Ani idrar yapma muhtaçlığı, gece idrara kalkma ve hafif sızıntılar üzere şikayetlerle başlayan “idrar kaçırma” vakitle kronik pelvik ağrısına ve idrar yolu enfeksiyonlarına hakikat ilerleyen değerli bir sorun. Erkeklerde yüzde 3-5 civarında teşhis edilen idrar kaçırma bayanlarda 8-10 kat daha fazla görüldüğü için bu tablo bayan hastalığı olarak nitelendiriliyor. Ülkemizde bayanların yüzde 30-35’inde görülen idrar kaçırma hayat kalitesini önemli boyutlarda düşürebiliyor. O denli ki bayanlar toplumsal ortamlara katılmaktan, gülmek yahut kahkaha atmaktan, öksürmekten ve hapşırmaktan bile çekinir hale geliyor. Yaz aylarında daha çok sıvı tüketilmesi, kafein ve alkol tüketiminin artışı, fizikî aktivitelerin ağırlaşması ile havuz ve deniz üzere idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilecek etkenler, bayanlarda idrar kaçırma sıklığını arttırıyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Özgüç Takmaz, idrar kaçırmanın gelişimi büsbütün önlenemese de risk faktörlerinin azaltılabileceğine dikkat çekerek, “Örneğin ağır objeleri kaldırmamak, sigara, kafein ve alkolden uzak durmak, pelvik kaslarını güçlendiren kegel idmanı yapmak, alınacak olan tedbirlerin en başında yer alıyor” diyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Özgüç Takmaz, tedavinin ise hastanın durumuna ve hangi tipte idrar kaçırma sorunu olduğuna bağlı olarak planlandığını belirterek, “Tedaviyle sorun çoklukla büsbütün ortadan kalktığı için hastalarımız eski etkin hayatlarına dönebiliyor” bilgisini veriyor.
Stres tipi kaçırma kahkahayı önlüyor!
Kişinin bazen farkında olmadan bazen de fark etmesine karşın idrarını tutamamasına “idrar kaçırma” deniliyor. İdrar kaçırma ölçüsü; iç çamaşıra damla halinde ya da tuvalete gidildiğinde yapılan idrar kadar olabiliyor. İdrar kaçırmanın birçok farklı tipi mevcut. Öksürme, hapşırma, gülme yahut kahkaha atma, idman yapma ve ağır bir şey kaldırma üzere etkenler sırasında oluşan idrar kaçırma “stres tipi” olarak tanımlanıyor. Apansız ve güçlü bir biçimde idrar yapma gereksinimi hissedilmesine ve tuvalete yetişemeden idrar kaçırılmasına “acil idrar kaçırma” deniliyor. Hem gerilim hem de acil idrar kaçırmanın birlikte olduğu durum “karışık” tipi oluşturuyor. Mesane büsbütün boşaltılamadığı için çok dolup taşması sonucunda meydana gelen idrar sızıntısı “taşma tipi”, genelde idrar yolu enfeksiyonu sonucunda oluşan tipi ise “geçici idrar kaçırma” olarak bedellendiriliyor.
Kadınlarda daha sık görülmesinin pek çok nedeni var!
Kadınlarda idrar kaçırmanın erkeklerden daha sık görülmesinin pek çok nedeni olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Özgüç Takmaz, başlıca etkenleri şöyle özetliyor:
- Anatomik farklılık: Kadınlarda mesane ile idrarın yapıldığı delik ortasının erkeklere nazaran çok daha kısa olması.
- Hamilelik ve doğum: Hamilelikte büyüyen rahim, mesaneye baskı yapıyor ve pelvik taban kaslarını zayıflatıyor. Olağan doğum da pelvik taban kaslarını ve hudutlarını zedeleyerek idrar denetimini azaltıyor. Lakin bu durum olağan doğum yapan her bayanda idrar kaçırma gelişeceği manasına gelmiyor.
- Hormonal değişim: Özellikle menopoz sonrası östrojen düzeylerinin düşmesi, pelvik dokuların ve genital bölge dokularının incelmesine ve zayıflamasına neden oluyor.
- Stres ve telaş: Kadınlarda daha yaygın görülen gerilim ve telaş mesane kaslarının kasılmasına yol açarak idrar kaçırmayı tetikleyebiliyor.
İlk belirtilerine dikkat!
İdrar kaçırma sorunu birinci periyotlarda bariz olmayabiliyor ve vakitle belirti vermeye başlıyor. Ani idrar yapma gereksinimi, gece idrara kalkma ve hafif sızıntılar, idrar kaçırmanın birinci belirtilerini oluşturuyor. İdman sırasında kaçırma, ani ve denetim edilemeyen idrar kaçırma, sık idrara çıkma, geceleri sık idrara kalkma, sızıntı yahut damlama, en sık görülen şikayetler ortasında yer alıyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Özgüç Takmaz, ilerleyen dönemde ise vajinada daima ıslaklık ile cilt tahrişi, tuvalete yetişememe korkusu, kronik idrar yolu enfeksiyonları ve pelvik ağrısının gözlemlendiğine işaret ederek, “Bu şikayetlerin oluşma sırası, görülme sıklığı ve şiddeti bayandan bayana değişkenlik gösterebiliyor. Lakin temelde idrar kaçırma sorunu yaşayan bayanlar bu sıralamayı deneyimliyorlar” diyor.
İDRAR KAÇIRMAYA KARŞI 8 TESİRLİ ÖNLEM!
Kadınlarda epeyce yaygın görülen idrar kaçırma sıkıntısını büsbütün önlemek her vakit mümkün olmasa da risk faktörlerini azaltan önlemler bulunuyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Özgüç Takmaz, idrar kaçırmaya karşı alınması gereken tedbirleri şöyle sıralıyor:
Kaçınmanız gerekenler
Ağır objeler kaldırmayın: Ağır kaldırmak ve ağır yük taşımak mesane ve pelvik taban kaslarına ziyan verebiliyor.
Kafein, alkol ve sigaradan kaçının: Kafeinli içecekler ve alkol, hem mesane kaslarını uyararak hem de idrar ölçüsünü arttırarak idrar kaçırmayı tetikleyebiliyor. Sigara içmek de kronik öksürüğe ve östrojen düzeyinin düşmesine yol açarak pelvik taban kaslarına ziyan verebiliyor.
Aşırı antrenman yapmayın: Çok fazla idman yapmak pelvik taban kaslarını zorlayabiliyor. Bu nedenle antrenman programınızı istikrarlı ve denetimli tutmanız kıymet taşıyor.
Yapmanız gerekenler
Kegel antrenmanları yapın: Pelvik taban kaslarınızı güçlendirmek için sistemli olarak kegel antrenmanları yapın.
Kilo verin: Fazla kilo pelvik taban kaslarına ve mesaneye ekstra baskı yapabiliyor. Münasebetiyle ülkü kilonuzda kalmaya dikkat edin.
Lifli besinler tüketin: Kabızlık, pelvik taban kaslarına baskı yaparak idrar kaçırmaya neden olabiliyor. Kabızlığı önlemek için lif açısından varlıklı besinler tüketmeye itina gösterin.
Planlı tuvalete gitmek kıymetli: Mesane eğitimi ile makul aralıklarla tuvalete gitme alışkanlığı edinin.
Sıvı alımınızı düzenleyin: Gece idrara kalkmayı azaltmak için yatmadan evvel sıvı alımını sınırlamanız yarar sağlıyor.
Tedaviyle sorun büsbütün düzelebiliyor!
İdrar kaçırma tedavisi; hastanın durumuna ve idrar kaçırmanın tipine bağlı olarak planlanıyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Özgüç Takmaz, idrar kaçırma probleminde; ilaç tedavisi, mesane eğitimi, küçük girişimsel metotlar ve ameliyat formüllerine başvurulduğuna işaret ederek, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Kadınlarda idrar kaçırma sorunu; mesanenin sistemsiz kasılmasını önleyen ilaç tedavisi, pelvik kas antrenmanları, mesane kaslarına botoks uygulaması, tekrar mesane kaslarının elektriksel ihtarlarla güçlendirilmesi halinde tanımlanan elektrostimülasyon yahut mesane boynuna küçük yamalar konularak, idrarın öksürme aksırma ile kaçmasını engellemeye yarayan ameliyatlarla tedavi edilebiliyor. Hastanın şikayetleri, muhtaçlığına nazaran seçilen tedavi metoduyla birçok vakit büsbütün geçebiliyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
