O denli ki çocukluk periyodunda tüm kanserlerin yaklaşık yüzde 35’ini lösemi oluşturuyor. Acıbadem Ataşehir Hastanesi Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Doç. Dr. Sema Aylan Gelen “Ülkemizde her yıl 1200- 1500 çocuğa lösemi tanısı konulmakla birlikte, bildirilmeyen hadiseler da göz önüne alındığında, yaklaşık olarak yılda 2000 çocuğa yeni teşhis konulduğu varsayım edilmektedir. Son yıllarda tedavilerdeki ilerlemelere karşın lösemi sıklığında artış olması, bu hastalığın yalnızca genetik etkilenme sonucu değil, çevresel etmenlere de bağlı olabileceğini destekliyor” diyor. Lösemi tedavi edilmediğinde ölümcül bir hastalık olmasına rağmen, bilimsel gelişmeler ışığında, uygulanan yeni tedavi protokolleriyle tam güzelleşmenin sağlanabildiği bir hastalık haline geldiğini, tedavide faal sonuç alınmasında ise erken teşhisin kilit rol oynadığını vurgulayan Doç. Dr. Sema Aylan Gelen, lösemi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
Bebeklik periyodunda çok izolasyona dikkat!
Annelerin bebeklik periyodunda enfeksiyonlara karşı çok müdafaacı olmaması ve bebeklerini ‘hasta olur’ tasasıyla cam bir fanus içerisinde büyütmemesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Sema Aylan Gelen “Bebeklik devrinde enfeksiyonlardan korunma maksatlı çok izolasyona bağlı olarak enfeksiyonların geç çocukluk periyodunda geçirilmesi, bağışıklık sisteminin olağandışı karşılık vermesine yol açabilir. Bu durumun da lösemi riskini arttırabildiği düşünülmektedir” diyor.
Erken teşhis büyük kıymete sahip!
Lösemi teşhisinde gecikme olması tedavi sürecinde zorluklara ve hayati risklere sebep olabiliyor. Lösemi ekseriyetle ani başlayan belirtiler ile ortaya çıksa da bir kısmı sinsi ve yavaş ilerliyor, aylar süren seyir izleyebiliyor. Doç. Dr. Sema Aylan Gelen, kimi belirtilerin yalnızca lösemi hastalığına özgü belirti olmamakla birlikte, tabibe kesinlikle başvurulması gereken uyarıcı işaretleri olduğunu belirterek, erken teşhisin tedavide kritik kıymete sahip olduğunu vurguluyor.
Bu belirtilerde vakit kaybetmeyin!
Çocuk Hematolojisi ve Onkolojisi Uzmanı Doç. Dr. Sema Aylan Gelen lösemiye işaret edebilen kimi belirtilerin ebeveynlerce çok âlâ gözlemlenmesi ve doktora danışılması gerektiğini vurgulayarak bu belirtileri “Kemik ağrısı ve eklem ağrısı, uzamış ve verilen tedavilere karşılık vermeyen inatçı ateş, halsizlik, çabuk yorulma, çarpıntı, solukluk, ciltte kırmızı beneklenmeler, bedende artan morluklar, olağandışı ve/veya durdurulamayan kanama (burun, diş eti kanamaları yahut kız hastalarda her zamankinden farklı çok ve uzamış adet kanamaları), lenf bezlerinde şişme” halinde sıralıyor.
Kemik ağrısına dikkat!
Erişkinlerden farklı olarak, sağlıklı olan bir çocuğun yorulmaya yahut çok hareketli olmasına bağlı olarak; bacak ağrısı, bel ağrısı yahut eklem ağrısından şikayetçi olmayacağını vurgulayan Doç. Dr. Sema Aylan Gelen “Eğer çocukta kemik ağrısı varsa ‘çok hareketli ondandır’ diyerek ihmal edilmemeli, kesinlikle ciddiye alınmalı ve nedeni araştırılmalıdır” diyor.
Tedavi edilebilen bir hastalık, ama!
Doç. Dr. Sema Aylan Gelen löseminin umutsuz değil, bilakis günümüzde uygulanan aktüel tedavi yolları sayesinde gün geçtikçe artan tedavi başarısıyla yüksek oranlarda güzelleşmenin sağlanabildiği bir hastalık olduğuna dikkat çekerek şöyle konuşuyor: “Tedavi, löseminin tipine ve tanımlanan risk kümelerine nazaran; kemoterapi, radyoterapi, gayeye yönelik ilaçlar, immünoterapiler, psikososyal takviye ve kemik iliği nakli bileşenlerinden oluşuyor. Çocukluk çağında görülen lösemilerde uzun periyot sağ kalım yükselmiş durumdadır.”
Her hastaya kemik iliği nakli gerekmiyor!
Lösemi hücrelerini yok etmenin temel yolunun kemoterapi olduğunu belirten Doç. Dr. Sema Aylan Gelen “Akut lenfoblastik lösemi hastalarının yaklaşık yüzde 10’unda, akut miyeloblastik lösemide ise yüzde 30-50’sinde kök hücre nakli gerekir. Yüksek risk kümesindeki hastalar ve kanserin nüks ettiği hastalar kemik iliği nakli adayıdır” diyor.
Çevresel etkenlere dikkat!
Löseminin yalnızca genetik bir hastalık olmadığına dikkat çeken Doç. Dr. Sema Aylan Gelen “Günümüzde besinlerdeki katkı hususları, radyasyon, çevresel kirlenme, plastik ve deterjan kalıntılarının yeme içme yoluyla çocuğa bulaşabilmesi üzere çevresel etkenlere bağlı olarak da hastalık gelişebiliyor. Yapılan bilimsel çalışmalar; son yıllarda tedavilerdeki ilerlemelere karşın lösemi sıklığında artış olmasının, bu hastalığın yalnızca genetik etkilenme sonucu değil, çevresel etmenlere de bağlı olabileceğini destekliyor” diye konuşuyor.
Kendinizi suçlamayın!
Ailelerin çocuklarına lösemi teşhisi koyulmasını kolay kabul edemeyebildiklerini, evvel inkar sonra kendilerini suçlama üzere hislere kapılabildiklerini belirten Doç. Dr. Sema Aylan Gelen, bunun tedavi sürecinde hem ailelere hem çocuklara ziyan verebildiğini söylüyor. Genetik ya da çevresel faktörler üzere birçok etkenin lösemiye neden olabildiğini vurgulayan Doç. Dr. Sema Aylan Gelen, ailelerin çocuklarını yeterli gözlemlemeleri ve geçmeyen şikayetlerde kesinlikle doktora başvurmayı ihmal etmemeleri gerektiği konusunda uyararak, teşhis ve tedavi sürecinde ise sıkı bir diyalogla ve sağduyulu olmayı koruyarak hareket etmelerinin son derece değerli olduğunu söylüyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
