Ortadoğu, Orta Asya, Afrika’da ve son olarak Gazze’de yaşananlara dikkat çekilen, 25 BİN imza gayesi olan manifesto bu yıl sonunda BM Genel Kurulu ve Güvenlik Kurulu’na sunulacak.
10 unsurdan oluşan manifestoda; “İki üniversite olarak yaşanan olaylardan hareketle, üniversal kavram ve fikirlerin yine gözden geçirilmesi gerektiğini öngördük. N.L. Guliyev Ulusal Avrasya Üniversitesi ve Üsküdar Üniversitesi olarak; bu türlü bir durumda insan hak ve özgürlüklerinin en yüksek biçimde yaşandığı ve tartışıldığı ortam olan üniversite topluluğunun sessiz kalmasının bir vebal olduğunu düşündük. Ferdi yansıdan çok kurumsal bir mutabakatla sesimizi duyurmak ve bir manifesto ile kanılarımız söz etmek istedik.” tabirlerine yer verildi.
Üsküdar Üniversitesi ile Kazakistan N.L. Gumilev Avrasya Ulusal Üniversitesi, büyük düşünür Farabi ve Hoca Ahmed Yesevi’nin, öteki dünya düşünürlerinin hayatı, yapıtları ve mirasından, Birleşmiş Milletler (BM), UNESCO, İnsan Hakları Üniversal Beyannamesi’nden ilham alarak ortak Üniversal İnsani Bedel ve Haklar Manifestosu hazırladı ve imzaya açtı.
25 BİN imza amacı olan manifesto, bu yılın sonunda BM Genel Kurulu ve Güvenlik Kurulu’na sunulacak.
‘Yaşayan Kıymetler Eğitim Programı (LVEP)’ projesi kapsamında yaşayan değerler…
BM tüzüğünün, en önemli maksatlarının; gelecek jenerasyonları savaş belasından kurtarmak, temel insan haklarına, insan kişiliğinin onuruna ve bedeline, erkeklerin ve bayanların ve büyük ve küçük ulusların eşit haklarına olan inancı yine teyit etmek, adaletin ve antlaşmalardan ve memleketler arası hukukun başka kaynaklarından doğan yükümlülüklere hürmetin sürdürülebileceği şartları tesis etmek ve daha geniş bir özgürlük içinde toplumsal ilerlemeyi ve daha güzel ömür standartlarını teşvik etmek olduğu belirtilen Manifestoda, şunlar kaydedildi:
“UNESCO tarafından desteklenen memleketler arası ‘Yaşayan Pahalar Eğitim Programı (LVEP)’ projesi kapsamında yaşayan bedeller ‘Mutluluk, dürüstlük, alçakgönüllülük, iş birliği, özgürlük, sevgi, barış, hürmet, sorumluluk, sadelik, müsamaha, birlik’ olmak üzere 12 başlıkta UNICEF eğitim kümesi tarafından hazırlanmış ve UNESCO tarafından tanınmıştır. BM İnsan Hakları Kozmik Beyannamesinin 1. hususu ‘Bütün beşerler hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler’ der.
Daha sonra, ‘Yaşama hakkı, adil yargılanma hakkı, eşitlik hakkı, özgürlük hakkı, sıhhate ulaşma hakkı, sığınma hakkı, azaptan korunma hakkı, mecburî gereksinimleri elde etme hakkı, seyahat hakkı, evlenme hakkı, mülkiyet hakkı, fikir-vicdan-din hürriyeti ve sözü hakkı, ataksız toplanma hakkı, toplumsal güvenlik hakkı, çalışma hakkı, eğitim ve öğrenme hakkı ile birlikte topluluğa karşı vazifeleri ve sorumlulukları vurgusu vardır’ formunda tabir eder.”
Farabi ve Hoca Ahmed Yesevi’den erdem…
İslam Altın Çağı’nın önde gelen düşünürlerinden, metafizik, psikoloji ve siyaset teorilerinin müellifi, dünyanın İkinci öğretmeni, Türk Dünyası’ndan dünya ölçeğinde alım ve filozof Abu Nasr Muhammed al-Farabi’nin faziletleri ‘Etik’ ve ‘Entelektüel’ olarak iki başlıkta ele aldığı anlatılan Manifestoda, şu görüşlere yer verildi:
“Etik faziletleri; ‘Ölçülülük, – Yürek, – Cömertlik, – Adalet’, entelektüel faziletleri; ‘Bilgelik, -Duygusal Zeka, -Sosyal Zeka’ olarak sınıflandırır. Hasebiyle Al-Farabi’ye nazaran etiğin en kıymetli noktaları, gerçek memnunluğu bu 7 faziletin tamamına sahip olmak olarak tanımlar. Dahası, Al-Farabi faziletli insanları tabiatta özgür olarak isimlendirir ve ‘Gezegenimiz dünya, fakat tüm uluslar saadete ulaşmak amacıyla iş birliği yaptığında ve birbirlerine yardım ettiğinde faziletli hale gelir ve eksiksiz bir kozmik devlete dönüşür’ biçiminde özetlemiştir.
Seyyid mutasavvıf şair Hoca Ahmed Yesevi, dünyaca ünlü ilahiyatçı, manevi rehber, din alimi, eğitimci, Türk şair, filozof, sufizm tarihinin en önde gelen dini figürü, birinci Türk Sufi Tarikatı’nın kurucusu, şiirlerinde bilgelik, sabır ve harikalık üzere faziletlerin kıymetini vurgular ve bunların gerçek saygınlığa ve şahsî gelişime nasıl katkıda bulunduğunu vurgular, sevgi ve beşere, vatana ve ilahi olana güvenme faziletlerini öne çıkarır.”
6 fazilet 24 karakter gücü
Manifestoda, bilimsel referans olarak çoklu zekâ kavramının geliştiricisi Howard Earl Gardner’in ise bedelleri 6 faziletin altına 24 karakter gücü olarak yerleştirdiği lisana getirilerek, 6 faziletin altında 24 karakter gücü şöyle sıralanıyor:
“I-Bilgelik; 1.Özgünlük, 2.Merak, 3.Öğrenmeye Açık Oluş, 4.Açık Fikirlilik, 5.Geniş Bakış Açısı,
II-Cesaret; 6.Dürüstlük, 7.Cesur Olma, 8.Beceriklilik, 9.Keyif Alma,
III-İnsaniyet; 10.Şefkatlilik, 11.Sevme ve Sevilme Kapasitesi, 12.Sosyal Zekâ,
IV-Adillik; 13.Adalet, 14.Liderlik, 15.Vatandaşlık,
V-Ölçülülük; 16.Affedicilik, 17.Tevazu, 18.Dikkat, 19.Özdenetim ,
VI-Aşkınlık; 20.Güzelliği Takdir Etme, 21.Şükür, 22.Umut, 23.Mizah, 24.Maneviyat.”
“Dünya aksine dönmüştür ve bir defa daha tehlike altındadır”
İnsanlığın 21. yüzyılın yeni bir küresel iş birliği çağının habercisi olacağını umduğu kaydedilen Manifestoda, şöyle devam edildi:
“Ancak birinci çeyreğin sonunda bunun maalesef gerçekleşmediğini gördük. Irkçılık ve yabancı düşmanlığı, eşitsizlikler ve müthiş insan hakları ihlalleri süratle artıyor. Temel açılardan dünya bilakis dönmüştür ve bir defa daha tehlike altındadır. Tehdit global ölçekte ölümcül bir savaş olduğu için riskler küçümsenemez. Zira çatışmalar derinleşmiş ve yeni tehlikeler ortaya çıkmıştır. Nükleer silahlara ait global telaşlar soğuk savaştan bu yana en yüksek düzeydedir. Dahası, iklim değişikliği büyük ve süratli bir formda ilerliyor.
Öte yandan, 21. Yüzyılın ikinci çeyreğinin kapısını açan 2025 yılı, savaş ve barış, güvenlik ve kalkınma, hukukun üstünlüğü ve daralan insani alan hususlarında değerli bir duruşu söz eden bir dönüm noktası olacaktır. Bilhassa de milletlerarası toplumun kırılgan gezegenimiz için büsbütün yeni bir barışçıl, inançlı, emniyetli ve müreffeh telaffuz ile, ideoloji, mimari, jeopolitik, jeo-ekonomik alan ve sistem tesis edememesi durumunda ortaya çıkacak kıyamet tehdidi dikkat caziptir.”
“İnsani, toplumsal eşitsizlik” durumu global barışı tehdit ediyor
Bütün bu insani bedelleri inceledikten sonra son yıllarda yaşanan psikopolitik olayların oluşturduğu önemli bir “insani, toplumsal eşitsizlik” durumunun global barışı tehdit eder duruma geldiği vurgulanan Manifestoda, “Siyasetin bize gösterdiği düşmanlardan çok kendimize dönerek içimizdeki nefrete, ırkçılığa, sömürgeciliğe, ayrımcılığa, ötekileştirmeye ve berbatlığa sessiz kalma hislerine düşmanlık yapma vakti gelmiştir. Son 25 yılın psikopolitik olaylarının yarattığı ve global barışı tehdit eden önemli ‘insani ve toplumsal eşitsizliği’ tahlil ettikten sonra, siyasetin bize gösterdiği düşmanlara değil, kendimize dönmenin ve nefreti, ırkçılığı, sömürgeciliği, ayrımcılığı, ötekileştirmeyi ve berbatlığa karşı sessizliği düşman edinmenin vakti gelmiştir. Lakin daima birlikte kozmik erdemlerimizi tanımlayabilir, teşvik edebilir ve uygulayabilir, çatışmaları çözebilir, nefretin üstesinden gelebilir ve ortak üniversal pahaları savunabiliriz.” sözüne yer verildi.
İhmal edilen pahalar hatırlatıldı
Manifestoda, “Irk, renk, din, lisan, inanç, kültür ve ülke ayırımı yapmaksızın cömert gezegenimizin daha yaşanılır, adil, barışçıl ve sürdürülebilir olması için; ihmal edilen değerlerin” hatırlatılmak istendiğine işaret edilerek, şunlar vurgulandı:
“İki üniversite olarak yaşanan olaylardan hareketle, üniversal kavram ve fikirlerin tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini öngördük. N.L. Guliyev Ulusal Avrasya Üniversitesi ve Üsküdar Üniversitesi olarak; bu türlü bir durumda insan hak ve özgürlüklerinin en yüksek halde yaşandığı ve tartışıldığı ortam olan üniversite topluluğunun sessiz kalmasının bir vebal olduğunu düşündük. Ferdî reaksiyondan çok kurumsal bir mutabakatla sesimizi duyurmak ve bir manifesto ile niyetlerimiz söz etmek istedik.
1/ Siyasi, etnik, dinî, mezhepsel, ideolojik hırsların kör ettiği savaşları, her türlü azınlık yahut çoğunluktan kaynaklanan terör ve şiddet aksiyonlarına kararlılıkla karşı çıkıyoruz.
2/ Ölçüsüz ve orantısız güç kullanımı ile silahsız insan, sivil ve çocuk öldürülmesini şiddetle kınıyoruz.
3/ İnsanlık 21. Yüzyılda meseleleri konuşarak çözebilecek gelişmişlik düzeyine gelmiştir. İnsanlığın ilkel dogmalar ile yargılanmasına şiddetle itiraz ediyoruz.
4/ Hoş mavi gezegenimizin herkesi tatmin edecek bir cömertlik ve bolluğa sahip olduğuna iktisat tarihini şahit tutuyoruz.
5/ Aç gözlülük, doyumsuzluk, sorumsuzluğu ve acımasızlığı doğuran siyasi “Tanrı Kompleksini” şiddetle reddediyoruz. Hiç kimse kendisine tanrısallık ve kutsallık atfedemez. Herkes hak ve fırsatlar açısından eşittir.
6/ İnsan Hakları Üniversal Beyannamesinin yine okunmasına ve hazmedilmesine şiddetle gereksinim vardır.
7/ Hiçbir devlet ayrıcalığa sahip olmamalıdır. Maksat adaletse bu çağda metot, özgürlükçü, iştirakçi ve eşitlikçi demokrasidir. “Pozitif Siyaset”in insanlık için tahlil olduğunu vurguluyoruz.
8/ Bütün dünya devletlerinin eşit temsil edildiği “Dünya Parlamentosu”nun kurulmasının zarurî olduğunu teklif olarak sunuyoruz.
9/ Uygar toplumlarla uygar olmayan toplumları ayıran en değerli şeyin, hak arama ve sorun çözme metodu olarak şiddeti kullanmamasıdır. İnsanlığın vahşet periyodundan kalma şiddet usulünü ilkesel olarak reddediyoruz.
10/ Şayet yukarda zikredilen insan hak ve bedellerinin göz önüne alındığı eşitlikçi bir siyaset geliştiremezsek, insan çeşidinin kendi kendini yok etme potansiyeline sahip olduğunu ilan ediyoruz.
Sonuç olarak bu manifestoyu insan haklarına inancın çok zayıfladığı günümüzde, iki üniversite senatosu tartışarak imza altına alıp bütün hassas insanlara beyan etmeyi uygun görmüştür. Bu doğrultuda Manifestomuzu imzaya açıyoruz.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
