Aşılar ve Hayat Kurtarmada Güncel Rolü
Günümüzde, aşılar sayesinde her 6 dakikada bir hayat kurtarılmaktadır. Aşılamanın, bulaşıcı ve virüslü enfeksiyonların kontrol altına alınmasında ne denli etkili olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Badur, aşılama oranlarının yüksek tutulmasının toplum sağlığı açısından büyük önem taşıdığını vurgulamaktadır.
Badur, özellikle aşılama oranlarındaki düşüşlerin, kontrol altına alınmış gibi görülen hastalıkların yeniden hortlamasına sebep olabileceği uyarısında bulunuyor. Bu nedenle, toplumda bağışıklık seviyesini sürdürebilmek adına aşı oranlarının belirli bir eşiğin üzerinde tutulması elzemdir; örneğin, kızamık gibi yüksek bulaşıcılık özelliği taşıyan viral enfeksiyonlarda %95 oranında aşılamanın sağlanması gerekmektedir. Aksi takdirde, hastalıkların yeniden yayılma riski artmaktadır.
Aşılamanın Çocuk Sağlığı ve Ölümleri Üzerindeki Etkisi
Çocukluk dönemi aşılaması, yaşam kalitesinin korunmasında temel bir unsur olmayı sürdürmektedir. Badur, bu konuda yaptığı açıklamada, aşıların temiz içme suyu kullanımından sonra gelen en önemli ikinci sağlık uygulaması olduğunu belirterek, UNICEF ve Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerini referans gösterdi. Bu raporlara göre, aşılar sayesinde her yıl yaklaşık 4 ila 4,5 milyon çocuğun ölümünün önlendiği ve son 50 yılda 157 milyon yaşamın aşılar sayesinde kurtarıldığı ifade edilmektedir.
Aşıların Toplum Sağlığına Ekonomik Katkıları
Badur, aşıların sadece bireysel değil, toplumsal açıdan da büyük faydalar sağladığını vurgulamaktadır. Bulaşıcı hastalıkların insidansını azaltmanın yanı sıra, hastane başvurularını ve antibiyotik kullanımını düşürerek ekonomik avantajlar yaratmaktadır. Günümüzde, her 6 dakikada bir bir hayatın aşılar sayesinde kurtulması, aşılama faaliyetlerinin toplum sağlığı ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından ne kadar kritik olduğunu ortaya koymaktadır.
Aşılama Oranlarının Yükseltilmesi ve Salgınların Önlenmesi
Prof. Badur, aşılama hizmetlerinin aksamasının, özellikle salgınların yeniden ortaya çıkmasına neden olabileceği konusunda uyarıda bulunmaktadır. Uygun ve sürdürülebilir bağışıklama programlarının yürütülmesi, hastalıkların kontrol altına alınmasında temel unsur olup, aşılama oranlarının %95’in üzerinde tutulması zorunludur. Bu bağlamda, özellikle kızamık gibi yüksek bulaşıcılık gösteren virüslü enfeksiyonlarda, aşılama oranlarını yükseltmek ve toplumda bağışıklık seviyesini korumak en önemli stratejidir.
Çocukların Aşılanarak Enfeksiyonlara Karşı Korunması
Yeni doğan çocuklar, ilk altı ay boyunca annelerden geçen pasif antikorlar sayesinde bazı enfeksiyonlara karşı doğal bir koruma sağlarlar. Ancak, bu koruma zamanla azalır ve çocukların kendi bağışıklık sistemleri gelişmeye başlar. Bu noktada, aşılar devreye girerek, çocukların yüksek risk taşıyan hastalıklara karşı korunmasını sağlar. Badur, bu sürecin, çocukların sağlıklı gelişimi ve hastalıkların önlenmesi açısından kritik olduğunu vurgulamaktadır.
ABD’de Artan Kızamık Vakaları ve Aşı Karşıtlığı
Dünyada, özellikle ABD’de çocuklar arasında kızamık vakalarının yeniden yükselişte olduğu gözlemlenmektedir. Uzun süredir kontrol altında tutulan bu hastalık, aşı karşıtı grupların etkisiyle tekrar artış göstermekte ve enfekte çocuklar arasında ölümler yaşanmaktadır. Prof. Badur, bu durumu, aşı karşıtı hareketlerin ve ailelerin aşıyı reddetmelerinin sonucu olarak görüyor. Bu durum, aşıların sağladığı bağışıklık korumasının önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Aşılanmayan Çocukların Toplum Sağlığına Tehditi
Türkiye’de, 2000’li yıllarda yüzlerle ifade edilen aşılanmamış çocuk sayısı, 2020 itibarıyla 100 binlere ulaşmıştır. Badur, bu durumun, aşılanmayan çocukların sadece kendisi için değil, çevrelerindeki diğer çocuklar ve toplum sağlığı açısından da ciddi bir risk oluşturduğunu belirtmektedir. Ayrıca, ebeveynlerin ‘Benim bedenim benim kararım’ veya ‘Dışardan gelen maddelere benim kararım’ gibi yaklaşımların, toplum sağlığını tehdit eden sakıncalı sonuçlar doğurduğunu vurgulamaktadır.
İlk Yıllarda Aşılamanın Önemi ve Toplumsal Farkındalık
Prof. Badur, yaşamın ilk yıllarında aşılama oranlarının yükseltilmesinin, çocukların enfeksiyonlara karşı korunmasının temel anahtarı olduğunu ifade etmektedir. Bebeklerin, anneden geçen pasif antikorlar sayesinde ilk aylar hastalıklara karşı korunduğunu, ancak pasif bağışıklığın zamanla azaldığını ve bu noktada aktif bağışıklık sağlayan aşıların devreye girmesi gerektiğine dikkat çekmektedir. Ayrıca, günümüzde aşı karşıtlığı ve yanlış bilgilerin yaygınlaşmasının, aileleri aşılamadan uzaklaştırdığını ve ciddi sağlık sorunlarına yol açtığını vurgulamaktadır. Bu nedenle, bilimsel gerçeklere dayalı bilgilendirmelerin ve toplumda farkındalık oluşturmanın büyük önemi vardır.
