Dijital oyunların çocukların ruh sıhhatine tesirlerine dair açıklamalar yapan İstinye Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Ezgi Ildırım, olumsuz içeriklerden çocukların nasıl korunması gerektiğine dair ebeveynlere tekliflerde bulundu.
Çocukları ekranlardan, dijital oyunlardan uzak tutmak günümüzde neredeyse imkânsız hale geldi. Fakat kimi dijital oyunlar çocuklar için tehlikeli olabiliyor. Bu oyunlar çocukların ruh sıhhatini nasıl etkiliyor? Ebeveynler bu oyunlarda nelere dikkat etmeli? Olumsuz içeriklerden korunmaları için çocuklar nasıl bilinçlendirilmeli? Oyun platformu Roblox’a erişim mahzuru getirilmesi bu soruları tekrar akıllara getirdi. İstinye Üniversitesi (İSÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Ezgi Ildırım merak edilen bu soruları cevapladı.
Kaygı bozukluklarına ve depresyona neden olabiliyor
Dijital oyun platformlarının çocukların ruhsal sıhhatini nasıl etkilediğiyle ilgili bilgi veren Ildırım, şunları söyledi:
“Dijital oyun platformlarının çocuklar üzerindeki tesiri oyun içeriği, çocuğun yaşı, oyun müddeti, aile kontrolü üzere faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Çocukların dikkat süreçleri üzerinde olumlu tesiri olduğunu gösteren araştırmalar olduğu üzere; şiddet ögelerine maruz kalma, siber zorbalığa maruz kalma, cinsel içerikle müsabaka, nefret telaffuzuyla müsabaka üzere durumlarda çocuğun ruh sıhhati üzerinde olumsuz tesire neden olabilmektedir. Vücut algısını olumsuz etkileyen içerikler yeme bozukluklarının gelişmesinde bir risk faktörü olabilmektedir. Misal halde aşağılayıcı, tehdit edici, ayrımcı telaffuzlar, dedikodu yaymak üzere siber zorbalık davranışları çocukların öz itimatlarını olumsuz istikamette etkilemekte, kimi durumlarda tasa bozukluklarına ve depresyona neden olabilmektedir.”
Çocukların ruh sıhhatini olumsuz etkiliyor
Dijital oyun platformlarının çocuk istismarına neden olabilir mi sorusuna ise Dr. Öğr. Üyesi Ezgi Ildırım şu karşılığı verdi:
“Çocuklara yönelik istismarın fizikî, cinsel, ruhsal, ekonomik olmak üzere farklı tipleri bulunmaktadır. Dijital oyun platformları siber zorbalık olarak isimlendirilen aşağılama, tehdit, korkutma emelli bildiriler ile ruhsal olarak istismar edilebileceği üzere online uşaklaştırma (online grooming), cinsel içerikli görsel istemek, cinsel içerikli ileti iletmek halinde cinsel olarak da istismar edilebilirler. Dijital oyun platformlarında oyuncuların kimliklerinin anonim olması, farklı görseller ile kendilerini tanıtabilmeleri istismar riskini artıran bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Kimi dijital oyunların içerisinde cinsel ve şiddet içerikli sahnelerin olması da tıpkı vakitte çocukların ruh sıhhatini olumsuz tarafta etkilemektedir. Kimi dijital oyun platformlarının çok oyunculu olması ve toplumsallaşmaya müsaade vermesi, dolandırılmak üzere durumlara da neden olabilmektedir.”
Oyun içeriklerinin ebeveynler tarafından araştırılması gerekir
Bu durumda ebeveynlere de vazifeler düşüyor. Ebeveynlere alabilecekleri tedbirler konusunda ihtarlarda bulunan Ildırım, “Oyunlar seçilirken, oyunun içeriği, içeriğin çocuğun yaşına uygunluğuna dikkat edilmelidir. Oyun içeriklerinin ebeveynler tarafından araştırılması gerekmektedir. Oyunu çocuğuyla birlikte oynayarak ebeveynler hem içeriği inceleyebilir hem de çocukları ile paylaşım alanı yaratabilirler. Çocukların oyun oynadıkları süreçte ebeveynlerin kontrolde bulunması ve içeriği denetim etmesi değerlidir. Bilhassa online oyunlar daima güncellenen yapılara sahip olduklarından ötürü ebeveyn kontrolü değerlidir. Ek olarak oyun süreci ile ilgili kuralların belirlenmesi ve bu kuralların uygulanması önemli” dedi.
Çocuklar ziyanlı içeriklere karşı bilinçlendirilmeli
Çocukları ziyanlı içeriklere ulaşmamaları için bilinçlendirmek gerekiyor. Dr. Öğr. Üyesi Ildırım çocukların bu mevzuda nasıl bilinçlendirilmesi gerektiği konusunda ailelere şu tekliflerde bulundu:
- Ebeveynlerin çocukları ile internet ve dijital oyun platformlarını inançlı bir biçimde nasıl kullanabileceklerine ait bilgilendirmede bulunmaları kıymetlidir.
- Kimlik bilgileri, adres, telefon, şifreleri, okul bilgileri üzere şahsî bilgilerini paylaşmamaları gerektiği konusunda bilgilendirme yapılmalıdır.
- Çocukların dijital okur-yazarlığı arttırılmalıdır.
- İnternette hangi bilgileri paylaşmalarının inançlı olduğu konusunda bilgilendirilmelidir.
- Online platformlarda yeni tanıştıkları yabancı bireylerle konuşurken dikkatli olmaları gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir.
- Uygunsuz ve ziyanlı içerikle karşılaştıklarında bunu bildirip, konuşabilecekleri alan aile içinde yaratılmalıdır.
- Aile bireyleri de online davranışları ile çocuklarına örnek olmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
