Özel gereksinimli bireylerde ağız ve diş sıhhati problemlerinin daha sık görülmesinin nedenlerine vurgu yapan Çocuk Diş Doktoru Doç. Dr. Barış Karabulut, “Engelli hasta kümelerinde yaşanan zahmetler nedeniyle muayene ve de tedavilerin çoklukla sedasyon yahut genel anestezi altında yapılması gerekiyor.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Barış Karabulut, özel ihtiyaçlı bireylerin ağız ve diş sıhhati konusunu anlattı.
Sorunların daha sık görülmesinin nedenleri var
“Özel gereksinimli bireylerde ağız ve diş sıhhati meselelerinin daha sık görülmesinin birtakım nedenleri var. Genetik hastalıklar yahut bunlara bağlı geçirilmiş yüksek ateş, engelli bireylerin dişlerinin etkilenmesine ve diş çürümelerine daha yatkın hale gelmesine sebebiyet verebilir. Dişlerde biçim bozuklukları, dişlerin doğuştan eksikliği ve çapraşıklık üzere sorunlar birçok engelli bireyde görülüyor.” diyen Doç. Dr. Barış Karabulut, özel ihtiyaçlı bireylerin yanlışsız ve sistemli olarak oral ve dental bakımının yapılamamasına bağlı olarak önemli diş ve dişeti hastalıklarıyla da karşılaşabildiklerini söyledi.
Bazı engelli bireylerde tükürükteki temizleyici özellik ortadan kalkabiliyor
Çiğneme ve yutkunma işlevleriyle dişlerin tükürük aracılığıyla doğal yoldan temizlenebildiğini kaydeden Doç. Dr. Barış Karabulut, “Ancak birtakım engelli bireylerdeki lisan, dudak ve yanak kaslarındaki uyum bozukluğu sebebiyle tükürükteki temizleyici özellik ortadan kalkabiliyor. Bilhassa de kasların etkilendiği hastalıklara sahip çocuklar dişleri hakikat fırçalama ve nizamlı diş ipi kullanımı üzere esirgeyici süreçleri yapmakta zorlanabiliyor. Zihinsel pürüze sahip yahut serebral palsili bireyler ile irtibat kurmakta yaşanılan zorluklar ve iş birliğinin sağlanamaması da diş hekimliği hizmeti alım sürecinde yaşanan kıymetli problemlerin başında geliyor.” diye konuştu.
Zihinsel engelli bireyler diş sıhhati hizmetlerine erişim sıkıntılarını daha çok yaşıyor
Otizmli hastaların da çevresel uyaranlara karşı epeyce hassas olabildiğini lisana getiren Çocuk Diş Tabibi Doç. Dr. Barış Karabulut, “Zihinsel engelli bireyler de şayet gereğince ilgili ebeveynleri yahut bakıcıları yoksa diş sıhhati hizmetlerine erişim problemlerini daha çok yaşıyor. Esirgeyici uygulamalardaki eksiklikler ve engelli bireylerdeki kronik hastalıklar üzere durumların varlığı sebebiyle ağız ve diş sıhhati bakımı ekseriyetle ikinci plana atılıyor. Görme engelli bireylerin de oral hijyenlerini aktif olarak sağlayamamaları, oral sıhhat açısından erken periyotta oluşan değişimleri fark edememeleri ve sıhhat hizmetlerine erişim için bir refakatçiye muhtaçlık duymaları risk faktörleri olarak tanımlanabiliyor. Bu bakımdan muayenede yapılması planlanan her sürecin sesli ipuçlarıyla açıklanması hastanın rahatlamasında hayli kıymetli.” dedi.
Fiziksel engelliler için fiziki şartların uygun dizaynı çok önemli
Hareket bozuklukları ve istemsiz kas hareketleri olan bireyler için de genel anestezi takviyesi almadan diş hekimliği hizmetlerinin yürütülmesi epey sıkıntı olduğunu da kaydeden Doç. Dr. Barış Karabulut, “Fiziksel engelli bireyler ise, diş hekimliği hizmeti alabilmek için kuruma erişimde kimi kasvetler yaşayabiliyor. Fizikî engelli bireylerin hizmet süreçlerinin idaresinde fiziki şartların uygun dizaynı büyük değer taşıyor.” diye konuştu.
Engelli bireylerin tedavileri için diş tabibi ve klinikte birlikte çalıştığı grubun bu bahiste farkındalığının yüksek olması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Barış Karabulut, engelli bireylerin iş birliği düzeyinin düşük olması ve genel anestezi altında tedavi edici hizmetlerin yürütülmesinin gerektiği durumlarda sürecin yönetilmesinde problemler yaşanabildiğini söz etti.
Doç. Dr. Barış Karabulut, “Engelli hasta kümelerinde yaşanan kooperasyon zahmetleri nedeniyle muayene ve de tedavilerin ekseriyetle sedasyon yahut genel anestezi altında yapılması gerekiyor.” formunda kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
