Diz protez ameliyatlarının ileri teknoloji kullanılan cerrahi metotlarla daha tesirli bir formda yapılabileceğini belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Bombacı, “Ortopedik ameliyatlarda robotik cerrahinin kullanım alanı gitgide genişliyor. Robotik diz protezi cerrahisinde daha minimal kesilerle gayeye ulaşmak mümkün. Robotik cerrahi sayesinde daha az ve yanlışsız kesi yapıyor, bir nevi protezi kişiselleştirerek uygulamış oluyoruz” dedi.
Robotların her alanda kullanımının yaygınlaşması sürerken buna paralel olarak ortopedi alanında da protez cerrahisinde robotun günden güne görünürlüğünün arttığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Bombacı “Bu teknolojiler cerrahların ameliyat esnasında daha hassas, gerçek ve tekrarlanabilir süreçler yapmalarına imkan tanıyor” diye konuştu.
“ROBOTİK CERRAHİDE GİTGİDE ARTAN BİR TALEP VE UYGULAMA VAR”
Teknolojik gelişmelerin hayatın çabucak hemen her alanında kıymetli bir yer tuttuğunu vurgulayan Prof. Dr. Bombacı, “Bu gelişmelerin ortopedi ve tıpta yansımalarından biri de robotik cerrahi. Robotik cerrahi, öteki branşlarda değişik gayelerde kullanılmakla bir arada, ortopedi ve travmatoloji alanında daha çok protez cerrahisinde yer bulmuş durumda. Bu mevzuda gitgide artan bir talep ve uygulama var” biçiminde konuştu.
“ENDİKASYON AÇISINDAN BÜYÜK BİR FARK YOK”
Diz protez cerrahisinde hastanın hareket kabiliyetiyle birlikte ömür kalitesini de artırmanın mümkün olabildiğini söyleyen Prof. Dr. Bombacı, şu bilgileri verdi:
“Diz protezlerde eklemin bozulmuş olan yüzeyleri uzaklaştırılarak, metal ve plastik bir kaplama ile kaplanır ve hastanın ağrılı, hareketsiz dizi daha konforlu bir ömür sürecek formda tedavi edilir. Robotik diz protezinde süreçleri, evvelden planlanarak yapılan programa nazaran yürütüyoruz. Olağan diz protezi ile robotik diz protezi ortasında endikasyon açısından büyük bir fark yok. Lakin kimi durumlarda robotun bariz avantajları mevcuttur. Sözgelişi, dizin üst ve alt kısmındaki kemiklerde oluşan büyük deformiteleri olan hastalarda yapılan diz protezi ameliyatları robotik cerrahi ile çok daha âlâ sonuçlar alınacak halde uygulanabilir. Zira ameliyat başlamadan evvel bacağın bir bütün olarak robota üç boyutlu tanıtılması mevcut deformitelerin sebep olacağı teknik zorlukları en aza indirir.”
Robotik cerrahinin de başka protez ameliyatlarında olduğu üzere 60-65 yaşlarından sonra daha sık tercih edildiğini belirten Prof. Dr. Bombacı, hastada romatizma ya da dizde meydana gelen travma sonucu kalıcı hasar oluşmuş bir durum olduğunda robotik cerrahinin daha erken yaşta da uygulanabileceğini söyledi.
“YAPILAN HESAPLAMALARLA EN UYGUN BİLGİLERİ ELDE ETMEMİZ MÜMKÜN”
“Normal protezlerde çok başarılı bir ameliyat geçmesine karşın komplikasyon üzere sebepler yüzünden bazen hastalar şad kalamayabiliyor. Bazen de hiçbir sebep bulunmamasına karşın bu hastalarda yüzde yüz oranında memnuniyet sağlanamayabiliyor. Bu durumlarda birtakım şimdi tam tespit edilememiş sebeplerden şüphelenilmekte ve bu da değişik arayışlara gidilmesine neden olmaktadır. Robot, bu arayışlardan bir tanesidir” diye konuşan Prof. Dr. Bombacı, bu cerrahi süreci ile ilgili şu bilgileri paylaştı:
“Protez uygulanacak hastalarda vakit içinde önemli kemik hasarları ortaya çıkabilir ya da diz daha evvelce kendisi deforme olup artroza gitmiş olabilir. Bu durumlarda robotun uygulamadaki olumlu tesiri daha bariz oluyor. Bu çeşit protez ameliyatlarında robot sayesinde daha az ve daha yanlışsız kesi yapıyor, bir nevi protezi kişiselleştirerek uygulamış oluyoruz. Klasik protezlerde de ameliyat öncesi planlama yapmak gerekiyor ancak robotik cerrahide planlama çok daha detaylı yapılabiliyor. Ayrıyeten kimi robotlarda ameliyat öncesi planlamaya ek olarak aygıta ameliyat esnasında da verilebilen bilgiler sayesinde yapılan hesaplamalarla en uygun protez yerleştirme sonuçlarını elde etmemiz mümkün. Robot, ameliyat edilen bacağı uzunluktan boya olduğu üzere kıymetlendirerek, en uygun kesilerin yapılmasını ve hastanın yapısına uygun bir protez takılmasına imkan sağlıyor.
Bunun dışında, bilhassa geç gelen hastalarda, kemiklerde oluşan hasarlara bağlı olarak vakitle dizde gelişen olağandışı yüklenmeler yumuşak dokularda da hasar oluşmasına sebep olur. Yumuşak doku hasarları, protez yaparken farklı bir ehemmiyete sahiptir zira, dizin istikrarını sağlamak, protezi uygun bir biçimde yerleştirmek için bağları kesinlikle dikkate almak gerekir. Şayet bir protez istikrarsız yapılırsa daha erken yıpranacaktır. Hasebiyle diz protezi cerrahisinde, bireylerde dizdeki sorunlar ve deformitelerin farklı olması sebebiyle protez bileşenlerinin de farklı açılarda olması kaçınılmazdır. Bu mevzuda robotun katkısı kıymetlidir.”
“AMELİYAT EDİLEN BÖLGEDE HASTANIN DAHA AZ HASAR ALMASI SAĞLANABİLİYOR”
Robotik cerrahinin daha az ve gerçek kesi yapılmasına imkan sağladığını belirten Prof. Dr. Bombacı, “Robot kullanılan durumlarda ameliyat öncesinde yapılan hesaplamalarla daha az kesilerle amaca ulaşmak mümkün olduğu için ameliyat edilen bölgede hastanın daha az hasar alması sağlanabiliyor. Böylece düzgünleşme süreci hızlanıyor. Ameliyat sonrası devirde de ameliyat edilmiş bacağın üzerine yük verme vaktinde klasik protez ile robotik protez ortasında fark yokken, yumuşak doku güzelleşmesi ve hastanın daha erken hareket açıklığına kavuşması açısından robot uygulamalarının erken devirde kazanımları olduğunu söyleyebiliriz” tabirlerini kullandı.
“CERRAHIN EĞİTİMİ, OLAYA MÜDAHALESİ EPEY DEĞERLİ VE GEREKLİDİR”
Diz protez ameliyatlarında yapılan robotik cerrahi de cerrahın tecrübesinin değerine işaret eden Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Bombacı, kelamlarına şöyle son verdi: “İnsanlar, robot deyince, ameliyatı kendi başına yapan bir teknoloji hayal ediyor. Elbette durum bu türlü değil. Robot, süreci daha âlâ yönetmek için yardımcı teknolojik bir imkân olarak kullanılıyor. Robot kullanılan protez ameliyatlarında ameliyatı yapan, karar veren, vakit zaman kararı değiştiren ve ana sınırları ile yöneten cerrahtır. Bu süreçte robot kullanılarak teknolojinin imkanlarından yararlanılmış oluyor. Robot, şu anda tek başına bir makine olarak bu süreci yapabilecek durumda değil. Hasebiyle cerrahın eğitimi, tecrübesi son derece kıymet taşıyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
