Bu olgunun temel nedenlerini ve sonuçlarını kıymetlendiren Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, bir toplumda itimadın azalmasının kuşkucu ve telaşlı bireylerin artmasına neden olduğunu vurguladı. Ebeveynler tarafından yetiştirilme üslubuna işaret eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Çocukluk yıllarında hayatın tehlikelerle dolu olduğu öğretilerek yetiştirilen şahıslar, insanlara itimat duymayı unutur, kuşkucu ve kuşkucu bireyler haline dönüşürler.” dedi.
Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı: “Güvensizliğin doğurduğu kuşku ve kuşku durumu komşuluk, dostluk üzere toplumsal bağlantıları zedelemekte, bireylerde kaygı ve öfke uyandırmakta, toplumsal iş birliğinin, huzur ve refahın gerçekleşmesine mani olmaktadır.”
Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, toplumda artan şüphecilik olgusunu kıymetlendirdi.
Güvensizlikle yakından ilişkili…
Toplumsal hayat içinde gözlemlenen kuşku ve kuşku üzere olayların güvensizlik olgusuyla yakından bağlı olduğuna vurgu yapan Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bir toplumda inancın azalması kuşkucu ve kaygılı bireylerin artmasına neden olur. Herkes öbürleri için potansiyel bir tehlike olarak algılanır. Bu durumun yaygınlaşmasında tesirli olan bir başka neden ise toplumsal bedellerden uzaklaşmadır. Değerlerde yoksunluk, sapma davranışların çoğalması, kuşku ve kuşku üzere durumların artmasına neden oluyor. Bu durumun sebepleri ortasında bilinen bir öbür neden ise ebeveynler tarafından yetiştirilme usulü. Çocukluk yıllarında hayatın tehlikelerle dolu olduğu öğretilerek yetiştirilen şahıslar, insanlara inanç duymayı unutur, kuşkucu ve kuşkucu bireyler haline dönüşürler.” dedi.
Paranoid kişilik bozukluğu olanlar herkesten şüphelenirler
Öte yandan bu durumun epeyce önemli bir psikolojik boyutunun da olduğunu söz eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bazı kişilik yapıları bu duruma yer hazırlar. Bilhassa literatürde paranoid kişilik bozukluğu olarak tanımlanan bireyler, ellerinde kâfi delil olmadan etrafındaki herkesten şüphelenirler ve onlara karşı hiçbir halde inanç duymazlar.” formunda konuştu.
Bazı medya içerikleri de kaygıyı körüklüyor
Güven hissinin aşikâr devirlerde beşerler ortasında azalıp çoğaldığının gözlemlenebildiğini kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şöyle devam etti:
“Bu süreçte çift taraflı bir tabiata sahip olan irtibat teknolojileri de tesirli oluyor. Çağdaş periyotta kitle bağlantı araçlarının toplumsal alanda bireylerin fikir ve davranışları üzerinde belirleyici rol oynadıkları biliniyor. Medyada, bilhassa haberlerde ve haber programlarında yüksek oranda şiddet, istismar, gasp ve dolandırıcılık içeriklerinin üretilmesi bireylerin kaygılarını körükleyerek kuşku ve kaygı hislerinin gün yüzüne çıkmasına neden oluyor.
Hatta televizyon kanallarında daha fazla reyting alabilmek için yayınlanan cinayet ve kaza içerikli haberler, dizilerdeki şiddet sahneleri yalnızca ülke içinde bireylerin kuşku ve kuşku durumunu artırmakla kalmıyor, farklı ülkelerden Türkiye’ye gelmek isteyen turistlerin telaş duymalarına, eğitim için Türk üniversitelerini seçmek isteyen öğrenci ve velilerinin kararlarını bir sefer daha gözden geçirmelerine neden oluyor. Öbür bir kelamla bu durum ülke imajını da olumsuz etkiliyor.”
Sosyal medyanın bilinçsizce kullanılması da tesirli oluyor
Sosyal medyanın bilinçsizce kullanılmasının da toplumda kuşku ve kuşku durumlarının yaygınlaşmasına neden olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Özellikle toplumsal medyada daha fazla okunmak ve takipçilerini artırmak için temelsiz bilgi paylaşımları bu durumun tetikleyicisi olabilir. Bu durum da tekrar toplumsal medyanın güvenirliğini ortadan kaldırıyor.” dedi.
Toplumsal bağlar üzerindeki etkileri
Toplumda kuşku ve kuşkunun yaygınlaşmasıyla birlikte insanların birbirlerine ve kurumlara olan itimadının azaldığını belirten Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Özellikle bağlarda hakim pozisyona gelen kuşku ve kuşku bir süre sonra toplumun tüm benliğini sarmakta, toplumsal bedelleri ve toplumun ruhsal yapısını zedelemektedir. Toplumsal ömür içinde bireyler yakın alaka kurmakta zahmet çekerler karşılaştığı her durum ve bireyi sorgular konumda olduğu için itimat hissinden mahrum kalırlar. Bu durum bilhassa bireylerin yaşamsal varlık alanlarında daha bariz olarak ortaya çıkmaktadır. Nitekim güvensizliğin doğurduğu kuşku ve kuşku durumu komşuluk, dostluk üzere toplumsal münasebetleri zedelemekte, bireylerde dehşet ve öfke uyandırmakta, toplumsal iş birliğinin, huzur ve refahın gerçekleşmesine mani olmaktadır.” diye konuştu.
Değerler eğitimi çok değerli ve gerekli
Şüphe ve kuşkunun artmasının tesirlerini pahalandıran Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Sosyal sermayenin ayrılmaz bir kesimi olan inanç duygusu, toplumsal alakaların temelinde bulunan çok değerli bir kaynak. Toplumsal itimat seviyesinin yüksek olduğu toplumlarda ise ekonomik kalkınma gerçekleşiyor. Demokratik süreçler daha meselesiz işliyor ve bireyler daha yüksek seviyede memnunluk ve tatmin yaşıyor. Toplumun fertleri ve kurumları ortasındaki güvensizlik ise bütüncül yapının bozulmasına neden oluyor. Toplumsal hayat içinde itimadın sağlanmasında toplumsal pahaların çok kıymetli bir yeri var. Çünkü toplumsal kıymetler, toplumda, fertler ortasında ahenk ve inanç ortamının oluşmasını sağlayan, kutuplaşmaları önleyen, kaynaştırıcı faktörler. Dürüstlük, açıklık, tutarlılık, sadakat, yakınlık, bağlılık, kestirim edilebilirlik üzere pek çok bedel toplumda inanç tesis eden bağlantıları kurma konusunda etik bir temel teşkil ediyor. Bu manada pahalar eğitimi çok kıymetli ve gerekli. Öte yandan adaletin tesis edilmesi, toplumda inanç seviyesinin yükseltilmesi sürecinin vazgeçilmez öğelerinden biridir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
