Kanser tüm dünyada çocuklarda ve yetişkinlerde süratle yaygınlaşıyor. Doğumdan itibaren her periyotta kanser ortaya çıkabiliyor. Tüm çocukluk çağı kanser hadiselerinin neredeyse %50’si 0-5 yaş ortası çocuklarda görülüyor. Erken teşhis ve teknolojik gelişmeler çocukluk çağı kanserlerinde tedavi muvaffakiyet oranını oldukça artırıyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Hematolojisi-Onkoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Atila Tanyeli, 4 Şubat Dünya Kanser Günü öncesi çocukluk çağı kanserleri hakkında bilgi verdi.
Çocukluk çağında görülen 6 kansere dikkat!
Çocukluk çağı kanserleri klinik, biyolojik ve genetik olarak erişkinlerde görülen kanserlerden farklıdır. Bu nedenle çocuklarda kanser teşhisi konulması erişkinlere nazaran biraz daha zordur. Klasik olarak erken teşhis ve erken devirde tedavi başarıyı hayli artırmaktadır. Çocuklarda sıklıkla görülen kanser tipleri yetişkinlerde görülenlerden farklıdır. En sık görülen çocukluk çağı kanser çeşitleri aşağıdaki üzeredir.
- Lösemi (kan kanseri)
- Beyin ve omurilik tümörleri
- Lenfomalar
- Yumuşak doku tümörleri
- Böbrek tümörleri
- Kemik tümörleri
Çocuğunuzda bu belirtiler varsa…
Çocukluk çağı kanserlerinin belirtileri ekseriyetle öteki, daha yaygın sıhhat sıkıntılarıyla da ilişkilendirilebilir lakin tekrar de önemli bir halde değerlendirilmelidir. Yaygın olarak görülen belirtilerden kimileri şunlardır;
1. Ciltte bilhassa gövdede, bacakların üst kısmında rastgele bir travma olmaksızın morlukların oluşması,
2. Diş eti büyümesi (diş eti hipertrofisi) ve/veya sık tekrarlayan burun kanamaları,
3. Nedeni bulunamayan ve açıklanamayan uzun süren ateş,
4. Son altı ayda istemsiz olarak beden tartısının %10’dan fazlasının kaybı,
5. Özellikle sabah kusmaları, baş ağrısı ve bulantı olmaksızın kusma birlikteliği,
6. Boyun, gövde, karın yahut bedenin rastgele bir yerinde ortaya çıkan bezeler, bilhassa 2 cm’den büyük lenfadenopati varlığı,
7. Özellikle kemiklerde, eklemlerde, sırtta yahut bacaklarda geçmeyen ve geceleri daha makûs olabilen ağrı, açıklanamayan topallama,
8. Nedeni bulunamayan uzun süren halsizlik, yorgunluk, bitkinlik,
9. Küçük bebeklerde kedigözü parlaması üzere gözün içinde beyazlık ortaya çıkması, (Flaşlı fotoğraf çekildiğinde bebeğin göz bebeği beyaz renkte ise bu kesinlikle araştırılmalıdır)
10. Geceleri iç çamaşırı değiştirecek kadar gece terlemesinin bu şikayetlere eşlik etmesi,
11. Karın şişliği ile birlikte bilhassa idrar ve gaita çıkarımında zorlanma, kanlı idrar birlikteliği, (özellikle çocuklar banyo yaptırılırken, giydirilirken karın bölgesinde ele sertlik gelmesi)
12. Yüzde felç, yürüme bozukluğu,
13. Kansızlık, bilhassa demir tedavisine yanıt vermeyen anemi,
14. İyileşmeyen yahut tekrarlayan enfeksiyonlar,
15. Küçük çocuklarda daima ağlama, huzursuzluk, çok ahenge, yemek yememe üzere davranış değişiklikleridir.
Yaygın görülen genel belirtilerin yanı sıra kanser cinsine bağlı olarak değişen belirtiler de görülebilmektedir Örneğin, beyin tümörleri baş ağrısı ve istikrar bozukluklarına neden olabilirken, lösemi üzere kan kanserleri halsizlik, kansızlık, tekrarlayan enfeksiyonlar ve bedende travma olmaksızın kolay morarma üzere belirtiler gösterebilir.
Modern metotlar tedavi muvaffakiyetini artırıyor
Çocukluk çağı kanserleri çoklukla teşhis konulması ve tedavi edilmesi açısından uzmanlık gerektirir. Teşhis, kan testleri, görüntüleme testleri (MR, BT taramaları), kemik iliği biyopsisi ve öbür formülleri içerebilir. Tedavi teknikleri cerrahi, kemoterapi, radyoterapi ve maksada yönelik ilaç tedavisi üzere çeşitli olabilir. Tıptaki ilerlemeler sayesinde çocukluk çağı kanserlerinin tedavisinde muvaffakiyet oranları epey yüksektir. 1960’lardan evvel muvaffakiyet oranı %50’lerin altında iken günümüzde Genel ortalama %80’lerin üzerindedir. Akut lenfoblastik lösemi B hücre tipinde %90’lara varan güzel sonuçlar alınmaktadır. Lakin kimi kemik tümörlerinde, AML’de ve nöroblastomada hala istenen muvaffakiyetler elde edilememektedir. Yeniden de erken teşhis ve uygun tedavi ile birçok çocukluk çağı kanseri muvaffakiyet ile tedavi edilebilmektedir. Günümüzde dirençli hadiselerde kemoterapi yanında immünoterapi ve uygun olaylarda kök hücre nakli yapılması değerli bir tedavi seçeneğidir.
Çocukluk çağı kanseri riskine karşı 9 önlem
Çocukluk çağı kanserleri hem çevresel hem de genetik tesirlerin bir kombinasyonu nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu yüzden, çocuğunuzun kanser olmasını engellemenin kesin bir yolu yoktur. Lakin birtakım risk faktörlerine dikkat edilerek çocuklarda kanser riski azaltılabilir.
- Hamilelik sırasında gereğince folik asit almaya dikkat edin.
- Eğer mümkünse kâfi mühlet emzirin.
- Çocukluk periyodu boyunca çocuğa kâfi fizikî aktivite imkanı sağlayın.
- Tüm çocuklar ve aileler için inançlı, istikrarlı, besleyici alakalar ve ortamlar inşa ederek olumsuz çocukluk çağı tecrübelerinin önün geçin.
- Hamilelik sırasında alkol ve tütün kullanımından kaçının. Radyasyon maruziyetinden kaçının.
- Çocukların tütün dumanından ve hava kirliliğinden uzak durmasını sağlayın.
- Çocuğunuzun sağlıklı ve istikrarlı beslenmesini sağlayın.
- Kansere neden olabilecek kimyasal hususların kullanılmasından kaçının.
- Günümüzde elektromanyetik dalgalarının kanser yapan tesirleri ile ilgili yayınlar artmaktadır. Bu bahiste dikkatli olun.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
