Üveit, gözün içinde ‘uvea’ ismi verilen kısmının iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir tablodur. Çoklukla birdenbire başlayan ve süratle berbatlaşan bir tabloyla seyreden üveit hastalığı; göz kızarıklığı, ağrı ve bulanık görme belirtileriyle ortaya çıkıyor. İltihap gözdeki tüm dokuları etkiliyor ve tedavide geç kalındığında önemli görme kayıplarına neden olabiliyor. Birçok vakit tedavide muvaffakiyet elde edilirken, üveit bazen kronikleşerek tedavisi uzun sürebiliyor. Bu sebeple erken teşhis büyük önem taşıyor. Memorial Kayseri Hastanesi Göz Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Mustafa Ataş, üveit hastalığı ile ilgili bilgi verdi.
Her yıl 4 milyon hadise tespit ediliyor
Bir yahut iki gözü etkileyebilen üveit, her yaştan beşerde ve çocuklarda da ortaya çıkabilmektedir. Yaygın olarak 20-60 yaşları ortasında görülmektedir. Yapılan araştırmalarda bu sorunun 100.000 şahıstan 38 kişiyi etkilediği belirlenmiştir. Dünya genelinde her yıl yaklaşık 4 milyon yeni olay ortaya çıkmaktadır. ABD’de her yıl 30.000 kişinin üveit hastalığı nedeniyle görme yetisini kaybettiği kestirim edilmektedir. Üveit yetişkinlerde daha yaygındır ve yaş ilerledikçe görülme mümkünlüğü artmaktadır. Çocuklarda daha az yaygın olup, olayların sadece %2 ila %20’sini oluşturmaktadır.
Uvea, gözün sklera (gözün beyaz kısmı) ile retina (gözün ardındaki ışığa hassas tabaka) ortasındaki orta katmandır. Uveanın 3 kısmı vardır:
- İris (gözün renkli kısmı)
- Siliyer cisim (merceğin odaklanmasına yardımcı olan gözün kısmı)
- Koroid (gözü besleyen damar tabakası)
İltihabın gözün neresinde olduğu önemli
Üveit sınıflaması bilhassa tanı ve tedavi seçimi açısından faydalıdır, araştırmalarda yol gösterici olmaktadır. Anatomik yerleşime nazaran sınıflamada; üveit tipi, gözün hangi kısmının yahut kısımlarının iltihaplandığına bağlı olarak belirlenmektedir.
- Ön üveit, gözün ön tarafını (kornea ile iris arasında) ve siliyer cismi tesirler. Tıpkı vakitte iritis olarak da isimlendirilir ve en sık görülen üveit çeşididir.
- Ara üveit, merceğin çabucak gerisindeki retina ve kan damarlarını ve ayrıyeten gözün ortasındaki jeli etkilemektedir.
- Posterior üveit, gözün gerisindeki retina yahut koroid tabakayı tesirler.
- Panüveit, gözün önünden ardına kadar uveanın tüm katmanları iltihaplandığında ortaya çıkmaktadır.
Üveitin en çok görülen 7 belirtisi
Üveit belirtileri gözün hangi bölgesini etkilediğine bağlı olarak değişebilmektedir.
En yaygın olanı anterior yani ön üveittir. İris ve siliyer cismi tesirler ve belirtiler ekseriyetle hasta ve öbürleri tarafından görülebilir. Kişinin kendisi tarafından fark edilebilen uçuşan noktalarda artış ve etkilenen beğenilen görme alanındaki boşluklar yahut eksik kısımlar öncül belirtilerdir.
Ön üveitin belirtileri şunlardır;
- Göz ağrısı
- Kırmızı göz
- Bulanık görme
- Işık hassasiyeti (fotofobi)
- Gözün beyaz ve şeffaf kısmını ve göz kapaklarının içini kapsayan katmanı olan konjonktivadaki şişlik
- Göz bebeği formunun değişmesi (daireden sistemsiz bir hale dönüşmesi)
- Gözünüzün ön kısmının alt kısmında (hipopiyon) beyaz sıvı birikmesi
Erken teşhis ile hastalığı önlemek mümkün
Üveitin muhtemel nedenleri enfeksiyon, yaralanma, otoimmün (bağışıklık sistemi ile ilgili) yahut inflamatuar (iltihabi) bir hastalıktır. Olayların %50- %70’inde yapılan tüm araştırmalara karşın neden belirlenememektedir. Önemli görme kayıplarına yol açan bu hastalığı, erken teşhis ve tedaviyle önlemek mümkün olmaktadır.
Bilinen en mümkün nedenler şunlardır;
- Enfeksiyonlar
- Sistemik nedenler
- Yaralanmalar
- İlaçlar
Enfeksiyonlar, mikroplar (patojenler) bedeninize girip hasara neden olduğunda ortaya çıkar. Enfeksiyona bağlı üveit ekseriyetle tıpkı anda sırf bir gözü tesirler.
Hastalıklara yol açan kimi problemler üveite neden olabilmektedir
Virüsler: Üveite neden olabilen virüsler ortasında herpes simpleks virüsü (HSV), varisella-zoster virüsü (suçiçeği ve zonaya neden olur) ve sitomegalovirüs (CMV) bulunur. Ayrıyeten aşıyla önlenebilir hastalıklarda, bilhassa kızamıkçıkta da görülebilir.
Bakteriler: Üveite neden olabilen bakteriler ortasında sifiliz ve tüberküloza da neden olan tipler bulunmaktadır.
Mantarlar: Üveite neden olabilen mantarlar ortasında Candida (kandidiyaz) ve Aspergillus (aspergilloz) üzere küf çeşitleri de dahil olmak üzere çeşitli alt cinslerden çeşitler bulunur.
Parazitler: Bunlar ortasında kediler üzere evcil hayvanlardan, bilhassa enfekte kedi kumundan (toksoplazmoz) ve köpeklerden (toksokariazis) geçebilen parazit çeşitleri bulunur. Az pişmiş domuz eti yendiğinde (sistiserkoz yahut toksoplazmoz) ortaya çıkabilmektedir. Ülkemizde çiğ et (çiğ köfte gibi) yeme yahut kedi ile yakın temastan kaynaklanan toksoplazmoz kıymetli bir üveit nedenidir. Gebelerin çiğ et ve kedi ile yakın temasta dikkatli olmaları gerekmektedir.
Üveite neden olan sorunun belirlenmesi önemli
Üveitin tipine, yerleşim yerine ve şiddetine nazaran tedavi biçimi değişmektedir. Üveit pek çok nedenden ötürü ortaya çıkabildiğinden, üveit tedavileri büyük ölçüde değişebilmektedir. Üveitin tedavisi yoktur, lakin buna neden olabilecek kimi sıkıntılar engellendiğinde tedavi süreci başlamış olacaktır. Bu türlü bir durumda, bu nedeni tedavi etmek üveiti de çözebilmektedir. Üveitin ana tedavisi steroid çeşidi ilaçlarla yapılmaktadır. Gözün içindeki iltihabı azaltmaya yardımcı olan bu ilaçlar üveitin tipine bağlı olarak farklı tipte önerilmektedir. Örneğin; göz damlaları ekseriyetle gözün ön tarafını etkileyen üveit için kullanılırken, enjeksiyonlar ile tabletler çoklukla gözün ortasını ve gerisini etkileyen üveit tedavisinde işe yaramaktadır. Bu hastalığın tedavisi devam ederken ek tedavi de gerekebilmektedir. Ağrıyı hafifletmek için göz damlaları da verilmektedir. Kimi özel üveit cinslerinde antimetabolit yahut biyolojik casuslar dediğimiz immün sistemi baskılayan tedaviler de verilebilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
