Travma sonrası dehşet ve gerilim belirtilerinin ortaya çıktığını lakin vakitle belirtilerin azaldığını belirten Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Tan, “Ancak birtakım bireylerde vaziyet düzgüne gitmez, hatta kötüleşir. Ruhsal travmadan bir müddet sonra, olayı yine yaşama hissi, travmayı hatırlatan durumlardan kaçınma, gergin hissetme, uykuya dalma yahut uykuyu sürdürme zahmeti üzere kimi belirtiler gelişir.” dedi.
Doç. Dr. Oğuz Tan ayrıca 17 Ağustos 1999 zelzelesinin yıl dönümünde travmatik anıların, korkuların ve yasla ilgili reaksiyonların canlanabileceğine dikkat çekti.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Tan, 17 Ağustos 1999 Gölcük zelzelesinin 25’inci yılında zelzelesi yaşayanlarda ve yakından şahit olanlarda görülebilecek Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu sıkıntısını anlattı.
Depremin neden olduğu travma farklı kaygıları da tetikleyebiliyor
Depremin gerek sarsıntı mağdurlarında gerekse toplum genelinde korku bozukluklarını tetiklediğini lisana getiren Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Tan, “Posttravmatik gerilim bozukluğundan farklı olarak daima sebepsiz bir tasa hali yahut ufak tefek her şeyden kaygılanma üzere yaygın anksiyete bozukluğu, panik bozukluğu, kapalı alan kaygıları gelişebilir. Yalnızca yeni bir sarsıntıya maruz kalma korkusu değil kalp krizi geçirme, kanser olma üzere türlü fizikî hastalıklara yakalanma korkusu da artar.” dedi.
Psikolojik travmanın, kişinin baş etme potansiyelini aşan ağır bir olay yaşaması olduğunu belirten Doç. Dr. Oğuz Tan, “Saldırıya uğramak, cinsel istismara maruz kalmak, birinin vefatına şahit olmak, sevdiği birinin mevti, vefattan dönmek, zelzeleden sağ çıkmak ve savaş üzere durumlarda birçok bireyde dehşet ve gerilim belirtileri ortaya çıkar, lakin vakitle yatışır ve geçer. Lakin kimi bireylerde vaziyet düzgüne gitmez, hatta kötüleşir.” halinde konuştu.
Bu belirtiler varsa dikkat!
Psikolojik travmadan bir müddet sonra birtakım belirtiler gelişeceğine dikkat çeken Doç. Dr. Oğuz Tan, bu belirtileri şöyle aktardı:
“Kişiler travmatik olayı yine yaşıyor üzere hissedebilir. Olayla ilgili anılar canlanıp dururu, düşlere girer. Kişi travmayı hatırlatan yerlerden, objelerden, olaylardan, kanılardan ve hislerden kaçınır. Seslerden irkilme, diken üstündeymiş üzere gergin hissetme, konsantre olamama, uykuya dalma yahut uykuyu sürdürme zahmeti, çabuk sonlanma üzere durumlar ortaya çıkar. Şahıslar ayrıyeten travmaya neden olan olayın değerli taraflarını hatırlamakta zahmet çeker. Faaliyetlere olan ilgileri azalır, endişe, öfke, utanç ve suçluluk üzere negatif hisleri artar ve memnunluk üzere olumlu hisleri yaşamada zahmet çekerler.”
Kaçınma davranışı Travma Sonrası Gerilim Bozukluğunun uzamasına neden oluyor
17 Ağustos 1999 zelzelesinden sonra yapılan çalışmalarda Kocaeli’nde yaşayanlarda sarsıntı sonrası üç yıllık Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu sıklığının yüzde 15 olarak bulunduğunu hatırlatan Doç. Dr. Oğuz Tan, “Olayın yıl dönümünde travmatik anılar, dert, aktardığım bütün belirtiler ve yasla ilgili yansılar canlanabilir.” dedi.
Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu yaşayanların yarısında belirtilerin birinci 3 ay içinde düzeldiğini, fakat başka yarısında daha uzun sürebileceğini hatta bazen kronikleşebileceğini de lisana getiren Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Oğuz Tan, sözlerini şöyle tamamladı:
“Travmaya maruz kalan kişinin tablonun Travma Sonrası Gerilim Bozukluğuna dönüşmemesi için bir an evvel işine yahut okuluna dönmesi gerekir. Kişinin vücudunda çalışmaya mâni ağır bir hasar yoksa, uzun müddet istirahat düzgün değildir, kronikleşmeye yol açabilir. Travma mağduru şayet tazminat davası açtıysa, bütün hayatını tazminat davasına bağlaması ruh sıhhatine yeterli gelmez.
Travma tazeyken olayla ilgili anılardan ve yerlerden kaçınmak olağan karşılanmalı. Ancak bir müddet sonra bu kaçınmalar engellenmeli. Kişi travmatik anılara, hatırlatıcı objelere ve yerlere maruz bırakılmalı. Kaçınmalar uzun sürerse Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu da uzun sürer. Lakin maruz bırakma çok erken bir devirde yapılırsa da kişiyi güzelce kötüleştirebilir. O nedenle bir uzman eşliğinde psikoterapiler ve ilaçlardan faydalanılmalı.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
