Üsküdar Üniversitesi İTBF Dekanı Prof. Dr. Deniz Ülke Kaynak ve Method Research Company Genel Müdür Yardımcısı Esengül Berişah öncülüğünde Türkiye genelinde yürütülen kapsamlı “Kadın ve Erkeklerin Dünyası Araştırması” sonuçları açıklandı.
Araştırma 7 bölge ve 22 kentte, 761 erkek ve 602 bayanla yüz yüze yapıldı
Türkiye’de bayan ve erkek profilini mukayeseli olarak ortaya koymak gayesiyle gerçekleştirilen geniş kapsamlı çalışma; 7 bölge ve 22 kentte, 761 erkek ve 602 bayan iştirakçi ile yüz yüze görüşülerek yapıldı. Paklık ve hijyen, vücut sıhhati, ruhsal sıhhat, cinsel hayat ile evlilik ve aile kıymetlerine bakış başlıklarında toplumun röntgenini çeken araştırma; çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Araştırmanın iştirakçi profili incelendiğinde; bayanların %56’sının, erkeklerin ise %60’ının evli olduğu; eğitim düzeyinde ise bayanların %35’inin, erkeklerin %32’sinin yüksek eğitim kümesinde yer aldığı görüldü.
Gizli iktidar savaşı: Erkekler “Reis Benim” diyor, bayanlar “Eşitiz”
Erkeklerin %35’i “Evin reisi benim” derken, kadınların %46’sı “Eşimle eşitiz” diyor. Konut, erkekler için bir dinlenme ve sığınak alanı iken, bayanlar için hala bir ölçü gerilim ve mesai barındırıyor.
Kadınlar daha hijyenik…
Hijyen ve bakım bahislerine da odaklanan araştırma sonuçlarına nazaran bayanlar günde ortalama 9 defa el yıkayıp bakım rutinlerini aksatmazken; erkekler gündelik bakımda biraz daha geride kalıyor fakat duş alma sıklığında bayanları geçiyor.
Kadınlar hak ettikleri pozisyonu bulmakta zorlanıyor…
Çalışma sonuçlarına nazaran iş yerindeki statü algısında kıymetli bir fark bulunuyor. Kendini yönetici olarak tanımlayan erkeklerin oranı (%29), bayanların (%8) neredeyse 4 katı olarak görülüyor… Erkekler iş yerinde “saygı gördüğünü” hissederken, bayanlar hak ettikleri pozisyonu bulmakta zorlanıyor.
Ayrıca bireylerin sıhhat durumlarını inceleyen çalışmada, erkek ve bayanlar ortasındaki farklılıklar dikkat cazip. Erkekler daha çok sigara ve alkol tüketiyor olmasına rağmen kendilerini sağlıklı hissederken; daha sağlıklı yaşayan bayanlar kronik hastalıklarla (tansiyon, şeker) daha çok çaba ediyor.
Kadın ve erkek için de aile kutsal!
Tüm bu farklılıklara karşın toplum tek bir noktada kenetleniyor: Hem bayanların hem erkeklerin %90’ından fazlası “Aile Kutsaldır” görüşünde birleşiyor. Fakat bayanlar evlilikte “resmiyet ve güvence” ararken, erkekler “imam nikahı” yahut “birlikte yaşama” üzere alternatiflere daha sıcak bakıyor.
Kişisel bakım ve hijyende bayanlar daha titiz!
Araştırma, bayanların şahsî bakım ve hijyen konusunda erkeklerden daha titiz olduğunu ortaya koyuyor. Bayanların %84’ü kendi bakımını kâfi bulurken, erkekler %70 oranında kendini kâfi görüyor. Bayanlar günde ortalama 9 sefer el yıkayıp 1,3 kere diş fırçalarken, erkeklerde bu sayılar sırasıyla 7 ve 1. Deodorant ve parfüm kullanımında bayanlar daha faal, lakin duş alma sıklığında erkekler haftada 5,3 sefer ile bayanların 4,5’ini geçiyor. Erkekler, duş alma sıklığında liderliği alıyor; bayanlar haftada ortalama 4,5 kere duş alırken, erkeklerin ortalaması 5,3’e ulaşıyor.
Kadınlar sıhhatte daha gerçekçi ve temkinli…
Araştırma, erkeklerin sıhhat algısında daha optimist olmasına karşın, bayanların sıhhat durumunun daha gerçekçi ve temkinli olduğunu gösteriyor. Erkeklerin %78’i kendini sağlıklı hissederken, bayanlarda bu oran %72. Kronik hastalık oranı erkeklerde %24, bayanlarda %32; bilhassa tansiyon ve şeker hastalığı bayanlarda daha yaygın. Erkekler sıhhat problemlerini çoklukla ömür biçimine bağlarken, bayanlar direkt hastalıkla ilişkilendiriyor. Araştırma sonuçlarına nazaran sigara ve alkol tüketiminde erkekler açık orta önde. Sigara içen erkekler haftada ortalama 5,7 paket tüketirken, bayanlarda bu ortalama 5 pakette kalıyor. Alkol kullanımında ise erkeklerin %31’i alkol kullandığını belirtirken, bayanlarda bu oran %11 düzeyinde görülüyor.
Kadınların %46’sı “Eşimle eşitiz” diyor
“Evdeki rolünüzü en uygun tanımlayan tabir hangisidir?” sorusuna erkeklerin %35’i “Evin reisi benim” yanıtını verirken, bu tarifi kabul eden bayanların oranı yalnızca %15’te kalıyor. Bayanların %46’sı “Eşimle eşitiz” derken, erkeklerde eşitlik vurgusu %26’ya kadar düşüyor. Bayanların konuttaki varlıklarını “Saygınlığım yüksektir” (%31) sözüyle tanımlama oranının ise erkeklerden (%28) daha yüksek söz ettiği görülüyor.
Erkeğe sığınak, bayana mesai alanı…
Ev ortamı her iki cinsiyet için de en inançlı liman olarak görülüyor. Bayan %86, Erkek %85 “Güvenli” hissediyor. Erkeklerin %56’sı meskende gerilim hissetmediğini belirtirken, bayanlarda bu oran %47’de kalıyor. Benzeri biçimde erkeklerin %64’ü meskende “sakin” hissettiğini söylerken, bayanlarda bu oran %55 düzeyine düşüyor. Bu datalar, konutun erkekler için bir “dinlenme alanı”, bayanlar için ise konut içi sorumluluklar nedeniyle hala bir “mesai alanı” olabileceğine işaret ediyor.
Erkekler, ‘Ben daha çok seviyorum’ diyor…
Araştırma, aşk hayatında da cinsiyetler ortası algı farkını ortaya koyuyor. Bağlantısı olanlarda “karşılıklı sevgi ve bağlılık” duygusu öne çıkarken (Kadın %53, Erkek %51), “Ben daha çok seviyorum” diyen erkeklerin oranı %16 iken, bayanlarda bu oran %8. Toplumun yaklaşık beşte biri ise (Kadın %20, Erkek %17) aşk hayatına sahip değil.
Cam tavan yıkılmıyor!
Araştırma, iş hayatında toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin statü ve unvan dağılımına nasıl yansıdığını ortaya koyuyor. Erkek çalışanların oranı %70, bayanların ise %30 olmasına karşın asıl fark, karar verici konumlardaki temsilde görülüyor. “İş ortamındaki rolünüzü en âlâ tanımlayan tabir hangisidir?” sorusuna erkeklerin %29’u “Yöneticiyim” cevabını verirken, bayanlarda bu oran %8’de kalıyor. Bu durum, bayanların iş hayatında var olsalar bile liderlik durumlarına erişimde yaşadıkları zorlukları (Cam Tavan etkisi) gözler önüne seriyor.
Erkeklerin yarısı işyerinde saygınlığım var diyor, bayanlar oran daha düşük
Erkeklerin neredeyse yarısı (%48) iş yerinde “Saygınlığım var” diye karşılık verirken, çalışan bayanların yalnızca %31’i bu ifadeyi kullanıyor. Benzeri biçimde, iş süreçlerinde “Fikir alırlar” diyen erkeklerin oranı %18 iken, bayanlarda bu oran %11’de kalıyor.
Erkeklerin %64’ü cinsel hayatından memnun
Araştırmanın cinsel ömür ve ilgi geçmişine dair bulgular, bayanlar ve erkekler ortasında hem tecrübe hem de memnuniyet açısından farklar olduğunu ortaya koyuyor. Erkeklerin %64’ü cinsel hayatlarından şad olduğunu belirtirken, bayanlarda bu oran %44’te kalıyor.
Hayatları boyunca ortalama partner sayısı erkeklerde 7, bayanlarda 2 olarak belirtiliyor. Önemli ilgi tecrübelerinde de emsal bir tablo var; erkekler ortalama 5 önemli münasebet yaşarken, bayanlar 2 önemli münasebet yaşadığını lisana getiriyor.
Kadın da erkek de evliliği insan tabiatına uygun buluyor…
Evlilik kurumunu insan tabiatına uygun bulma konusunda erkekler (%78) ve bayanlar (%74) misal görüşte birleşirken, çok eşlilik konusunda farklılıklar dikkat çekiyor: Erkeklerin %11’i çok eşliliğe katıldığını belirtirken, bayanlarda bu oran %5’te kalıyor. Sadakat konusunda ise bayanlar daha temkinli; aldatıldığını düşünen bayanların oranı %9 iken, erkeklerde %7. Erkeklerin %16’sı ise “Evdeki bayan çocuklarımın annesi, dışarıdaki bayan cinselliği yaşadığım kişidir” görüşünü benimseyerek evlilik ve cinselliği başka kıymetlendirme eğiliminde olduğunu gösteriyor.
Katılımcıların %90’dan fazlası ‘Aile kutsaldır’ diyor
Araştırmanın son kısmı, hayat üslubu ve alışkanlıklardaki tüm farklılıklara karşın Türk toplumunun aile kavramı etrafında kenetlendiğini kanıtladı. Cinsiyet fark etmeksizin iştirakçilerin neredeyse tamamı aileyi dokunulmaz bir kıymet olarak görüyor. “Aile kutsaldır” görüşüne katılan erkeklerin oranı %93, bayanların oranı ise %92 olarak ölçülüyor. Emsal bir uzlaşı evlilik kurumunda da görülüyor; bayanların %81’i, erkeklerin ise %79’u “Evlilik kutsaldır” görüşünde birleşiyor.
Kadın evlilikte yasal garanti ve resmiyet istiyor…
Veriler, erkeklerin gayri resmi birlikteliklere ve alternatif evlilik modellerine bayanlardan daha sıcak baktığını gösteriyor. “Sadece imam nikahı ile evlilik olabilir” görüşünü erkeklerin %29’u desteklerken, bayanlarda bu oran %14’e düşüyor. Emsal biçimde, “Sadece imam nikahı ile çocuk sahibi olunabilir” fikrine erkeklerin %26’sı olumlu yaklaşırken, bayanlarda bu oran %15’te kalıyor. Çağdaş birlikteliklerde de misal bir eğilim var:
“Evlilik olmasa da çiftler birlikte yaşayabilir” diyen erkeklerin oranı %30, bayanlarda %19. Evlilik dışı çocuk sahibi olmaya erkeklerin yaklaşımı (%17) bayanlara (%10) nazaran daha esnek. Bu datalar, bayanların evlilikte “yasal garanti ve resmiyeti” önemserken, erkeklerin daha esnek modellere yöneldiğini ortaya koyuyor.
Geleneksel “görücü usulü” evlilik hâlâ geçerliliğini koruyor
Araştırmaya katılan hem bayanlar (%34) hem de erkekler (%32) için en yaygın ve kabul gören evlilik biçimi “Kendimiz tanıştık, anlaştık, aileler onayladı” seçeneği olurken, klâsik “görücü usulü” evlilik de hâlâ geçerliliğini koruyor; bayanlarda bu oran %31, erkeklerde %22 düzeyinde.
Esengül Berişah: “Aile, evlilik ve ortak ömürde güçlü bir uzlaşı var”
Method Research Company Genel Müdür Yardımcısı Esengül Berişah, Method Research Company ve Üsküdar Üniversitesi iş birliğinde yürütülen “Kadın ve Erkeklerin Dünyası Araştırması”, yıllar içinde gençleri, akabinde erkekleri ve son olarak bayanları merkeze alarak insanı, toplumsal bedelleri, beklentileri ve dönüşümü anlamamıza yönelik değerli bir bakış açısı sağladığını söyledi. Berişah, araştırmanın, bayan ve erkeğin hayatın birçok alanında farklı tecrübeler yaşadığını ortaya koymakla birlikte; aile, evlilik ve ortak hayat üzere temel hususlarda güçlü bir uzlaşıya da işaret ettiğini kaydetti.
Prof. Dr. Deniz Ülke Kaynak: “Geleneksel ile çağdaşın harmanlandığı toplum yapısı tüm araştırmalarımızın en besbelli özelliği”
Araştırmayı pahalandıran Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Deniz Ülke Kaynak:
“Bugün bayan ve erkeklerin toplumsal ömürleri ve toplumsal kurumlara yaklaşımını özetleyen bir araştırmamızı kamuoyu ile paylaşıyoruz. Ortaya çıkan sonuç hala klasik kurumların ve toplumu bir ortada tutan temel yapıtaşı olarak ailenin ehemmiyetini koruduğu. Hala beşerler kendilerini inançta hissedebilmek için çoğuldan tekile hakikat yönleniyor. Erkeklerde özgüven, bayanlarda ise fedakarlık eğilimi biraz daha yüksek. Klasik ile çağdaşın harmanlandığı bir toplum yapısı tüm araştırmalarımızın en bariz özelliği.” Sözlerini kullandı
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
