alınması gerektiğindeyse plastik cerrah ile eşzamanlı rekonstrüktif süreçler sayesinde eski halinden daha hoş göğüs yapılabildiğini vurguluyor.
- Ayda 1 defa ayna karşısında elle muayene yapın!
Günümüzde göğüs kanseri 40 yaşın altındaki bireylerde de çok sık görülüyor hale geldi. O denli ki Avrupa’da yüzde 5-6’yı geçmezken, ülkemizde yüzde 20’lere ulaştı. Bu nedenle 20 yaş üzerindeki bayanların ve risk kümesindeki erkeklerin (ailesinde yumurtalık, bağırsak ve göğüs kanseri hikayesi olanlar) sistemli olarak ayda 1 sefer, yalnızca 10 dakika ayna karşısında elle muayene yapmalarının son derece kıymetli olduğunu belirten Prof. Dr. Cihan Uras, kendi kendini muayenenin erken teşhis ve tedavide kritik rol oynadığını vurguluyor.
xxxxxxxx Kutu Bilgisi xxxxxxxxxxxx
4 adımda kolay ancak tesirli test!
Prof. Dr. Cihan Uras her ay sistemli olarak yapacağınız elle göğüs muayenesi sayesinde aşikâr bir müddet sonra olağan göğüs dokunuzun özelliklerini öğreneceğinizi ve böylelikle yeni ortaya çıkan kitleleri erken periyotta fark edebileceğinizi söylüyor. Pekala 4 adımda kolay lakin hayati değer taşıyan göğüs testi nasıl yapılır? Prof. Dr. Cihan Uras adım adım anlattı;
- Ayna karşısına geçin ve iki elinizi belinize koyun. Her iki göğsünüz simetrik mi? Görünür bir kitle var mı yeterlice bakın. Deride ve göğüs başında bir çöküntü ya da renk değişikliği var mı inceleyin.
- Kollarınızı üst kaldırın ve birebir süreçleri tekrarlayın.
- Yere uzanın ve sağa dönün. Başınızın altına küçük bir yastık koyun. Sağ elinizi başınızın gerisine yerleştirip, sol elinizin 2. ve 3. parmaklarının iç kısmıyla muayeneyi gerçekleştirin. Göğüs başı etrafından başlayarak ve göğüs dokusunu parmaklarınızla göğüs duvarı ortasında yavaşça ezerek saat tarafında halkasal hareketlerle rastgele bir hassaslık ya da kitle olup olmadığını denetim edin. Akabinde sola uzanarak tıpkı süreci tekrarlayın.
- Son olarak koltuk altına bakın. Sağ koltuk altının akabinde sol koltuk altınızı muayene ederek muayeneyi tamamlayın.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
