Savaş söylentilerinin, bireyler ve toplumlar üzerinde kaygı ve panik yarattığına vurgu yapan Arş. Gör. Dr. Berat Dağ, “Savaş söylentileri hem içsel hem de dışsal manada göç hareketlerini arttırabilir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmı Arş. Gör. Dr. Berat Dağ, son devirde dünyadaki çatışma noktaları üzerinden savaş ikazları yapılarak 3. Dünya Savaşı riskinin lisana getirilmesini kıymetlendirdi.
Savaş, toplumsal ömrün parçalanması manasına geliyor
“Savaş söylentilerinin toplum üzerindeki tesiri, genel olarak olumsuzdur. Zira savaş, birebir vakitte insanların ölmesi, iktisadın çökmesi, siyasetin anlamsızlaşması ve toplumsal ömrün parçalanması manasına da gelmektedir.” diyen Dr. Dağ, tarihsel örnekler üzerinden düşünüldüğünde savaşın birey, toplum ve devlet açısından kapsamlı bir yıkıma neden olacağının açık olduğunu, münasebetiyle savaş söylentilerinin oluşan çok istikametli krizleri derinleştirmekten öteki bir fonksiyonu olmayacağını söyledi.
Savaş söylentileri nereden çıkıyor?
Savaş söylentilerinin, geçersiz ve güvenilmez haberlerden kaynağını alıyorsa mevcut krizin daha da büyüyebileceğinin altını çizen Dağ, “Zira ortada rastgele bir savaş gündemi yokken bu söylentilerin irtibat teknolojileri üzerinden yaygınlaştırılması, milyonlarca insanın kaygı ve panik içerisinde siyasal, ekonomik ve toplumsal sistemden kopma ihtimalini arttıracaktır.” dedi.
Savaş söylentisi göç hareketlerini artırabiliyor
Savaş söylentilerinin hem içsel hem de dışsal manada göç hareketlerini arttırabileceğini de vurgulayan Dr. Berat Dağ, şöyle devam etti:
“Yani savaş ihtimaline karşı birey ve topluluklar, savaştan daha az etkilenebileceğini düşündüğü diğer bölgeler yahut ülkelere ulaşmaya çalışabilir. Bilhassa ömrünün başında olan gençler için bu söylentilerin tesirinin daha olumsuz olacağını düşünmek kelam bahsidir. Gençlerin savaş söylentileri çerçevesinde geleceği belirsizleştiğinde daha sağlıklı, özgür ve müreffeh bir hayat imkânı için harekete geçmesi olasıdır. Buradan hareketle bu ve buna misal söylentilerin yaygınlaşması, ferdî, toplumsal ve siyasal bütünlüğün süreklileşmesi noktasında büyük bir mahzur teşkil etmektedir.”
Savaş söylentileri, iktidarlar için kısa vadede işlevsel
“Savaş söylentileri, iktidarlar için kısa vadede fonksiyonel olabilir. Zira savaş söylentilerine bağlı olarak oluşan şovenizm, dehşet ve panik odaklı hisler, bir an için iktidarların neden olduğu krizlerin üzerini örtebilir.” biçiminde konuşan Dağ, görüşlerini şu formda paylaştı:
“Dünya tarihinde birey, topluluk ve toplumların kendi temel gereksinimlerinden koparak iktidarların hâkimiyetine girmesi için savaş söylentilerinin kullanıldığı örnekler çoktur. Lakin toplumsal yapı ve bedellerin krize girmesi hasebiyle inşa edilen bu söylentilerin uzun vadede mevcut krizi derinleştireceği ortadadır. Çünkü savaş söylentilerine bağlı olarak bireyler, topluluklar ve toplumlar kendisi ve etrafına güvensizlik ve çıkarcılık dürtüleri üzerinden yaklaşarak kitleleşebilir. Bu nedenle savaş söylentilerinin başlattığı kaos ortamında istikrarlı bir biçimde düşünmek ve harekete geçmek zorlaşacaktır. Bu da toplumsal yapı ve kıymetleri temellendiren adil, eşitlikçi, özgürlükçü ve dayanışmacı bir his, niyet ve aksiyon biçiminin sürdürülmesi noktasında açık bir riske işaret etmektedir.”
Bu tıp söylentilere alternatif oluşturacak bir toplumsal hayat biçimi mümkün mü?
Bu cins söylentilere alternatif oluşturacak bir toplumsal ömür biçiminin yollarını aramanın son derece kıymetli olduğuna vurgu yapan Berat Dağ, “Bu bağlamda her bir çocuğun aile ve eğitim üzere kurumlar aracılığıyla makul kıymetler üzerinden toplumsallaşmasının sağlanması epey manalıdır. Somut olarak eleştirel düşünme ve eleştirel medya okur müellifliği eğitiminin kritik tesiri üzerinde durmak mümkündür. Bu eğitimlerle birlikte bireylerin gerçeklik ile provokasyonun ortasındaki farkları serinkanlı ve objektif bir biçimde ayırt etmesi kelam konusu olabilir. Buna ek olarak toplumsal kurumların barış, çokkültürlülük, eşitlik ve adalet üzere temel bedeller üzerine bina edilmesi de son derece hayatidir. Böylece birey ve toplumların karşılaştığı her olumsuz sürece istikrarlı, eleştirel ve bütünlüklü bir biçimde yaklaşması ihtimali artacaktır. Yanlış, kurgusal ve güdüleyici söylentilerin tesiri azaltıldığında ise ekonomik, siyasal yahut kimliksel açıdan ezilen halklarla birlikte gerçek bir gayret süreci örgütlemek gündeme gelebilecektir.” formunda kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
