Birtakım şahıslar için kronik bir sorun olabilen horlama, bazen önemli sıhhat sorunlarına de sebebiyet verebiliyor. Horlayan kadar onunla tıpkı yatağı paylaşan partneri de kaliteli bir uykudan mahrum kaldığı için çeşitli hastalıkların kapısı da aralanabiliyor. Kilo vermek, uygun yatış konumuna geçmek üzere hayat stili değişiklikleri ile hafifletilebilen horlama, ileri evrelerde ise cerrahi yollarla tedavi edilebiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Prof. Dr. Erdal Seren, horlama ve tedavi usuller hakkında bilgi verdi.
Tedavi edilmeyen horlama hasta ediyor
Horlama, bedene oksijen ileten hava yollarının tam olarak açık olmadığını gösteren değerli bir belirtidir. Uyku sırasında gürültülü bir halde nefes alma biçiminde tanımlanabilir. Üst teneffüs yollarındaki kasların gerginliğinin azalması sonucu lisanın geriye kayarak başka gevşek dokularla bir arada titreşime yol açması; horlama sesinin çıkmasına neden olur. Yumuşak damağın ve küçük lisanın olağandan uzun olması, büyük bademcik ve geniz eti ya da burundaki darlıklar da horlamayı tetikleyebilir. Horlama sıklığı yaş ve kilo alımı ile artmaktadır. Neredeyse herkeste orta sıra görülebilen horlama birtakım beşerler için ise kronik bir sıkıntıdır ve önemli sıhhat sorunlarına yol açabilir. Hasta dinlenemeden uyanır, daima yorgunluk çeker, sabah baş ağrıları, gece boğulma hissi ile ya da çarpıntıyla uyanabilir. Halsizlik, gece sık tuvalete çıkma, depresyon ve sonluluk üzere durumlar da öbür horlama belirtileridir. Tedavi edilmezse ilerleyen periyotta uyku apnesi ile birlikte felç, kalp krizi, tip2 diyabet, yüksek tansiyon ve depresyon üzere önemli sıhhat sorunlarına ve uykuda ani mevte yol açabilir. Horlayan kişinin yatak partneri ise uyku hijyeni bozulduğu ve sağlıklı bir uyku çekemediği için yorgunluk yaşar, gerilim düzeyi artar ve genel ömür kalitesi azalır, süreç uzar ise tansiyon sorunları ile karşı karşıya kalabilir.
Tedavi, horlama ve uyku apnesinin şiddetine nazaran değişiyor
Horlama ve uyku apnesinin tanısı uyku laboratuvarında bir gece yatarak polisomnografi (uyku testi) ismi verilen tetkikin yapılması ile konuyor. Hastanın uykuda burun ve ağızdan gerçekleştirdiği teneffüs hareketleri, oksijen kıymetleri, kalp suratı ve kalp ritmi, göğüs ile karnın uyku sırasındaki hareketleri ve uyku sırasındaki beyin dalgalarının özellikleri kıymetlendirilerek teşhis ve derecelendirmesi yapılıyor. OSAS (tıkayıcı uyku apne sendromu) teşhisinde Kulak Burun Boğaz (KBB) doktorlarının gerçekleştirdiği detaylı üst teneffüs yolu muayenesi de hayli değer taşıyor. Horlama tedavisi; alınacak genel tedbirler, ağız içi araç tedavisi ve cerrahi olmak üzere üç basamakta uygulanıyor. Bunlar şu formda sıralanabilir;
1.Yaşam Şekli Değişiklikleri
Kilo vermek, alkolden ve sakinleştirici-uyku verici ilaçlardan uzak durmak, burun tıkanıklığını gidermek, uyku nizamına dikkat etmek, yanlışsız yatış durumunda kalmak ve horlamaya eşlik eden hipotiroidi (guatr bezinin az çalışması) ve akromegalinin (büyüme hormon fazlalığı) üzere hastalıkların tedavisi horlama durumunu güzelleştirebilir.
2. Ağız İçi Araç Tedavisi
Uyku sırasında ağız içine yerleştirilen birtakım aparatlarla üst teneffüs yollarına ilişkin yapıların konumunu değiştirip (örneğin lisanı öne çekerek) hava yolunu genişletmek, kas işlevleri üzerine tesir ederek direnci düşürmek havayollarının tıkanmasına ve horlamaya mani olabilir.
3. Cerrahi Tedavi
Horlamada, darlık yerinin tam olarak saptanabildiği olgularda cerrahi tedavi uygulanabilir. Bu cerrahiler şu haldedir:
- Lazer yardımlı uvulapalatoplasti (LAUP): LAUP, küçük lisan ve yumuşak damaktaki dokunun sarkmış olan fazla kısmını alarak ve bademcik ile lisan kökündeki fazla büyümüş olan dokuyu azaltarak hava akışını güzelleştirir.
- Endoskopik konka redüksiyonu: Burun içerisindeki, alt konkadaki (alt burun etleri) fazla dokuyu küçültmek için diyod lazer teknolojisi kullanılır.
- Septoplasti: Bu prosedür, burunda sapmış bir septumu düzeltir. Septoplasti, kıkırdak ve kemiği yine şekillendirerek burun içindeki hava akışını güzelleştirir.
- Tonsillektomi /Tonsil ablasyonu: İri olan bademciklerin alınması yahut lazer ile küçültülmesi sürecidir.
Erkeklerde bayanlara oranla daha çok görülen horlamayı engellemek için yüksek yastık tercih etmek, yürüyüş ve koşu üzere idmanlar yapmak, antioksidandan varlıklı besinler tüketmek, sigara ve alkolden uzak durmak alınabilecek tesirli önlemler ortasındadır. Lakin horlama bunlara karşın geçmiyor ve şiddeti daha da artıyorsa hastanelerin kulak burun boğaz kısmına gidilmesi gerekmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
