Dt. Nurgül Demir, özel ihtiyaçlı bireylerde bebeklik periyodundan itibaren ağız hijyenine mümkün olduğu kadar ihtimam gösterilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Zihinsel, görme, işitme, bedensel yetersizliği ile lisan ve konuşma bozukluğu olan, dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunu olan, öğrenme zahmeti çeken, otizmli ya da üstün zekâlı bireyler, kimi kaynaklarca özel ihtiyacı olan bireyler olarak tabir ediliyor. Özel ihtiyaçlı bireylerde bebeklik devrinden itibaren ağız hijyenine mümkün olduğu kadar ihtimam gösterilmesi, diş çürükleri oluşmaya başlamadan tedbir alınabilmesi büyük ehemmiyet taşıyor.
“Dişlerin sık ve uygun fırçalanamaması çürük riskini arttıran temel faktör üzere görünse de birinci süt dişleri çıkmaya başlamadan yapılan kimi yanılgıların önüne geçerek ve hakikat uygulanacak beslenme programları ile ilerleyen devirlerde ağız ve diş sıhhatinin bütünlüğünü bozabilecek birçok sorun engellenebilir” açıklamasında bulunan Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir sözlerine şöyle devam etti: “Özel ihtiyaçlı çocuklarda, kalp, şeker üzere sistemik hastalıkların eşlik ettiği, sistemli ilaç kullanmayı gerektiren durumlar varsa; kullanılan ilaçların asidik yahut şekerli yapısı çocuklardaki çürük riskini arttıran kıymetli bir faktördür. Bebeklik periyodunda yemek yedirirken kullanılan kaşık, biberon üzere aracıların kâfi seviyede temizlenmemesi, ebeveynlerle ortak çatal-kaşık kullanımı üzere bebeğin ağız ortamına çürük bakterisi taşınmasına yol açan etkenler ile nizamlı ilaç kullanımının çürük lehine değiştirdiği ağız asidiklik seviyesi, dişlerin süratlice çürümesi için çok uygun bir ortam oluşturur. Bebeklik periyodundan itibaren dikkat edilmesi gereken en kıymetli şey, bebeğin çürük bakterisiyle tanışmasını, ağız florasına bakteri bulaşını engellemektir.”
Karbonhidratlı besinlere, şekerli yiyecek ve içeceklere dikkat
Bebeğin birinci süt dişlerinin çıkmaya başladığı ortalama 6-12 aylık devirde, dişlerin her beslenmeden sonra bebeğin yaşına uygun bir diş fırçası yahut macunu kullanılarak fırçalanması gerektiğini belirten Nurgül Demir “Hiç yapılamıyorsa, parmağa geçirilen pak gazlı bezlerle dişlerin yüzeyleri ve ağız içi yumuşak dokular itinayla silinerek temizlenmelidir. Temizlemenin mümkün olmadığı vakitlerde ise beslenmeden yahut ilaç kullanımından sonra bebeğe su içirilerek, ağızdaki yiyecek artıklarının uzaklaştırılması sağlanmalı, ağızdaki çürük bakterisinin üremesini hızlandırabilecek asidik ortam nötralize edilmelidir. Çocukların beslenme programlarında mümkün olduğu kadar karbonhidratlı besinlerden, şekerli yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır. Süt, bir protein ve kalsiyum kaynağı olarak doğal ve tatlandırıcısız olarak tüketilmeli; besleyici özellikteki bal, pekmez üzere doğal eserler tüketildikten sonra diş yüzeyleri kesinlikle temizlenmeli ve bol su tüketilmelidir” açıklamasında bulundu.
Diş fırçası hakikat seçilmeli
Özel ihtiyaçlı çocuklarda diş fırçalama tekniklerini de paylaşan Nurgül Demir “Elektrikli, bizatihi titreşim ve rotasyon hareketi yapabilen diş fırçaları, özel ihtiyaçlı çocuklarda dişlerin fırçalanabildiği kısa müddetin daha verimli geçmesini sağlayabilir, manuel diş fırçalarına nazaran kısa müddette daha geniş yüzeylere ulaşarak daha tesirli diş paklığı yapılmasını sağlayabilir. Burada dikkat edilmesi gereken en değerli nokta ise rastgele bir ısırma ve ani ağız kapama hareketlerinde, diş etleri ve başka yumuşak dokularda oluşabilecek yara ve yumuşak doku zedelenmeleridir. Hastamızın genel sıhhat durumuna nazaran diş fırçası teklifini, uzmanlık programı sırasında bu bahiste özel eğitim alan çocuk diş tabiplerinin yapması çok daha ülkü olacaktır” açıklamasında bulundu.
Hastanın durumuna uygun tedavi
Çocuk hastada, diş çürüklerinin başlangıç etabında, hastanın diş tedavilerine ahenk sağlayabileceği seviyeyi ve süreyi göz önünde bulundurarak, gözetici ve durdurucu tedaviler planlanabileceğini söyleyen Nurgül Demir “Hastayı yormadan, ileri düzey olmayan diş tedavileri klinik şartlarda uygulanabilir. Tedavi planlaması ve haline, hastanın özel durumuna nazaran doktor karar vermelidir. Hastanın özel durumu, koltukta yapılan süreçlere ahenk göstermesini engelleyecek seviyede ise diş tedavileri sedasyon yahut genel anesteziyle yapılır. Çocuk diş hekimliğinde sedasyon yahut genel anestezi kararı; hastanın yaşı, yapılacak olan diş tedavileri ve planlanan tedavi müddeti göz önünde bulundurularak, Amerikan Pediatrik Diş Tabipleri Derneğinin yönergelerine nazaran verilir. Her iki yolda de hasta süreç sonrasında bir şey hatırlamaz. Hastanın takip altında olduğu kalp, şeker üzere ek bir sistemik hastalığı varsa, hekiminin onaylaması halinde diş tedavileri uyutularak yapılabilir. Hasta, genel sıhhat durumuna nazaran, birebir gün hastaneden taburcu da edilebileceği üzere yatışlı olarak takip edilmesi de gerekebilir” diyerek kelamlarını noktaladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
