Rahim içinde yumurta gelişimi ve adet döngüsünü düzenlemekle misyonlu olan yumurtalıklarda meydana gelen, PKOS ya da PCOS olarak da bilinen bu rahatsızlık, yumurtalıklarda oluşan küçük kistler yahut folikül ismi verilen sıvı dolu keseciklerin birikmesiyle ortaya çıkıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Taha Takmaz, kadınlarda pek çok belirti ile kendini gösterebilen “Polikistik Over Sendromu” ile ilgili bilgi verdi.
Son devirde sıklığı artan polikistik over sendromunda hormonal sorunlardan ötürü uzun aralıklarla adet görme ya da hiç görememe durumu meydana gelmektedir. Polikistik over sendromu, bedende androjen hormonunun artışına bağlı ortaya çıkmaktadır. Bu hormonun artışı birebir vakitte bayanlarda tüylenme, sivilcelenme, saç dökülmesi ve yağlanma üzere sorunları de beraberinde getirmektedir.
Polikistik over sendromu belirtileri şahıstan şahsa değişebilir, lakin en yaygın belirtiler şunlardır:
- Düzensiz adet döngüsü, bilhassa adet gecikmeleri, adet kanama ölçüsü değişimleri yahut hiç adet olamama,
- Özellikle karın, gögüs ve sırt bölgesinde yer alan tüylerde artış görülmesi,
- Sivilce ve cilt sıkıntıları,
- Özellikle bel – kalça bölgesinden çok kilo alma,
- Yumurtlama bozukluğuna bağlı hamile kalmakta zahmet yaşama,
- Erkek tipi saç dökülmesi,
- Kilo vermede zahmet,
- Sırt, yüz ve göğüs bölgesinde yağlanma,
- Kol ve bacak bölgelerinde kalınlaşma ve yoğunlaşma,
- Rahim iç duvarının kalınlaşması.
Genetik yatkınlığınız olabilir
Polikistik over sendromu sebebi pek çok kişi tarafından merak edilse de aslında şimdi nedeni tam olarak bilinmemektedir. Fakat yapılan araştırmalar doğrultusunda birtakım faktörlerin bu durumu oluşturduğu bilinmektedir. Polikistik over sendromunun oluşumunda rol oynadığı öne sürülen hormonal dengesizlik, insülin direnci ve genetik yatkınlık üzere çeşitli sistemler vardır. Bu hastalığın en büyük nedenlerinden birinin genetik yatkınlık olduğu tespit edilmiştir. Kişinin annesinde ya da kız kardeşlerinde polikistik over sendromu varsa bu şahıslarda daha sıklıkla görüldüğü söylenebilir. Lakin kalıtımsal olarak devam edeceğine dair net bir bilgi yoktur.
Belirtileri göz gerisi etmeyin
Polikistik over sendromu yalnızca görünür semptomlara neden olmaz, ilerleyen yaşlarda kronik sıhhat problemlerine (örneğin, diyabet, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, endometriyal kanser gibi) yol açabilen bir bağlantı içinde olduğundan, hastalığın erken teşhisi ve ergenlik periyodunda tesirli tedavi edilmesi son derece değerlidir. Bu nedenle, PCOS belirtileri gözlemleyen şahısların bunları göz arkası etmemesi ve bir bayan hastalıkları uzmanına başvurması son derece değerlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile PCOS’un olumsuz tesirlerini en aza indirmek mümkündür.
Polikistik over sendromu olan hastalarda insülin direnci ve yüksek kan şekeri düzeyleri; Tip 2 diyabet riskini, yüksek tansiyon kolesterol ve kalp hastalığı riskini artırabilir.
Yumurtalıkların düzgün çalışmaması, hamilelik talihini azaltabilir. Polikistik over sendromu, depresyon ve anksiyete riskini de artırabilir. İlerleyen devirlerde rahim kanserinin görülme sıklığında artış da kelam konusu olabilir.
Beslenme formunuzu değiştirin
Polikistik over sendromunun tedavisi çok kademeli bir tedavidir, şahsileştirilmiş olmalıdır ve hekiminizin tekliflerine nazaran şekillendirilmelidir. Tedavinin genel maksadı hamile kalmak isteyen bayanlar için yumurtlama sorununun çözülmesi, androjen seviyelerini düşürmek, beden yükünü azaltmak ve diyabet ve kalp-damar hastalıkları üzere uzun vadeli sıhhat risklerini azaltmaktır. Kişinin kilo değişimi ve regl döngüsü üzere geniş çaplı tıbbi geçmişi sorgulanır. Akabinde kişinin öncelik ve gereksinimlerine nazaran tedavisi şekillenir. Lakin tedavinin birinci basamağı sağlıklı beslenme ve antrenmandır. Bu sayede bireyler ülkü kilolarında da kalabilir. Bu sendromun görüldüğü pek çok bayanda fazla kilo ya da obezite üzere sıkıntılar ortaya çıkmaktadır. Polikistik over sendromunun tedavisinde beslenme alışkanlığının büyük oranda değiştirilmesi değerlidir. İşlenmiş besinlerden uzak durulmalı, şeker ekli besinler tüketilmemeli, yüksek lifli besinlere tartı verilmeli, zerzevat, meyve, az yağlı ya da yağsız etler; düşük glisemik indeks içeren besinler tüketilmelidir.
Düzenli fizikî aktiviteyi ihmal etmeyin
Egzersiz ömrün her alanında değerliyken polikistik over sendromu için çok daha kıymetli bir yerdedir. Spor aktiviteleri ve antrenmanlar nizamlı bir formda yapıldığı vakit insulin düzeyini düzenlemeye yardımcı olmakta ve kilo denetimini de desteklemektedir. Nizamlı fizikî aktivite PCOS rahatsızlığının getirmiş olduğu şikayetleri de düzenlemeye yardımcı olur.
Çocuk sahibi olmak istiyorsanız…
Çocuk istemi olan hastalarda, yumurtlamayı uyarmak için ilaç tedavisi uygulanır. Doğum denetim hapları polikistik over sendromu olan bayanlarda nizamlı regl kanamalarının gerçekleşmesi, akne, tüylenme üzere şikayetlerin uygunlaşması için kullanılmaktadır. Lakin daha dirençli ve ileri derece olan hadiseler için hormone düzenleyici tedaviler de tercih edilebilmektedir.
Polikistik over sendromu, önemli bir sıhhat sorunu olduğu için PCOS belirtileri yaşayan hastaların bu belirtileri göz gerisi etmemesi son derece değerlidir. PCOS’u büsbütün ortadan kaldıran bir ilaç tedavisi yoktur. Genel olarak doğum denetim hapları adet döngülerini düzenler ve semptomların denetim altına alınmasını sağlar. Polikistik over sendromu her bayanda kısırlığa neden olmaz. Önemli olgularda yumurtlama bozukluğuna bağlı kısırlık görülebilir. Lakin üremeye yardımcı dayanak tedaviler ile polikistik over sendromu olan bireylerde gebeliğin oluşması sağlanabilir. Polikistik over sendromunun tedavisinin muvaffakiyetinde hastaların gerçek bilgilerle yönlendirilerek yanlışsız ilaçların kullanımının sağlanması hayli değerlidir. Ömür şekli değişikliği, beslenme ve fizikî aktivite artışı hastalığın denetim altına alınmasında son derece önemlidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
