Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, toksik münasebetlerin belirtilerini, neden olduğu ruhsal tesirleri ve düzgünleşme sürecinde atılması gereken adımlar hakkında bilgi verdi.
Toksik alakalar, anksiyete ve depresyon üzere ruhsal bozukluklara yol açabilir!
Kişinin toksik bir bağlantıda olup olmadığını anlamasının her vakit kolay olmayabileceğini söz eden Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, “Hatta çoğunlukla zordur. Bunun en temel nedenlerinden biri, bağın başında yaşadığınız hoş günlerin ve hissettiğiniz sevgi ile bağlılığın, manipülatif davranışları fark etmenizi engelleyebilmesidir.” dedi.
Bazen kişinin, toksik olduğunu fark etse bile, durumu görmezden gelmeye çalışabileceğini lisana getiren Aytop, “Toksik alakalar, anksiyete ve depresyon üzere ruhsal bozukluklara yol açabilir. Manipülasyon, değersizlik ve çaresizlik hisleri, özgüven kaybı, daima denetim altında hissetme ve daima açıklama yapma üzere durumlar kişinin ruh sıhhatini olumsuz tesirler. Ayrıyeten, bu durum fizikî sıhhat meselelerine da sebep olabilir. Toksik bir bağın kimi belirtileri bulunur. Daima eleştirilmek, kendini kullanılmış ve kıymetsiz hissetmek, çaresizlik ve suçluluk duygusu, çok baskı ve denetim altında hissetmek, daima fedakarlık yapan tarafın daima siz olması, daima kendini sorgulamak zorunda hissetmek… Bu belirtileri deneyimliyorsanız, büyük olasılıkla toksik bir ilgide bulunuyorsunuz demektir.” biçiminde konuştu.
Toksik bağlantıda yalnızlık dehşetleri da sık görülüyor!
Bazı kişilik örüntüleri ve bağlanma tarzlarının, toksik bağlantıda kalmayı güçlendirebileceğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, “Örneğin dertli bağlanma tarzı ve bağımlı kişilik örüntüleri bunlar ortasında sayılabilir.” dedi.
Manipülatörün uyguladığı tekniklerin de kişinin bu münasebette kalmasını pekiştirdiğini aktaran Aytop, “Bu manipülasyonlar, kişinin kendini kıymetsiz, hatalı yahut çaresiz hissetmesine yol açar ve öz hürmetini zedeler. Toksik ilgide yalnızlık dehşetleri da sık görülür; kişi ‘ya ilgi biterse yalnız kalırsam?’ üzere tasalar yaşar. Birtakım durumlarda kişi, kurtarıcı rolüne bürünerek karşı tarafı ‘düzeltmeye’ çalışabilir. Bu rol, kısa vadede karşı tarafı kurtarabilir, fakat uzun vadede kişinin duygusal, ruhsal ve hatta fizikî ziyan görmesine neden olabilir. Maddi bağımlılık, çocuklar, aile baskısı yahut toplumsal telaşlar da kişinin alakada kalma motivasyonunu artırabilir.” tabirlerini kullandı.
Toksik bir ilginin düzelmesi, her iki tarafın da değişim için istekli olmasına bağlı!
Toksik bir alakanın güzelleşmesi yahut düzelmesinin mümkün olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, “Ancak hayli zordur ve her vakit başarılı olacağı garanti değildir. Burada kritik olan, her iki tarafın da sorumluluk alması ve değişim için istekli olmasıdır.” dedi.
Sadece mağdur tarafın değil, manipülatörün de efor göstermesi gerektiğini vurgulayan Aytop, “Bu süreçte bağlantıdaki problemleri ve sıhhatsiz örüntüleri kabul etmek, empati göstermek, alakayı düzeltmek için efor sarf etmek gerekir. Şayet bu şartlar sağlanabiliyorsa ve her iki taraf da ferdî olarak takviye alabiliyorsa, çift terapisi üzere formüllerle toksik bağlantıyı düzeltmek mümkün olabilir.” açıklamasını yaptı.
İyileşme sürecinde, kendine şefkat duymayı tekrar öğrenmek çok önemli!
“Toksik bir münasebet, kişiyi tüketir ve adeta bir enkaz bırakır.” diyen Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, bu nedenle, alakanın akabinde kişinin birçok açıdan toparlanmaya muhtaçlık duyacağını söyledi.
İyileşme sürecinin; kendini kabul etmek, kendine inancı tekrar sağlamak, öz hürmet ve öz pahası kazanmak, kendi yetenek, maharet ve kapasitesinin farkına varmak, kendine vakit tanımak adımlarını kapsadığını belirten Aytop, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Toksik münasebette kişi, şefkatini çoğunlukla karşı tarafa yönlendirir ve kendine şefkat göstermeyi ihmal eder. Bu nedenle güzelleşme sürecinde, kendine şefkat duymayı tekrar öğrenmek çok değerli. Ayrıyeten toksik münasebette kimi bağlantı yetenekleri kaybolabilir; ‘hayır’ demek, hoşlanmadığı şeyleri tabir etmek zorlaşabilir. Bu süreçte sağlıklı irtibat maharetlerini tekrar kazanmak, hem mevcut hem de gelecekteki bağlantılar için kritik ehemmiyete sahip. Hudut koymayı öğrenmek de bu sürecin kıymetli bir kesimi; ‘Ben kimim? Sonlarım neler? Öbürleri bu hudutlara ne kadar dahil olabilir?’ Bunları belirleyip uygulamak, sağlıklı ilgiler için temel oluşturur. Toplumsallaşmak, uygun gelen aktiviteleri yapmak, şahsî gelişime ve fizikî sıhhate odaklanmak, yeni hobiler edinmek ve ferdî bakımına değer vermek, düzgünleşme sürecini hızlandırır. Bu süreçte yalnız olmak gerekmez, güvenilen beşerler yahut uzman takviyesi sürecin olumlu ilerlemesine yardımcı olur.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
