Cep telefonunuzla konuştuğunuz esnada bir yandan da ‘acaba nereye koydum?’ diyerek aradığınız oldu mu? Ya da gözlüğünüz gözünüzde ‘yine nerede çıkardım?’
dediğiniz?!.. Bu ve gibisi çeşitten kolay unutkanlıklar çoğunlukla arkadaş sohbetlerinde kah gülerek kah yakınarak anlattığımız hususlardan oluyor ancak ya ilerleyen yaşın da tesiriyle çok önemli hastalıkların sinyalleri olanlar! Bilhassa ilerleyen yaşla birlikte çevresel faktörlerin de tesiriyle beynimiz süratle yaşlanıyor; Alzheimer ve Parkinson başta olmak üzere birçok nörolojik hastalığa gün geçtikçe daha sık rastlanıyor. Meğer beyin sıhhatinin ve bilişsel işlevlerin korunması ve uygunlaştırılması için genç yaştan itibaren bilhassa sağlıklı beslenme başta olmak üzere kimi tedbirleri mutlaka almak gerekiyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik “Beslenme, idman, sistemli ve kaliteli uyku, gerilim idaresi üzere hayat stili müdahaleleri hastalıkla birlikte meydana gelen bilişsel sorunları geciktirecek, önleyebilecek, girişimsel olmayan, emniyetli ve kolay yollardır” diyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik, beyin sıhhatini güçlendirici özelliğe sahip olan, sofralarınızda yer vermeniz gereken 5 tesirli besini anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.
- Yağlı Balıklar
Somon başta olmak üzere yağlı balıklar güçlü omega-3 yağ asidi kaynaklarıdır. Bilhassa beyin hudut hücreleri için omega-3 hayli kıymetlidir. Yaşa bağlı bilişsel işlevlerin yavaşlamasını önler, hafızann güçlenmesinde tesirlidir. Beyinde yer alan gri husus, karar verme, hafıza ve hisleri denetim eden hudut hücrelerini içerir. Sistemli balık tüketmek beyinde daha fazla gri hususun olması eğilimini artırır. Haftada 2 gün fırında ya da ızgara üzere pişirme prosedürlerini kullanarak balık tüketebilirsiniz. Bilhassa gebe ve emziren bayanlar kiremit balığı, köpekbalığı, kılıçbalığı ve kral uskumru üzere civa içeriği yüksek balıklardan kaçınmalıdır.
- Kahve
Kahvede bulunan kafein ve antioksidanlar beyin sıhhatinin desteklenmesine yardımcı olur. Bilhassa antioksidan tesiri ile bilişsel fonksiyonlardaki bozulma ile savaşır. Konsantrasyonu artırması, dopamin üzere düzgün hissettiren nörotransmiterlerin artışını sağlaması üzere tesirleri ile de beyin üzerinde olumlu tesir yapmaktadır. Lakin günlük alınan kafein ölçüsüne dikkat edilmelidir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik “Önerilen azamî ölçü günlük 400 mg kafein alımıdır. Gebelerde bu ölçü 200 mg ile sonlandırılmalıdır. Sağlıklı yetişkinler için ortalama 2-4 fincan kahve tüketmenin nörolojik hastalık riskini azalttığı gözlemlenmiştir. Tansiyon sorunu olanlar ve gebeler tüketim ölçüsünü düşürmeli ve hekimlerine danışmalıdır. Akşam saatlerinde kahve içmek uyku kalitesini olumsuz etkileyeceği için gün içinde tüketmeye ihtimam gösterilmelidir” diyor.
- Kabak Çekirdeği
Beyin sıhhati için diyet örüntüsünde her gün yer alması önerilen ceviz, fındık ve bademin yanı sıra yeniden yağlı tohumlardan olan kabak çekirdeği de; içerdiği çinko, magnezyum, bakır ve demir içeriği ile beyin sıhhati için değerli olan besin ögelerinin en kıymetli kaynaklarından biridir. Öğlenme, hafıza, hudut sinyali, bozulmuş beyin işlevi üzere beyin sıhhati için değerli tesirleri olan kabak çekirdeğini tansiyon sorunu olsun olmasın kesinlikle tuzsuz tüketmek gerekir. Günde 1 çay bardağından fazla tüketilmemelidir.
- Yumurta
Yumurta; B6, B12, folat ve kolin dahil olmak üzere beyin sıhhati ve gelişimini destekleyici en değerli besin kaynağıdır. Bilhassa kolin, hafızanın güçlenmesini destekleyen asetilkolin oluşturmak için değerlidir. Karaciğerde az ölçüde üretilir lakin dışarıdan besinler ile alınması gerekir. Gebelik ve emzirme periyodunda kâfi kolin tüketimi bebeğin beyin gelişimini olumlu etkilemektedir. Kolin alımı bayanlar için günde 425 mg, erkekler içinse 550 mg’dır. 1 adet yumurta 147 mg kolin içerdiğinden günlük ihtiyacın yaklaşık yaklaşık 30’u bu halde karşılanabilmektedir.
- Zerdeçal
Zerdeçalda bulunan kurkumin beyin sıhhati için güçlü bir antioksidan ve anti-inflamatuardır. Hafızanın gelişmesine yardımcı olur, Alzheimer hastalığı ile bilirkte ortaya çıkan amiloid plakların azalmasına katkı sağlar. Yaşa bağlı meydana gelen bilişsel işlevlerdeki yavaşlamının geciktirilmesinde tesirlidir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik “Yapılan birden fazla çalışmaya nazaran; sağlıklı bir beslenme planı içerisinde zerdeçala yer vermek beyin sıhhati açısından tesirli olacaktır. Günde 12 gr yaklaşık 2 tatlı kaşığını geçmeyecek kadar salata yahut çorbalarınıza ekleyerek tüketmek yeterli bir seçenektir. Fakat gebe, emziren bayanlar, safra kesesi ve kronik böbrek rahatsızlığı olan bireyler zerdeçal tüketimini tabiplerine danışıp sınırlandırmalıdır” diyor.
Sağlıklı beyin için bu besinlerden kaçının!
Yapılan çalışmalara nazaran; sıhhatsiz beslenme ile bilişsel işlevlerle ilgili hastalıklardaki artış ortasında çok yakın alaka bulunduğunu vurgulayan Beslenme ve Diyet Uzmanı Ezgi Hazal Çelik şöyle konuşuyor: “Son yıllarda diyet örüntüsünün beyin sıhhati üzerine tesiri ile ilgili çok fazla araştırma yapılmıştır. Doymuş yağ, fazla fruktoz alımı, rafine şeker, işlenmiş besinlerin tüketimi üzere olumsuz beslenme davranışları yaşlılarda inflamasyonu artırarak, bilişsel işlevi etkilemektedir. Bu nedenle bu cins beslenme alışkanlıkları terk edilmelidir. Yapılan araştırmalar; zerzevat, yağlı tohum, kabuklu yemiş, balık, kurubaklagil ve zeytinyağı üzere besinlerden güçlü, doymuş yağdan yoksul bir diyet olan Akdeniz diyetinin bilişsel işlevlerin bozulmasını geciktirdiğini, önleyebildiğini ve hafıza üzere bilişsel yetenekleri geliştirmeye yardımcı olduğunu göstermektedir. Bilhassa ömrün erken periyotlarından itibaren beyin sıhhati açısından hakikat besin örüntülerini içeren bir beslenme alışkanlığı kazanılmasının çok büyük yararları olduğu araştırmalar sonucu kanıtlanmıştır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
