Üsküdar Üniversitesi mesken sahipliğinde düzenlenen 11. Memleketler arası Bağlantı Günleri dünyaca ünlü akademisyenleri ağırladı. İkinci günde “Dijital Eşitsizlik ve Data Sömürgeciliği” konusu alanında uzman isimlerin iştirakiyle her tarafıyla ele alındı.
Moskova Devlet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Elena Vartanova: “Sosyal medya, medya sınıflandırmasına yeni bir işlev olarak ekleniyor.”
Londra İktisat Okulu’ndan Prof. Dr. Nick Couldry: “Tarihi sömürgecilik bitmedi ve daha sofistike bir hal aldı. Sömürgecilik evrimleşerek devam ediyor…”
New York Eyalet Üniversitesi Prof. Dr. Ulises A. Mejias: “İyimseriz. Gayretlerin bilgi sömürgeciliğini aksine çevirebileceği kanaatindeyiz.”
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Prof. Dr. Tuğba Asrak Hasdemir: “Kişisel datalar tahlil ediliyor. Bu datalar hem hükümetler hem şirketler tarafından kullanılıyor.”
Üsküdar Üniversitesi 11. Memleketler arası İrtibat Günleri kapsamında sunumlarını gerçekleştiren konuk konuşmacılar “Dijital Eşitsizlik ve Data Sömürgeciliği” konusundaki tespitlerini lisana getirdi.
Sempozyumun ikinci gününde Üsküdar Üniversitesi’nden Doç. Dr. Bahar Muratoğlu Pehlivan’ın başkanlığındaki oturumda Moskova Devlet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Elena Vartanova Moskova’dan canlı kontakla sunumunu gerçekleştirdi.
İnternet erişiminde eşitlik yok…
Prof. Dr. Elena Vartanova, dijital medyanın ve teknolojinin ülkelerin ve toplumun farklı bir boyuta evrilmesine katkı sağladığını tabir ederek, dünyada toplumlar ortasında yoksulluk, eşitsizlik, eğitime eşit seviyede erişememenin yanı sıra internete erişimde de eşitliğin olmadığını, hala internete erişimin olmadığı bölgelerin bulunduğunu anlattı.
Geleneksel medyanın dijital değişimden ve dönüşümden etkilendiğini, medya terminolojisinde de değişimlerin başladığını lisana getiren Prof. Dr. Elena Vartanova, dijital platformların geleneksek medyaya yeni bir alt yapı sunduğunu da söyledi.
Yeni medya ile reklam modelleri de değişip dönüştü
Prof. Dr. Elena Vartanova, dijital platformların yeni medya sistemlerinin nüvesini oluşturduğunu da kaydederek, yeni medya ile reklam modellerinin de değişip dönüştüğünü, pek çok ekonomik faaliyetin de bu platformlar üzerinden gerçekleştiğini anlattı.
Medya alanında yeni bilgilerin üretildiğini lisana getiren Prof. Dr. Elena Vartanova, “Çok farklı medya kanallarında içeriklerin sirkülasyonu kelam konusu. Podcastler, kısa görüntüler ile pek çok içerik yeni dataların oluşumuna katkı sağlıyor. Klasik medya yaklaşımları medya sanayisinde çağın gereksinimlerine nazaran hizmet veremiyor. Toplumsal medya da medya sınıflandırmasına yeni bir işlev olarak ekleniyor.” dedi.
Veri iktisadına katkı sağlanıyor
Tüm bu gelişmelerin klasik medyaya yeni sınamalar getirdiğini de kaydeden Prof. Dr. Elena Vartanova, fikir önderleri, bloggerlar, influencerların yeni medya kanallarında çalışarak topluma yönelik misyonlarını yerine getirdiklerini de söyledi.
Dijital medyanın klâsik medyadan farklı olarak yeni bir toplumsal gerçeklik sunduğunu da lisana getiren Prof. Dr. Elena Vartanova, “Dijital medya ile medeniyetin gelişimine kıymetli bir tesir sunuluyor. İzleyiciler ve bu medya kanallarını kullananlar da data iktisadına katkı sağlıyor.” dedi.
Medya okur yazarlığının değerine de vurgu yapan Prof. Dr. Elena Vartanova, devletlerin okullarda ve üniversitelerde medya okur yazarlığı dersi vermesi gerektiğini de kelamlarına ekledi.
Prof. Dr. Nick Couldry ile Prof. Dr. Ulises A. Mejias’tan ortak sunum
Londra İktisat Okulu’ndan Prof. Dr. Nick Couldry ile New York Eyalet Üniversitesi Prof. Dr. Ulises A. Mejias ortak sunum gerçekleştirdi.
Prof. Dr. Ulises A. Mejias, internetin artık daha fazla data topladığını lisana getirerek, “Biz dataların ele geçirilmesinden ve şahsî dataların kullanılmasından bahsediyoruz. Tarihi sömürgecilikle data sömürgeciliği ortasında benzerlikler ve farklar var. Tüm bu sömürgeciliklerde ortak olan da mülksüzleştirme.” dedi.
Yapay zekanın insan kültürünün her yerinden bilgi aradığını ve topladığını kaydeden Prof. Dr. Ulises A. Mejias, üretken bir yapay zekanın kelam konusu olmadığını dünyada üretilen bilgilerin kullanıldığını söyledi.
“Geleneksel sömürgeciliğin mağdurları günümüzde bilgi sömürgeciliği nedeniyle daha da büyük bedeller ödeyecekler”
Prof. Dr. Ulises A. Mejias, “Sosyal medya platformlarında ve youtube’daki içerikleri filitreleyebiliyoruz. Çocuklarımızın yahut bizlerin izlemek istemediğimiz kimi içerikler var ve bunları tüm insanlığın da görmemesi gerekiyor.” dedi.
Siber zorbalık nedeniyle insanların ruh sıhhatinin bozulabildiğini lisana getiren Prof. Dr. Ulises A. Mejias, “Geleneksel sömürgeciliğin mağdurları günümüzde data sömürgeciliği nedeniyle daha da büyük bedeller ödeyecekler.” diye konuştu.
Prof. Dr. Ulises A. Mejias, dijital mecralarda sistemin sakıncalarına işaret ederek, “Verinin sömürgeciliğin dışına itilmesi kültürel ve kamusal bir projedir diye düşünüyoruz. Bilgi sömürgeciliğine karşı durabilirsek adalet tesis edebileceğiz kanaatindeyiz. İyimseriz. Uğraşların bilgi sömürgeciliğini bilakis çevirebileceği kanaatindeyiz.” dedi.
Prof. Dr. Nick Couldry: “Sömürgecilik evrimleşerek devam ediyor”
Prof. Dr. Nick Couldry ise yapay zekanın bir bilgi bölgesi yarattığını ve bu bilgileri insanlığın ortak ürettiklerinden elde ettiğini tabir ederek, “Tarihi sömürgecilik bitmedi ve daha sofistike bir hal aldı. Sömürgecilik evrimleşerek devam ediyor ve şu anda da data sömürgeciliği kelam konusu.” diye konuştu.
Veri sömürgeciliğinin dünyada devletlerle büyük şirketler ortasında işbirlikçi bir teşebbüs olduğunu da belirten Prof. Dr. Nick Couldry, devletlerin akıllı sıhhat sistemi ve akıllı hudutlar üzere hizmetleri büyük şirketlerle gerçekleştirdiğini de anlattı.
Büyük şirketlerin dünyadan daima bilgi topladığını hatta traktörlerin bile tarlada çalışırken yerlerin datalarını bildirir hala geldiğini tabir eden Prof. Dr. Nick Couldry, toplanan datalarla insan hayatının kapitalist tertibin faktörü haline geldiğini kaydetti.
Prof. Dr. Tuğba Asrak Hasdemir: “Coğrafya kıymetli. Filistin’e selam vermek istiyorum”
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Prof. Dr. Tuğba Asrak Hasdemir de sunumunda “Coğrafya değerli. Bizim coğrafyamızda bir savaş var. Filistin’e selam vermek istiyorum. Dünyada farklı şovlar oldu. Avrupa’nın merkez kentlerinde, Amsterdam’da da bir şov oldu. Orada Filistin bayrağıyla merkezde toplandık ve barış için davette bulunduk” dedi.
“Çok fazla data toplanıyor, işleniyor karar alma süreçlerine tesir edebilsin diye kullanılıyor”
Prof. Dr. Tuğba Asrak Hasdemir, son vakitlerde bilginin kıymetinden bahsedildiğini lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Son yüzyılda toplumlar bir dönüşüm içerisine girdi ve bilhassa dijital teknolojilerin kullanılmasıyla bir arada bu dönüşüm içerisinde, bu dönüşümün merkezinde data alanının toplandığını görüyoruz. Çok fazla bilgi toplanıyor, işleniyor karar alma süreçlerine tesir edebilsin diye kullanılıyor. Bu farklı alanlarda ve dallarda kullanılıyor. Bilhassa siyaset yapıcılar, akademisyenler, toplum başkanları ve farklı bireyler tarafından kullanılıyor.
“Kişisel mahremiyet tasası var”
Eğer eleştirel bakış açısıyla bakarsak bu sürece farklı tasaları görebiliyoruz. Bilhassa şahsî mahremiyet kaygısı var. Zira bütün datalar toplanıyor. Ferdî bilgiler de tahlil ediliyor. Bu da bireylerin ferdi mülkiyet haklarının ihlali manasına geliyor. Bilgiler hem hükümetler hem şirketler tarafından kullanılıyor. Bu da kitlesel bir nezaret manasına geliyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
