Bugün karaciğer yağlanmasının ülkemiz için değerli bir halk sıhhati sorunu olduğuna işaret eden Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, ülkemizde her üç şahıstan birinde karaciğer yağlanması olduğunun kestirim edildiğini belirtti.
Alkol yahut alkol dışı sebeplere bağlı olarak karaciğerde olağandan fazla yağ birikmesi olarak tanımlanan karaciğer yağlanması, dünyada ve ülkemizde obezitenin artan suratına bağlı olarak önemli noktaya ulaşmış durumda. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, öngörülere nazaran, tablonun bu formda devam etmesiyle birlikte obeziteye bağlı karaciğer yağlanmasının kronik karaciğer hastalıklarının en sık sebebi olarak karşımıza çıkacağını söyledi. Bilhassa karın içi yağlanmanın daha fazla olduğu kilolu şahıslarda diyabet, hipertansiyon üzere hastalıkların yanında yağlı karaciğer hastalığının daha sık görüldüğünü tabir etti. Bununla birlikte karaciğerdeki yağlanmanın şiddetinin de ekseriyetle kilo fazlalığıyla gerçek orantılı olduğunu anlattı.
DİYABET DEĞERLİ BİR RİSK FAKTÖRÜ
Diyabetin bu sorunun ortaya çıkmasında önde gelen risk faktörü olduğunun altını çizen Prof. Dr. Ergün, diğer risk faktörleri konusunda şu bilgileri verdi: “Obezite ve bilhassa göbek etrafında bulunan fazla kilo da karaciğer yağlanmasının en kıymetli sebeplerindendir. Bunlardan öteki alkol de karaciğerde önemli yağlanmadan sorumludur. Sorunun gelişmesinde elbette beslenme ve ömür şeklinin da tesirli olduğunu biliyoruz. Yağlı yiyeceklerden varlıklı batı tipi beslenme, bol protein ve karbonhidrat içeren yiyecekler riski arttırır. Şekerli, gazlı içecekler yağlanmada kıymetli rol oynar. Ömrü uzatan ve hastalıkların oluşumunu azaltan aktifliği ispatlanmış tek beslenme metodu Akdeniz şekli beslenmedir.”
İLERLEMESİ ÖNEMLİ SIHHAT PROBLEMLERİNE NEDEN OLUR!
Karaciğer yağlanmasının ciddiye alınmasını gerektiren bir başka nokta ise, hastalığın ilerlemesiyle birlikte farklı sıhhat problemlerine neden olabilmesi. Karaciğer yağlanmasının yıllarca sürmesi sonucu vakitle beden buna reaksiyon vermeye ve karaciğer hücrelerine saldırmaya başladığını anlatan Prof. Dr. Ergün, “Saldırı giderek şiddetlendikçe karaciğerde hasar ve siroz gelişir. Siroz tabanında de karaciğerde kanser hücreleri oluşur. Bu basamaktan sonra sorun çok daha önemli boyutlara ulaştığından karaciğer nakli yahut kemoterapi tedavi seçenekleri olarak karşımıza çıkmaktadır.”
Prof. Dr. Ergün, hastada eşlik eden hepatit, alkol kullanımı başka karaciğer hastalıklarının bulunması halinde ise yağlanma ile birlikte siroz riskinin katlanarak arttığına işaret etti. “Örneğin hepatit B’nin karaciğere birinci yumruğu vurduğunu, ikinci yumruğu da yağlanmanın vurmasıyla siroz ihtimalinin hayli arttığı söylenebilir.” Diye konuştu.
BELİRTİ VERMEDEN SİNSİCE İLERLİYEBİLİR
Karaciğerin yağlanmayla birlikte hastanın yaşayabileceği şikayetlerle ilgili bilgi veren Prof. Dr. Ergün, “İlk kademelerde hastada hiçbir belirti olmaz, hastalık yıllarca sinsi seyreder, ikinci üçüncü etaba geçişle birlikte karın ağrısı, halsizlik, yorgunluk ve karaciğer enzimlerinde yükselme başlar. Daha sonra ile karında bacaklarda sıvı birikimi (asit ve ödem) ortaya çıkar.” dedi.
“YAĞLANMANIN ŞİDDETİ VE SİROZA GİDİP GİTMEDİĞİ BU FORMÜLLE TESPİT EDİLEBİLİYOR”
Karaciğerdeki yağlanmanın ultrasonla tespit edilebildiğini ve bu doğrultuda durumla ilgili evreleme yapıldığını anlatan Prof. Dr. Meltem Ergün, şu bilgileri verdi: “Hastalığın klinik evrelemesi farklı olmakla birlikte ultrasonla yapılan görüntülemelere nazaran; Evre 1 yağlanmada, karaciğer hücrelerinin üçte biri yağlı olarak görülür. Evre 2 yağlanmada ise karaciğer hücrelerinin yaklaşık yarısı yağlıdır. Evre 3 yağlanmada ise karaciğer hücrelerinin üçte ikisi yağlıdır. Ultrasonda karaciğerde daha fazla yağlanma görünürse ve bu yağlanma yıllar boyunca devam ederse siroza dönüşüm riski artmaktadır.”
Prof. Dr. Ergün bununla birlikte son yıllarda görüntülemede kullanılan Fibroscan formülüyle yağlanmanın şiddeti ve siroza yanlışsız gidip gitmediği ile ilgili daha detaylı bilgi edinmenin mümkün olduğuna işaret erek şu bilgileri verdi; “Fibroscan, ultrason üzere cilt dışından yapılan yaklaşık 5-10 dakika süren kolay, acısız lakin hoş sonuçlar veren yeni bir yoldur. Karaciğer yapısına ilişkin hayli değerli bilgiler vermektedir, karaciğer biyopsisi kadar aktif olamasa da, birçok hastada biyopsi gerekliliğini ortadan kaldırabilir.”
GÖBEK ETRAFININ DARALMASIYLA YAĞLANMANIN ŞİDDETİ AZALIYOR
Tedavide en değerli kademenin kilo verilmesi olduğunu ve göbek etrafının azalmasıyla birlikte yağlanma şiddetinin de azalmaya başladığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün tedavi yaklaşımını konusunda şu bilgileri verdi:
“Bu nedenle diyet ve antrenman tedavinin vazgeçilmezleridir. Her gün 30-45 dakika yürüyüşün tansiyon, şeker ve kilo denetiminde faal olduğu gösterilmiştir. Fakat diyet ve idmanın sürekliliği kıymet arz etmektedir. Uzun müddet ve nizamlı bir biçimde yapıldığında yağlanma geriler. Karaciğer enzimlerinde düzelme tedaviye daha süratli karşılık verirken ultrasonik güzelleşme daha yavaş olmaktadır. Burada da sabırsız ve ümitsiz olunmamalıdır. Karaciğer enzimleri de yüksek olan hastalarda kimi ilaç tedavileri ve insülin direncini kırmaya yönelik ilaçların aktifliği ispatlanmıştır. Siroz gelişmiş hastalarda ilaç tedavileri ve karaciğer nakli, karaciğer kanseri gelişmiş hastalarda da tekrar karaciğer nakli kemoterapi, embolizasyon üzere tedavi metotları uygulanmaktadır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
