Ölmek üzere olan kimsenin son anlarını huzur içinde geçirmesi için gerekli ortamın hazırlanması gerektiğini lisana getiren tasavvuf araştırmacısı Prof. Dr. Reşat Öngören, “Allah’a kavuşmak üzere olduğundan vefat döşeğinde iken yanında sevdiği şahısların bulunması, yumuşak ve hafif bir sesle kelime-i tevhidin (Lâ ilâhe illallah) tekrar edilmesi tavsiye edilmiştir.” dedi.
Prof. Dr. Reşat Öngören:
“Sağlık kurumlarında yakınlarının yanında olamadığı durumlarda hiç olmasa bir din görevlisinin hastaya refakat etmesi ve onu dualarla, tevhitlerle uğurlaması hoş olur. Bu konuda hukuksal bir düzenleme yapılmalı.”
Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Reşat Öngören, mevt ve yas konusunu kıymetlendirdi.
Kur’an-ı Kerim insanın dünyaya geliş sebebini anlatıyor…
İnsanın dünyadaki gelişiminin kendi iradesinin dışında ve vefatın kaçınılmaz bir olgu olduğunu belirten Prof. Dr. Reşat Öngören, “İnsanoğlu kendi isteğine bağlı olmadan dünyaya gelmekte ve belirli bir müddet yaşadıktan sonra vefatı tatmaktadır. Kur’an-ı Kerim insanın dünyaya geliş sebebini hoş kulluk ile sonsuz hayat için hazırlık ve imtihan olarak açıklar. Bu dünyada uygunluk yapanlar ahirette uygunlukla, berbatlar ise problemli bir hayatla karşılaşacaktır. Peygamber Efendimiz ölen insanlardan inançlı ve uygunluk sahibi olanları ‘istirahate çekilenler’, berbatları ise ‘ölümü sebebiyle insanların rahata erdiği kimseler’ biçiminde ikiye ayırmış ve ‘Mümin öldüğü andan itibaren dünyanın meşakkati, elem ve eziyetlerinden kurtulmuş olur. Kâfir yahut berbatlıkta ısrarcı olan kimse öldüğünde ise beşerler, ülkeler, etraf ve bütün canlılar onun şerrinden kurtulmuş olur’ buyurmuştur.” dedi.
“Bazıları ölmeden cennetteki yerini görüp sevinirler!”
Kötülükten sakınıp güzellik ve hoşlukları yaşayarak ve yaşatarak “Allah dostu” olma özelliğini kazananlar için mevtin korkulacak bir durum olmaktan çıktığını anlatan Prof. Dr. Reşat Öngören, “Hatta mevtle Dosta kavuşacak olmanın sevincini gönüllerinde hissetmeye başlarlar. Bunlardan kimileri ölürken tebessüm eder, kimileri sevincinden uçacakmış üzere coşar, kimileri vefat ettikten sonra hayat belirtileri gösterir, kimileri ölmeden cennetteki yerini görüp sevinirler. O yüzden Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî üzere birçok Allah dostu ölmeyi ‘şeb-i arûs’ olarak, yani düğün gecesi sevgiliye kavuşma formunda tabir etmişlerdir. Bu türlü bir vefat esasen yeni bir doğum manasına gelmektedir.” diye konuştu.
Ölmek üzere olan kimsenin son anlarını huzur içinde geçirmesi için ne yapmalı?
Prof. Dr. Reşat Öngören, ölmek üzere olan kimsenin son anlarını huzur içinde geçirmesiyle ilgili şunları lisana getirdi:
“Ölmek üzere olan kimsenin son anlarını huzur içinde geçirmesi için gerekli ortamın hazırlanması gerekir. Allah’a kavuşmak üzere olduğundan vefat döşeğinde iken yanında sevdiği bireylerin bulunması, yumuşak ve hafif bir sesle kelime-i tevhidin (Lâ ilâhe illallah) tekrar edilmesi tavsiye edilmiştir. Bununla birlikte pek çok kişinin meskeninde sevdiklerinin yanında değil de sıhhat kurumlarında ruhunu teslim ettikleri bilinmektedir. O yüzden sıhhat kurumlarında yakınlarının yanında olamadığı durumlarda hiç olmasa bir din görevlisinin hastaya refakat etmesi ve onu dualarla, tevhitlerle uğurlaması hoş olur. Bu konuda tüzel bir düzenlemenin yapılmasına şiddetle muhtaçlık olduğunu belirtmeliyim.”
Yas süreci nasıl olmalı?
Dinimizin bizden vefat ve gibisi musibetler karşısında sabırlı ve metanetli olmamızı istediğini lisana getiren Prof. Dr. Reşat Öngören, “Doğum ve hayat üzere vefatı de olağan karşılayarak takdire istek göstermek ve vefat hâdisesinden ahiret için ders çıkarmak gerekir. İnsan sevdiği bir kimseyi kaybedince alışılmış ki üzülür; inleyip sızlayarak ağlar. Fakat feryat ve figanlarla taşkınlık yapmak uygun değildir. Peygamber Efendimiz hüzünlenerek ağlamanın olağan insanî bir tutum olduğunu, yanaklarını dövmek, yakalarını yırtmak üzere aşırılıkların yanlışsız olmadığını belirtmiştir. O yüzden ağlarken saçları yolma, üst baş yırtma, yüz göğüs paralama, başa kül savurma, diz dövme, karalar giyme, feleğe küfretme üzere hal ve hareketler günah sayılarak yasaklanmıştır.” halinde konuştu.
Tâziyede nasıl baş sıhhati dilenir?
Taziye konusuna da değinen Prof. Dr. Reşat Öngören, şunları lisana getirdi:
“Tâziye, yakını vefat eden kimseleri sabır ve metanet göstermeye teşvik etmeyi, baş sıhhati dilemeyi, onları teselli edip acılarını paylaşmayı tabir eder. Hz. Peygamber’in (a.s.) yakını ölenleri ‘Veren de alan da Allah’tır; O’nun katında her şeyin belirli bir vakti vardır’ biçiminde teselli ettiği bilinmektedir. Ölen hakkında, ‘Allah rahmet eylesin; yeri cennet olsun, Allah kusurlarını bağışlasın’ üzere sözlerle dua edilmelidir. Ayrıyeten ‘Geride kalanların başı sağ olsun; Allah sabırlar versin; kalanlara Allah iyi uzun ömürler versin; Allah öbür acı göstermesin; ölenle ölünmez er geç hepimiz öleceğiz; Allah iman nasip etsin’ üzere cümlelerle ölenin yakınları da teselli edilir.”
Ölenin hakkında nahoş kelamlar söylenmemeli!
Prof. Dr. Reşat Öngören, ölenlerin Peygamber Efendimizin buyruğuna uyarak hoş anılarıyla ve yeterlilikleriyle yâd edilmesi ve hakkında nahoş kelamlar söylenmemesi gerektiğine de işaret ederek, “Yine Peygamber Efendimizin tavsiyesi gereği cenaze meskenine yemek götürülmelidir. Meyyitin akabinde tasavvuf büyüklerinin yetmiş bin adet tevhid (Lâ ilâhe illallah) okuyarak ‘tevhid hatmi’ yaptıkları ve sevabını ölüye bağışladıkları bilinmektedir. Ayrıyeten dualar etmek, Kur’an okumak ve okutmak hayli sevap ve meyyit için faydalı olmakla birlikte bunların bilhassa yedinci, kırkıncı ve elli ikinci gününde yemek vererek, helva dağıtarak yapılması sonradan ortaya çıkmış şeylerdir.” biçiminde de kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
