Doğalgazın kullanıldığı yerlerde, mutfakta, kombi varsa kombinin olduğu yerde menfez olmasının zarurî olduğunu kaydeden İş Sıhhati ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, “Doğalgaz sızıntısı durumunda kokuyu da almışsak yapılması gereken süreçlerden bir tanesi o alanı havalandırmak.” dedi.
İş Sıhhati ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Kaçak durumunda elektrik açıksa kapatmayacağız. Kapalıysa açmayacağız. Buzdolabı kapağını açmayacağız. Cep telefonu kullanmayacağız. Rastgele bir biçimde bir metal metale çarpmayacak. Bunların hepsi o kıvılcım için kâfi. Patlayıcı hacim varsa, bir kıvılcımla patlıyor.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı, İş Sıhhati ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, Sıhhat Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, Çorum’da bir binada gerçekleşen, 1 kişinin öldüğü ve 33 yaralının olduğu doğalgaz patlamasını kıymetlendirdi.
Kazalardan ders çıkararak, birtakım tedbirler alınmalı
“Kazalardan ders çıkararak, birtakım tedbirlerle bu kazaların tekrar olmamasını sağlamaya çalışmalıyız.” diyen İş Sıhhati ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, yanıcı bir gaz olan doğalgazın, havadaki oksijenle yaptığı konsantrasyon tutuşturucu kaynaklarla buluştuğunda bir patlama yaptığını hatırlattı.
Doğalgazda patlama binayı çökertecek bir büyüklükte olmuyor fakat duvarları yıkıyor
Doğalgaz sızıntısı durumunda alınması gereken önlemlerin, yapılması gereken uygulamaların olduğunu söz eden Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, “Doğalgaz kokusuz bir materyaldir. Kokulandırılır. Kokulandırmasının sebebi bir kaçak olduğunda, rastgele bir sızıntı olduğunda ya da ocak söndüğünde anlaşılması. Bazen çaydanlık taşar, ocak söner. İçeriye gaz yanmadan dolmaya başlar ve daha sonra belli bir hududu aştığında da bu patlamaya dönüşüyor. Doğalgaz için bu hudut yaklaşık olarak yüzde 5’tir. Hasebiyle hacimce yüzde 5’i geçtiği anda patlayabilme özelliğine sahiptir ve bu patlama yıkıcıdır. Bu patlama binanın kolonlarına ziyan verecek, binayı çökertecek bir büyüklükte olmaz. Fakat duvarları yıkar, camları kırar.” diye konuştu.
Evlerde alarmla uyaran dedektörler kullanılabilir
“Doğalgazın kullanıldığı yerde, mutfakta, kombi varsa kombinin olduğu yerde menfez olması mecburidir. Nedeni ise içerideki havayı seyreltmektir.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, şöyle devam etti:
“Yapılan yanlış uygulamalardan bir tanesi; menfezler soğuk geliyor diye kapatılıyor. Bu türlü bir durumda da doğalgazın birikmesi engellenemiyor. İşyerlerinde dağıtım şirketleri tarafından zarurî kılınan bir uygulama var. Dedektörler. Bu dedektörler olmazsa gaz açılmıyor ve dedektörler gaz kaçağını tespit ettiği anda otomatik olarak sayaçtan kesiyor. Meskenlerde dedektörler mecburî değil. Fakat bunlar çok kıymetli materyaller de değil. Bunların doğalgazı keseni değil fakat en azından bir ses vererek alarm formunda olanlarını konutlarda kullanabiliriz.”
Lambayı kapatmak da patlamaya neden olabilir!
Doğalgaz patlaması yahut rastgele diğer bir patlamadan sonra yangın çıkma mümkünlüğünün da olduğuna işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, “Yangınla uğraş edebilmek ve tedbir için otomobillerde kullanılan küçük yangın tüpleri meskenlerde de tutulabilir. Ya da bir yangın battaniyesi olabilir. Bu mevzularda da ihmalkâr davranılmamalı. Ancak en büyük eksiklik, eğitim eksikliği… Bir doğalgaz sızıntısında, koku algılanınca ne yapabileceğimizi bilmiyoruz. Ocak sönüyor. Konuttaki hanımefendi sönmüş diye tekrar yakmaya çalışıyor. Halbuki o gazın ne kadar biriktiğini bilmediği için biraz bekleyip, camı açıp içeriyi havalandırdıktan sonra tekrar ocağı yakmalı. Yoksa patlamayla karşılaşıyoruz. Ufacık bir kıvılcım, bir elektrik kontağı, lambayı açmak için düğmeye basmak bile, çıkacak bir kıvılcım bile tutuşturabilir. Lambalar açık, aman kapatayım patlamasın denilebilir. Halbuki kapatmak da patlatmaya yol açıyor.” biçiminde konuştu.
Menfezlerin açık olması şart!
Menfezlerin dışarıdan oksijeni sağlayarak, doğalgazın rahat yanmasına imkan verdiğini, ayrıyeten içeriye hava girişini sağladığı için kaçak durumunda da doğalgazın birikmesini geciktirdiğini de anlatan Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, şöyle devam etti:
“Ama kış aylarında soğuk oluyor diye soğuğu kesmek için üzeri kapatılıyor. Bu türlü bir durumda bir kaçak olduğunda yahut bir karbonmonoksit sızıntısı olduğunda muhakkak bir düzeye yükselerek karbonmonoksitin zehirlenmelerine ve sonrasında patlamayla yol açabiliyor. O menfezin açılması şart! İkincisi de dedektörler. Gaz sızıntısını yakaladığı anda ses veriyor. Tıpkı bir yangın dedektörü üzere. Doğalgaz sızıntısı durumunda kokuyu da almışsak yapılması gereken süreçlerden bir tanesi o alanı havalandırmak. Onun için pencereyi açmak ve doğalgaz havadan hafif olduğu için, üstte tavanda birikeceği için süpürge usulü bir şeyle yahut bir havluyla üstten cama gerçek, dışarıya gerçek onu tahliye etmeye çalışmak çok hakikat bir davranış olur. Bunlar yapıldığı vakit esasen kazaların yüzde 80’inin, 90’ının önüne geçilmiş olur.”
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan: “Elektrikli hiçbir şeye dokunmayacağız”
Konuyu değerlendiren Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan ise doğalgazın sızıntı durumunda bulunduğu hacmin yüzde 5 ila 15 ortasında bir paha olursa, rastgele bir ateşleyici ile bir arada çok büyük bir şiddetle patladığını lisana getirerek, “Kaçak durumunda elektrik açıksa kapatmayacağız. Kapalıysa açmayacağız. Buzdolabı kapağını açmayacağız. Cep telefonu kullanmayacağız. Rastgele bir biçimde bir metal metale çarpmayacak. Bunların hepsi o kıvılcım için kâfi. Patlayıcı hacim varsa, bir kıvılcımla patlıyor. Öncelikle camı açacağız. Elektrikli hiçbir şeye dokunmayacağız. Cep telefonuna dokunmayacağız. Dışarı çıkıp, gerekli yerlere haber vereceğiz.” dedi.
Dedektörler sızıntı durumunda hem alarm veriyor hem de doğalgazı kesiyor
Patlamanın saniyeler içinde gerçekleşebileceğini kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, konutlarda doğalgaz için alınacak tedbirlere de işaret ederek, doğalgaz için ihtar aygıtları olduğunu, dedektörlerin sızıntı durumunda hem alarm verdiğini hem de doğalgazı kestiğini lisana getirdi.
Doğalgaz sızıntısı olan alanın yüzde 5 ve üzeri gazla dolduğunda patlama olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Sızıntı yüzde 5 ile 15 hacmin ortasında olduğu vakit patlama oluyor. 5 bar üzere bir büyük bir basınçla patlama olduğu vakit da duvarları patlatıyor.” diye konuştu.
Cam balkonlara dikkat!
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, doğalgaz muhakkak bir düzeye çıktığı an alarm veren ve doğalgazı kesen dedektörlerin meskenlerde de kullanılması gerektiğine işaret ederek, “Ayrıca, doğalgaz kullanılan banyolarda, mutfaklarda hava çıkış menfezleri var. Bunları muhakkak kapatmayalım. Şayet balkonu kapattıysak camla balkonun dışında da tekrar menfezler açalım, gelen doğalgaz dışarı gitsin. Kimi beşerler bu menfezleri soğuk geliyor diye kapatıyorlar. Bunlar da orada doğalgaz birikmesine sebep oluyor.” biçiminde kelamlarına son verdi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
