Kalp ve damar hastalıkları günümüzde dünya çapında hala birinci mevt nedenlerinden biri olmaktadır. Bu bağlamda kimi risk faktörlerini değiştirmek maalesef mümkün değildir. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Süha Çetin, kalp sıhhati hakkında değerli bilgiler verdi.
Ailede kalp ve damar hastalığının olması, erkek cinsiyeti ve ileri yaş olarak söylenebilir. Ancak değiştirilmesi mümkün ve kolay olan çok kıymetli risk faktörleri de bulunmaktadır.
Sigarayı bırakmak.
Atabileceğimiz en manalı adımlardan biri sigarayı bırakmak olsa gerek. Sigara kalp ve atar damarlara önemli derecede hasar verir. Ayrıyeten tütün kullanmak kandaki oksijen düzeyini düşürür ve böylelikle tansiyon ve nabız yükselmesine neden olur, kalbimizi yoran iki faktör. Sigara içmek genç yaşta ölümcül kalp krizlerine neden olur.
Fiziksel aktiviteyi arttırmak.
Fiziksel aktivite artık günümüzde kaçınılmaz bir rol oynamaktadır: Haftada 150 dakika ölçülü aerobik idman, bu tempolu bir yürüyüş olabilir, önerilmekte. Yahut haftada 75 dakika kuvvetli aerobik idman, koşu biçimi üzere, sıhhat açısından ehemmiyet taşır. Ayrıyeten haftada 2 yahut 3 kere ölçülü yük idmanları yapılmalı. Bahçe işleri yapmak, mesken işlerini halletmek, asansör yerine merdivenleri kullanmak yahut köpeğimizi dışarda gezdirmekte kıymetli fizikî aktiviteler içerisindedir.
Sağlıklı beslenmek.
Sağlıklı beslenme birçok açıdan kalp ve damar hastalıklarından korur. Beslenmemize dikkat ederek tansiyon ve kolesterol bedellerini düşürüp, diyabet hastası olma riskini azaltabiliriz. Pekala, sağlıklı beslenme bilhassa ne tıp besinler içerir? Zerzevat ve meyve, baklagiller, az yağlı et ve balık, tuzsuz ve kavrulmamış fındık, badem ve ceviz, zeytinyağı ve avokado yağı, süt, yoğurt, yumurta sıklıkla tüketilmesi gereken besinler ortasındadır. Tüketilmemesi yahut çok aza indirgenmesi gereken besinler tuz ve tuzlu mamuller, şeker ve şekerli içecekler, yüksek karbonhidratlı besinler (hamur işi), alkol, işlenmiş besinler, trans yağlardır.
Fazla kilolardan kurtulmak.
Fazla kilonun olması (özellikle bel çevresinde) kalp damar hastalığı riskini artırır. Haricen yüksek tansiyona ve kolesterole ve diyabet hastalığına neden olur. Beden kitle indeksi bir kişinin obez olup olmadığını gösterir. Şayet beden kitle indeksi 25 ve üzerinde ise, kişi fazla kilolu olarak nitelendirilir. Bu manada bel etrafı genişliği de ölçülebilir. Şayet erkeklerde bel etrafı 101.6 cm ve bayanlarda 88.9 cm üzerinde ise, kişi kalp damar hastalıkları açısından riskli olarak kıymetlendirilir.
Düzenli uyku uyumak.
Yetersiz uyku yüksek kiloya, yüksek tansiyona, kalp krizi, diyabet ve depresyona neden olabilir. Erişkinlerde günde en az 7 saat uykuya muhtaçlık vardır. Yeteri kadar uyku almamanın nedenlerinden biride uykuda teneffüsün kısa periyodik olarak sıklıkla durmasıdır (obstrüktif uyku apnesi). Bu durum bilhassa horlaması olan bireylerde sıklıkla görülür. Obstrüktif uyku apnesi kalp damar hastalıklarına ve ritim bozukluklarına neden olabilir. Kilo vermek ve tıpkı vakitte teneffüs yollarını açık tutan (cPAP) bir aygıt kullanmak uyku apnesi olan bireylerde yararlı olabilir.
Stresten uzak durmak.
Sürekli gerilim yüksek tansiyona ve dolayısı ile kalp ve damar hastalıklarına neden olabilir. Gerilim idaresinin yanlış olması, örneğin daha fazla yiyerek yahut alkol tüketerek yahut sigara içerek, kalp ve damar hastalığı riskini daha da artırır. İzlenmesi gereken yol hakikat bir gerilim idaresidir: iş tertibinin yanlışsız yapılması, oluşabilecek komplikasyonların ön görülüp önlem alınması, ferdî olarak fizikî aktivitenin nizamlı olarak ön plana çıkarılması, yoga yahut meditasyonun yapılması yüksek ehemmiyet taşımaktadır.
Sağlık denetimlerini ihmal etmemek.
Son olarak bilhassa 40 yaşından itibaren tertipli sıhhat denetimleri gerekmektedir. Her yıl bir tansiyon holter bağlatarak yüksek tansiyon riskinin denetimi gereklidir. Nizamlı (6 ayda bir) yapılan kan analizlerinde kolesterol ve açlık kan şekeri düzeylerine bakılması elzemdir.
Doçent Tabip Süha Çetin, tekliflerine şu halde devam etti; ‘’Unutmayalım ki kalp ve damar hastalıklarını bu bahsedilen tedbirler ile yüksek bir oranda azaltmış oluruz. Kalp ve damar hastalıklarının dünya çapında birinci vefat nedeni olma sebebi bu anlatılan konuların göz arkası edilmesinden kaynaklanmaktadır.’’
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
