Umutsuzluk, manevi bir intihardır; ruhsal ölümdür, insanı kör eder.” dedi. Ümitsizliğe ayarlanmış bir beynin çabalamanın gereksiz olduğuna, hiçbir şeyin değişmeyeceğine, yaşanan kahırların daimi olacağına, geleceğin bulanık ve bilinmeyen olduğuna inandığını söz eden Prof. Dr. Tayfun Doğan, “Umut, başka olumlu hisleri tetikler. Siz umutlu ve optimist olduğunuzda memnunluk, sevinç, sevinç, cüret üzere öbür olumlu hisler da harekete geçer.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Psikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tayfun Doğan, umudun insan hayatındaki kritik değerine değindi.
Umutsuzluk, manevi bir intihar; ruhsal ölümdür!
Prof. Dr. Tayfun Doğan, umudun faal bir adanmışlık ve varoluşsal bir güç kaynağı olduğunu belirterek, “Umuda olan muhtaçlığımızı ortaya koyabilmek için öncelikle ümitsizliği anlamamız gerektiğine inanıyorum. Zira memnunluk üzere umut da yokluğunda bedeli daha yeterli anlaşılan bir kavramdır. Gerçek manada ümitsizliği yaşayan bireyler, bunun hepimiz için taşınması çok ağır bir yük olduğunu bilirler. Umuda gereksinimimiz var zira ümitsizliğin bedeli çok ağırdır. Ümitsizlik, manevi bir intihardır; ruhsal ölümdür; insanı kör eder; kişinin kendisinden ve onu yaşama bağlayan her şeyden vazgeçmesi manasına gelir.” dedi.
Umutsuzluğa ayarlanmış bir beyin geleceğin meçhul olduğuna inanır
Umutsuzluk halindeki bir bireyin, çabalamanın gereksiz olduğunu, hiçbir şeyin değişmeyeceğini düşündüğünü tabir eden Prof. Dr. Tayfun Doğan, şöyle devam etti:
“Umutsuzluğa ayarlanmış bir beyin, çabalamanın gereksiz olduğuna, hiçbir şeyin değişmeyeceğine, yaşanan dertlerin daimi olacağına, geleceğin bulanık ve meçhul olduğuna inanır. Bir bakıma ümitsizlik, geleceğe ipotek koymaktır. İçinde bulunulan aksiliklerin hiçbir vakit değişmeyeceğine yönelik bir ön kabul içinde bulunmak, bireyi eylemsizliğe iter. Bu durum sonucunda da umutsuz bireylerde çaresizlik, yaşama isteğinin kaybı, sözel ve davranışsal sözlerde azalma, pasiflik, kavramada bozulma, sorun çözme, karar verme, hayal etme ve dilek etme yeteneklerinde azalma, cüret yitimi, kendini yolun sonunda üzere hissetme, gerginlik ve sonluluk hali, karamsarlık ve anhedoni (hiçbir şeyden zevk alamama) üzere durumlar görülebilmektedir. Bu ruh hali de doğal olarak depresyona ve intihara davetiye çıkarmaktadır.”
Umutsuzluk, kömür madenindeki kanarya gibi…
Umutsuzluğun, kömür madenindeki kanarya üzere depresyonun habercisi olabileceğini kaydeden Prof. Dr. Tayfun Doğan, “Madenlerde kafes içinde kanarya bulundurulur ve bir gaz sıkışması kelam konusu olduğunda kanarya bunu daha erken fark ederek öter. Maden iççileri de en süratli biçimde madenden çıkmaya çalışır. Ümitsizlik da misal biçimde, depresyonun habercisidir ve belirtiler görülür görülmez harekete geçilmelidir. Aksi takdirde ümitsizlik, kademe etap kendine yer bulacaktır.” diye konuştu.
Umut ve ruhsal sağlamlık!
Umutsuzluğun, taşınması ağır bir yük olduğunu söz eden kaydeden Prof. Dr. Tayfun Doğan, şöyle devam etti:
“Çünkü insanı adeta kötürüm eder. Umuda neden gereksinimimiz? Ümitsizlik hepimiz için ağır bir yük ve pek çok düşünceyi beraberinde getiren bir durumdur. Umuda muhtaçlığımız var zira umut, güç vakitleri sabırla aşabilme konusunda bizi güçlü kılar. Yaptığımız araştırmalarda, umudun ruhsal sağlamlığın en değerli belirleyicilerinden biri olduğunu gördük. Umut seviyesi yüksek bireyler, olumsuz olaylardan yahut travmatik tecrübelerden sonra daha çabuk toparlanabilmektedir. İnsan ömrü, hoşluklarla dolu olduğu kadar, acı, eza, sıkıntı ve zorluklarla da doludur. Bu aksiliklere karşı direnç gösterebilmek için umuda gereksinimimiz var.”
Umut öteki olumlu hisleri tetikliyor
Umuda gereksinim olduğunu zira umudun mutluluğun önde gelen belirleyicilerinden olduğunu kaydeden Prof. Dr. Tayfun Doğan, “Umut, öteki olumlu hisleri tetikler. Siz umutlu ve optimist olduğunuzda memnunluk, sevinç, sevinç, cüret üzere öbür olumlu hisler da harekete geçer. Olumlu hisleri sık yaşamanın bedeli büyüktür. Müspet psikoloji alanında değerli çalışmalarıyla tanınan Barbara Fredrickson’un ortaya attığı his teorisine nazaran, olumlu hisleri sık yaşamak, insanların düşünce-eylem repertuarlarını genişletir, olumsuz hislerin tesirlerini geri alır ve memnunluğu artırır. Bu modele nazaran olumlu hisler, dikkat ve bilişin kapsamını genişletmekte, esnek ve yaratıcı düşünmeyi mümkün kılmakta ve kalıcı başa çıkma kaynakları oluşturmaktadır. Böylelikle bireyler uzun vadeli planlar geliştirebilir, meselelerle başa çıkmanın farklı yollarını düşünür ve kalıcı ruhsal kaynaklar oluşturabilirler.” halinde konuştu.
Umut mental sıhhatin ötesinde üretkenliği ve yaratıcılığı artırıyor
Umudun, mental sıhhatin ötesinde iş hayatında üretkenliği ve yaratıcılığı artırdığını, okul hayatında öğrencilerin akademik muvaffakiyetlerini olumlu istikamette etkilediğini lisana getiren Prof. Dr. Tayfun Doğan, “Umut seviyesi yüksek bireyler, sağlıklı davranışları daha sık stantlar. Umutsuz bireyler ise idman yapmanın yahut sağlıklı beslenmenin hiçbir şeyi değiştirmeyeceğine inanabilir. Umutlu bireyler, sağlıklı beslenirlerse, antrenman yaparlarsa yahut ziyanlı alışkanlıkları bırakırlarsa sıhhatlerinin güzelleşeceğine inanır ve bu inançla motive olurlar. Yani umut, hayatın farklı boyutlarında da tesirlidir. ‘İnsan öldüren umuttur’ kelamı yaygındır, lakin asıl ölümcül olan ümitsizliktir.” biçiminde kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
