Karaciğerin iltihaplanması olarak tanımlanan hepatitin pek çok nedeni olduğunu belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Kısmı Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Bozkurt, hepatitin önlenmesine ait tavsiyelerde bulundu.
Bütün ilaçların karaciğere olumsuz tesirleri olabileceğini belirten Bozkurt, bilhassa toksik ilaçların denetimsiz tüketilmemesi gerektiğini vurguladı. Hepatitin önlenmesinde emniyetli su ve sağlıklı besin tüketilmesinin kıymetli olduğuna işaret eden Bozkurt, kilo fazlalığı olanların yüzde 80’inde karaciğerin yağlı olduğunu belirterek bu bireylerin beşte birinde de karaciğer iltihaplanması olduğunu söyledi.
Dünya Sıhhat Örgütü ve Dünya Hepatit Birliği tarafından belirlenen 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü’nde hepatit hastalıklarına dikkat çekilmesi amaçlanıyor.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Kısmı Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Bozkurt, Dünya Hepatit Günü münasebetiyle yaptığı açıklamada hepatit hastalığının nedenleri ve alınacak tedbirlere ait değerlendirmede bulundu.
Hepatit: Karaciğerin iltihaplanmasıdır
Hepatitin karaciğerin iltihaplanması olduğunu belirten Prof. Dr. Fatma Bozkurt, “İltihap denildiğinde her vakit mikroplar akla gelir fakat iltihapların bir kısmı mikroplar olmadan da meydana gelmektedir. Bunun en âlâ örneği ilaçların karaciğere dokunmasıyla gelişen iltihaplanmadır” dedi.
Hepatitin pek çok nedeni var
Hepatitin pek çok nedeni olabileceğini belirten Prof. Dr. Fatma Bozkurt, bunlardan birincisinin viral hepatitler olduğunu kaydederek öbür nedenleri şöyle sıraladı:
İlaçlar: Bütün ilaçların karaciğere dokunabileceğinin bilinmesi gerekir.
Otoimmün hepatitler: İnsanın bağışıklık sisteminde sapma sonucu bedenin kendi dokularını yabancı üzere kabul edip savaşmasından meydana gelen bir klinik tablodur.
Doğuştan gelen kimi karaciğer hastalıkları: Karaciğerden bakırın atılamaması (Wilson hastalığı), demirin bağırsaktan çok fazla emilmesi (Hemokromatozis hastalığı) üzere.
Alkol: Alkol çok az kullanımda bile karaciğere ziyan verebilir.
Karaciğerin iltihaplı yağlanması: Kilo fazlalığı olanların yüzde 80’inde karaciğer yağlıdır. Bu bireylerin beşte birinde de karaciğer iltihaplanması vardır.
Hepatit virüsünün beş ana tipi bulunuyor
Hepatit pek çok sebebe bağlı olarak oluşsa da en yaygın nedenler ortasında viral enfeksiyonların yer aldığını kaydeden Prof. Dr. Fatma Bozkurt, “Hepatit virüsünün beş ana tipi bulunmaktadır: A, B, C, D ve E virüsleridir. Bunlar dışında hepatite neden olan başka virüsler ise Adenovirüs, Sitomegalovirüs, Epstein-Barr Virüsü ve Herpes Simpleks Virüstür. Dünya nüfusunun büyük çoğunluğunun karşılaştığı bu heterojen hepatit virüs kümesi morfolojileri, bedene giriş yolları ve patogenezleri açısından farklılıklara sahiptir. Lakin hangi yolla bedene girerse girsinler, kan yoluyla maksat organ karaciğere ulaşarak iltihaplanma yapabilmektedirler” diye konuştu.
Hepatit aşısı olmamak risklerden biri…
Hepatite yol açan risk faktörlerinin çevresel, davranışsal yahut sıhhat sıkıntıları olarak özetlenebileceğini belirten Prof. Dr. Fatma Bozkurt, “Özellikle aşısı olan Hepatit A ve B virüse karşı aşı olmamak değerli bir risk faktörüdür. Bir hepatit virüsü olan Hepatit B ile enfekte bir anneden doğan bebeğe hepatit B immünglobulin ve aşı yapmamak, bilhassa fekal-oral bulaşan hepatit A ve E’yi önlemede inançlı olmayan su ürünleri ve sağlıklı besin tüketmemek başka değerli risk faktörleri ortasında yer almaktadır” dedi.
Toksik ilaçların denetimsiz tüketimine dikkat!
Çok ölçüde uzun mühlet alkol tüketmek ve toksik ilaçların denetimsiz tüketilmesinin risk faktörlerinden olduğunu kaydeden Bozkurt, “Özellikle kan ve beden salgıları ile bulaşan Hepatit B ve C’yi önlemede kullanılmış kontamine iğnelerin yahut hepatit virüsleri ile enfekte olmuş kanla kontamine olabilecek öteki objelerin sıhhat hizmeti alırken kullanılması, kullanılan iğneleri paylaşmak veya hepatit virüsleri ile kontamine olabilecek başka objeleri ortak kullanmak da risk faktörleri ortasında gelmektedir” diye konuştu.
Bazı mesleklerde risk oluşabilir
Prof. Dr. Fatma Bozkurt, öteki risk faktörlerini de şöyle sıraladı: “Güvenli olmayan cinsel alakaya girerken prezervatif kullanmamak, travmatize seks yapmak yahut birden fazla cinsel partnere sahip olmak. Önlemsiz bir halde toksik kimyasallar etrafında çalışmak. Bu tıp kimyasallara rutin olarak maruz kalan mesleklere örnek olarak kuru temizlemeciler, boyacılar, sıhhat hizmeti sağlayıcıları yahut çiftlik çalışanları verilebilir. Bir yahut daha fazla hepatit virüsü ile akut yahut kronik enfeksiyona sahip olmak. Otoimmün bir bozukluğa sahip olmak.”
Kişisel materyalleri ortak kullananlar risk altında!
Hepatit için bilhassa birtakım risk kümeleri olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Fatma Bozkurt, bu risk kümelerini emniyetli su ve sağlıklı besin tüketmeyenler, kullanılmış enjektör paylaşımı yapanlar, tıraş bıçağı, diş fırçası üzere şahsî gereçleri ortak kullananlar, sterilize edilmemiş araçlarla dövme ya da beden takılarının uygulanmasına maruz kalanlar, inançlı olmayan cinsel bağlantıda bulunanlar, müdafaaya alınmayan kan ve kan eserlerinin transfüzyonuna maruz kalanlar, sterilize edilmemiş araçlarla tıbbi ya da diş müdahalelerine maruz kalanlar ve hepatit virüsleri ile enfekte anneden doğan bebekler halinde sıraladı.
Kişisel hijyen kuralları ve aşılama önlemede tesirli oluyor
Hepatiti önlemede alınması gereken önlemlerin yanı sıra takip ve tedavide yapılacak konusunda bilgi veren Prof. Dr. Fatma Bozkurt, “Kişisel hijyen kurallarına uyma, pak ve inançlı içme suyu kullanımı, uygun kanalizasyon sistemlerinin oluşturulması, alt yapı yetersizliklerinin giderilmesi, aşı uygulamaları ve pasif immünizasyon çeşitli komplikasyonları önlemede yararlı olmaktadır” dedi.
Hepatit B aşı ile önlenebilir
Kronik viral hepatit casusu olan Hepatit B virüsüne karşı, bağışıklığı olmayan herkesin aşılanmasının Hepatit B’nin önlenmesinin temel kademesi olduğunu belirten Prof. Dr. Fatma Bozkurt, “Yine kronik viral hepatitin bir başka casusu olan Hepatit C’ye karşı tesirli bir aşı yoktur. Bu nedenle HCV enfeksiyonu önlenebilmesi için riskli kümelerin virüse maruz kalma riski azaltılmalı. Sıhhat hizmeti enjeksiyonlarının inançlı ve uygun kullanımı sağlanmalı, sıhhat çalışanları hijyen ve gözetici ekipman kullanımı üzere bahislerde eğitilmelidir. Bağışlanan kan ve kan eserlerine HBV ve HCV için serolojik testler yapılmalıdır. Gerçek ve dengeli prezervatif kullanımına teşvik edilmelidir. Bedene yapılacak her türlü kanamalı süreçlerde kullanılan gereçlerin sterilitesine dikkat edilmeli. Kişisel şahsî gereçler yahut kullanılmış enjektör üzere objelerin ortak kullanılmaması önerilmelidir” dedi.
Takipte olmak önemli
Sıklıkla kronik viral hepatite neden olan iki viral casusun HBV ve HCV olduğunu belirten Prof. Dr. Fatma Bozkurt, “Bunlar günümüzde çok tesirli antiviral tedavilerle tedavi edilmektedirler. Hastalık ataklar halinde seyretmesi nedeniyle enfekte bireylerin enfeksiyon hastalıkları yahut Gastroenteroloji uzmanlarının takibinde olması, bakım ve tedavi seçenekleri konusunda eğitim ve danışmanlık almaları karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gelişimini değerli ölçüde azaltacaktır” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
