Gelin birkaç saniye gözlerinizi kapatıp hayal edin; etrafınızı görüyor ancak baktığınız kişinin yüzünü göremediğinizi… Oturduğunuz yemek masasını algılayıp önünüzdeki tabağın içinde ne olduğunu seçemediğinizi… Karşıdan karşıya geçerken otomobillerin hareketini takip edebilseniz de çabucak önünüzdeki arabayı fark edemediğinizi… Ya da kitap okumak isteyip kitabı göremediğinizi, ayakkabınızı görüp bağlayamadığınızı, cep telefonunuz çalsa da etraftaki başka nesneleri görmenize karşın çabucak yanı başınızdaki telefonu göremediğinizden elinize alamadığınızı! İşte, bu ve gibisi örnekler pek çoğumuzun ismini bile duymadığı, kıymetli bir göz hastalığı olan Sarı Nokta hastalığının yol açtığı meselelerden yalnızca bir kaçı!
Ülkemizde bir milyonu aşkın kişi bu hastalık nedeniyle günlük hayat faaliyetleri son derece kısıtlanmış, toplumsal hayattan mecburen soyutlanmış olarak yaşıyor ve ‘baktığı noktanın’ yalnızca dekileri algılayıp, o merkez noktayı ise görememe problemiyle uğraş ediyor! Acıbadem Taksim Hastanesi Göz Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Öner, halk ortasında Sarı Nokta Hastalığı olarak bilinen, tıptaki ismiyle Makula Dejenerasyonu’nun birtakım erken sinyaller verse de çoğunlukla fark edilmediğinden erken teşhis ve tedavi talihinin kaçırıldığını ve görme bozukluğunun ilerlediğini söylüyor.
İşte o kolay lakin tesirli test!
Peki sinsice ilerleyen bu hastalığın kolay bir testle farkına varmak mümkün mü? Evet! Bunun için (yakın gözlüğü kullanıyorsanız gözlüğünüzü takarak) kareli bir A4 kağıdını alın ve çizgilere birkaç saniye dikkatlice bakın!
A şıkkı) Kareli çizgileri büsbütün net ve sağlıklı mı görüyorsunuz?
B şıkkı) Kareli çizgileri eğri/kırık/çarpık biçimde mi görüyorsunuz?
Cevabınız B şıkkı ise; Sarı Nokta Hastalığı ile kapınızı çalmış ve tedaviyi daha fazla geciktirmemek için çabucak Retina Uzmanına başvurmanız gerekiyor demektir.
Prof. Dr. Ayşe Öner, 6 noktada Sarı Nokta Hastalığı hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı; önemli ikazlar ve tekliflerde bulundu:
1. Sarı Nokta Hastalığı (Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu) nedir?
Makula bölgesi (gözümüzün ardındaki sarı nokta alanı) keskin ve renkli görmeden sorumlu retina katmanının ortasında bulunan küçük bir alandır. Bu bölgeyi etkileyen yaşa bağlı Makula Dejenerasyonu hastalığı halk ortasında Sarı Nokta hastalığı olarak bilinmektedir. Bu hastalığın iki tipi vardır; bunlar yaş tip ve kuru tiptir. Hastaların yaklaşık yüzde 90’ında kuru tip bulunur. Bu tip daha yavaş gelişir ve görme kaybının oluşması yıllar alabilir. Yaş tip ise hastaların yüzde 10’unda görülür lakin bu tipte görme kaybı daha ani başlar ve süratli ilerler.
2. Dikkat! Bu faktörler riski artırıyor!
Sarı Nokta hastalığında en kıymetli risk faktörü ilerleyen yaştır. Bilhassa aile hikayesi varsa 50 yaşından sonra tertipli göz denetimleri yapılmalıdır. Bunlar dışında sigara kullanımı hikayesi, açık renkli göz, hipertansiyon, kalp hastalığı ve UV ışınlarına maruz kalmak da hastalığı arttıran öteki risk faktörlerdir.
3. Bu belirtiler varsa!
Renkleri soluk görme, yazıları bulanık görme ve düzgün olan çizgileri eğri olarak görme hastalığın başlangıç şikayetleridir. Ayrıyeten bakılan cismin ortasında bulanık bir alan yahut karanlık bir leke görme üzere sorunlar de yaşanabilir. Hastalık ilerlediğinde bireylerin görme alanlarının ortasında ağır görme kayıpları oluşur. Bu sorunlar bireylerin okumak, otomobil kullanmak üzere değerli faaliyetleri yapmalarına mahzur olur ve hayatlarını kısıtlar.
4. Tam tedavi mümkün değil ama!
Sarı Nokta hastalığı genel olarak geri dönüşü olmayan bir hastalıktır. Kuru tip sarı nokta hastalığı için şimdi aktifliği gösterilmiş bir tedavi tekniği yoktur lakin çeşitli vitamin, mineral destekleri ve lutein üzere kimi antioksidan özelliğe sahip olan ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıyeten sigara içiliyorsa bırakılması ve güneşten korunulması, UV ışınlarından koruyan güneş gözlüğü önerilmektedir. Yaş tip sarı nokta hastalığı erken safhada tespit edildiğinde tedavi ile görme mevcut düzeyde korunabilir ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Tedavide belirli aralıklarla göz içine ilaç enjeksiyonları uygulanır. Tedaviden yeterli sonuç alabilmek için hastaların tedaviye ahenk sağlaması ve nizamlı denetime gelmesi değerlidir.
5. İlerlemesini engelleyecek en yeni gelişmeler!
Bu bahiste çok sayıda bilimsel araştırma yapılmaktadır. Kuru tip sarı nokta hastalığı için son yıllarda kök hücre tedavileri muvaffakiyet ile uygulanabilmektedir. Kök hücre tedavisi ile hastalığın ilerlemesi durdurulabilmekte hatta birtakım hastalarda görme kazanımları olabilmektedir. Ayrıyeten kuru tipin ilerlemesini durdurmaya yönelik yeni ilaçların yakında kullanıma girmesi beklenmektedir. Yaş tip sarı nokta hastalığı için ise tekrar uzun tesirli anti-VEGF ilaçların geliştirilmesi konusunda çok sayıda araştırma mevcuttur.
6. Tiplerine nazaran bu noktalara dikkat!
Pek çok kişi makula sorununun olduğunu bulanık görme ortaya çıkana kadar fark etmez. Hasebiyle çoklukla öbür bir nedenle yapılan göz muayenesinde tesadüfen teşhis edilir. Sarı Nokta hastalığı açısından 50 yaş ve üzerindeki herkesin rutin denetim edilmesi gereklidir. Ailesinde ve yakın akrabalarında bu hastalık olanlar çocuk yaşlardan itibaren sistemli takip edilmelidir. Sigara kullananlar, diyabet hastaları, hipertansiyon üzere kalp damar hastalığı bulunanlar hastalık açısından yüksek riskli olduklarından erken yaşlarda denetim edilmelidirler. Hastalığın büsbütün düzelmesi mümkün olmadığı için tedavi devamlılık gerektirir. Hastaların belirli aralıklarla tertipli olarak retina muayenesinden geçmeleri önerilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
