Bayanlarda erkeklere oranla daha fazla görülen bu hastalığa yakalanma riski ileri yaşla birlikte besbelli ölçüde artıyor. Sigara kullanımı, diyabet ve hipertansiyon, böbrek taşı varlığı ve aile hikayesi üzere risk faktörlerine bağlı olarak gelişebilen kronik böbrek hastalığı erken evrelerinde çok fazla belirti vermediğinden sinsi bir hastalık olarak niteleniyor. Şahısta böbrek hastalığını düşündürecek işaretlerin başında ise sık idrara çıkma, idrarda kan, köpüklü idrar, ayakta ve ayak bileklerinde şişlik, yorgunluk ve uykusuzluk geliyor. Memorial Ankara Hastanesi Nefroloji Bölümü’nden Prof. Dr. İhsan Ergün, ihmal edildiğinde böbrek kaybına kadar gidebilecek olan kronik böbrek yetmezliği hastalığı ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Pek çok kişi böbrek hastası olduğunun farkında değil
Sessiz ve derinden ilerleyen, son evrelere kadar neredeyse hiç belirti vermeyen ya da belirtileri öbür hastalıklarla karıştırılan kronik böbrek yetmezliği tedavi edilmezse hastalar için diyalize ve böbrek nakline kadar uzanan önemli bir tablo ortaya çıkabilir. Birçok yetişkin, böbrek hastası olduğunu bilmeden hayatına devam ederken, bu sinsi hastalık her geçen gün biraz daha ilerlemektedir. Bu tıp bir durumda kalmamak için 60 yaş üstü bireylerin, ailesinde böbrek yetmezliği hikayesi olanların, tansiyon ve şeker hastalarının kesinlikle yıllık denetimlerini yaptırmaları tavsiye edilmektedir.
Bu belirtiler varsa kesinlikle bir uzmana başvurun
Hastalığın kesin tanısı tıbbi tetkiklerde konulsa da, bireyde kronik böbrek yetmezliğini düşündürecek birtakım belirtilerden kelam edilebilir:
- Sık idrara çıkma: Her zamankinden daha sık ve bilhassa geceleri idrara çıkma
- Kanlı ve köpüklü idrar: İdrarda kan görülmesi ya da çırpılmış yumurta gibisi köpüklü idrar
- Ayak ve ayak bileklerinde şişlik: Böbrek fonksiyonlarının azalması ve sodyum tutulumunun artması nedeniyle ayak ve ayak bileklerinde şişme
- Yorgunluk ve uykusuzluk: Böbrek fonksiyonlarının azalmasına bağlı olarak kandaki kirliliğin artmasıyla ortaya çıkan halsizlik, yorgun hissetme ve uyuyamama
- Cilt kuruluğu ve kaşıntı
- İştahsızlık
- Kas krampları
Böbreklerde oluşan hasar düzeltilemiyor lakin hastalık yavaşlatılabiliyor
Tedavinin birinci aşaması proteinden ve tuzdan kısıtlı diyete uyulması ile başlamaktadır. Böbreklere binen yükü azaltmak ve böbrek hasarını önlemek için düşük proteinli ve az tuzlu beslenmenin çok tesirli olduğu bilinmektedir. Diyabetik hastada maksat kan şekeri seviyelerine ulaşılması, hipertansif hastada ise faal kan basıncı denetimi sağlanması tedavideki temel unsurlar olarak öne çıkmaktadır. Tüm bunlarla birlikte sıhhat denetimlerini aksatmamak ve uzman doktorun tavsiyelerine uymak da hastalığın bir sonraki evreye geçişini yavaşlatabilmekte hatta bazen durdurmaktadır. Ayrıyeten daima nezaret altında olmak kronik böbrek hastalığı evreleri ilerledikçe gelişen anemi (kansızlık), kemik mineral metabolizma bozuklukları, dislipidemi ve kardiyovasküler hastalıkların da erken teşhis ve tedavisine imkan sağlamaktadır.
Son evre böbrek yetmezliğinde tek seçenek nakil
Zaman içinde kronik böbrek yetmezliğinin ileri evrelerinde böbrekte fonksiyon kaybı oluşmakta ve bu tablo da kişiyi organ nakline götürebilmektedir. Şayet tüm değerlendirmeler sonucu böbrek nakli açısından uygunluğu tespit edilir ve dördüncü dereceye kadar akrabaları ortasından uyumlu bir canlı verici çıkarsa tedavide nakil sürecine geçilmektedir. Bir yakını olmayanlar ise kadavradan nakil için organ bekleme listesine dahil edilir. Böbrek nakli sonrası kişi sağlıklı bir yaşama kavuşabilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
