Yaz aylarında çok sıcaklar herkesi bunaltırken nörolojik hastalıkları olan bireylerin ve yaşlıların sıhhatini önemli boyutlarda tehdit ediyor. Zira, sıcak hava bir yandan yeni nörolojik rahatsızlıkların gelişmesine neden olurken, başka yandan da var olan hastalıkları şiddetlendirebiliyor ve idaresini zorlaştırabiliyor. Güneş ışınları ve susuzluk kalp-damar sistemini zorluyor, tansiyon sıkıntıları ve felç riski artıyor, migren tetiklenirken nörolojik fonksiyonlar de bozulabiliyor. Bunun sonucunda Alzheimer, MS (Multiple Skleroz), ALS (Amyotrofik Leteral Skleroz) ve Parkinson üzere nörodejeneratif hastalıkları olan bireylerin ve epilepsi ile migren hastalarının şikayetleri yaz aylarında artıyor. Bu nedenle nöroloji hastalarının çok sıcaklarda kesinlikle çok dikkatli olmaları gerektiğine işaret eden Acıbadem Bakırköy Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Emel Ur Özçelik “Sıcak saatlerde bedeni serin tutmak için tedbir almak yaşamsal değere sahip. Güneşten kesinlikle kaçınılmalı ve bol bol su içilmeli. Isı tükenmesi yahut sıcak çarpması belirtileri geliştiğinde de çabucak tıbbi yardım alınmalı” ikazında bulunuyor.
Beyin kanamasına neden olabiliyor!
Vücudumuz, çok sıcağa maruz kaldığında, terleme ve buharlaşma yoluyla ısıyı dağıtmak ve kendini soğutmak için cildimize hakikat olan kan akışını arttırmak ve kalp üzere hayati organlara olan akışı ise azaltmak biçiminde yollara başvuruyor. Lakin bu durum kan damarlarında genişlemeye, kanda pıhtılaşmaya eğilimin artmasına, kan hacminde azalmaya, bedende sıvı ve elektrolitlerin kaybına neden olarak beyin-kalp-damar sıhhatini olumsuz tarafta etkiliyor. Örneğin, sıcaklık artışıyla tetiklenen beyin damar hastalıkları bir yandan pıhtı oluşma riskini arttırarak başka taraftan kan basıncının yükselmesine neden olarak damar tıkanıklığı ve beyin kanamalarına yol açarak inme, yani felç riskini yükseltiyor. Beyni ziyanlı hususlardan koruyan ve kritik bir savunma düzeneği olan kan-beyin bariyerinin bütünlüğü de çok sıcaklardan etkilenebiliyor ve nörolojik fonksiyonlar bozulabiliyor. Tüm bunların sonunda bir yandan yeni nörolojik rahatsızlıklar doğarken öbür yandan da mevcut nörolojik hastalıklar şiddetlenebiliyor yahut bu hastalıkların idaresi zorlaşıyor.
Epilepsi nöbetleri tetiklenebiliyor!
Yine sıcaklık artışına paralel olarak epilepsi hastalarının da nöbet sıklığı artabiliyor. Öncesinde ateş olsun olmasın, beden ısısının çok artması, sıvı kaybı ve gelişen elektrolit dengesizlikleri, kullanılan epilepsi ilaçlarının seviyelerinin değişmesi, çok sıcaklarla tetiklenen uykusuzluk ve gerilim üzere nedenlerle epilepsi nöbetleri tetiklenebiliyor.
Migren atakları artıyor!
Yaz aylarında baş ağrılarının, bilhassa de migren ataklarının arttığına değinen Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Emel Ur Özçelik, “Sıvı-elektrolit kayıpları ve kan damarlarının genişlemesi, sıcağa bağlı kâfi uyuyamama, uzun açlıklar, susuz kalma ve güneş ışınlarına maruz kalma nedeniyle baş ağrısı ataklarının tetiklendiğini biliyoruz. Dikkatli olmakta fayda var; yeni gelişen çok şiddetli baş ağrısı halinde kesinlikle acile başvurmak gerekir. Çünkü, bilhassa sıcaklık artışıyla tetiklenen kan basıncındaki ani artışlar beyin kanamaları için risk oluşturur. Ağrı sıklığında artış varsa, kesinlikle baş ağrısı uzmanlarına danışılarak; çok ağrı kesici kullanımının ve migrenin kronikleşmesinin önüne geçilmesi çok önemlidir” diyor.
MS hastaları yazın acile daha çok başvuruyor
Multipl Skleroz (MS) hastalarının çok sıcaklarda acil servise müracaatları ve hastaneye yatışları artıyor. Hastalar, sıcağa maruz kaldıklarında, semptomların süreksiz olarak berbatlaşması formunda bilinen “Uhthoff fenomenini” yaşayabiliyorlar. Aktüel klinik çalışmalar; çok sıcakların Alzheimer, Parkinson ve ALS üzere nörodejeneratif hastalıkları da etkilediğini ortaya koyuyor. Sıvı-elektrolit kayıpları ve gerilim; nöroloji hastalarında bilişsel ve motor faaliyetlerini berbatlaştırıyor.
SICAK HAVALARDA 6 TESİRLİ ÖNLEM!
Nörolojik bir durum olsun olmasın yaşlı ve küçük çocukların da sıcak havalardan daha yeterli korunmaları gerektiğine dikkat çeken Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Emel Ur Özçelik, nöroloji hastalarına yönelik tekliflerini şöyle sıralıyor:
VÜCUDUNUZU SERİN TUTUN!
Sıcak saatlerde kapalı yerde kalın: Bilhassa 11:00-16:00 saatleri ortasında mecbur olmadıkça dışarı çıkmayın.
Fan yahut klima kullanın: Gerektiğinde, hayat alanınızı serin tutmak için fan yahut klimadan yararlanın. Lakin bunları kullanırken dikkatli olmanızda yarar var, çünkü bilhassa bakımı yapılmayan klima filtreleri kimi enfeksiyon hastalıklarına neden olabiliyor.
Soğuk duş alın: Vücut sıcaklığınızı düşürmek için soğuk duş alabilirsiniz.
Soğutma yelekleri yahut boyun sargılarından yararlanın: Çok sıcak havalarda, öteki teknikler gereğince işe yaramadıysa, beden ısınızı düzenlemeye yardımcı olmak için soğutma yelekleri, boyun sargıları yahut paketleri kullanabilirsiniz.
SIVI TÜKETİMİNİ ARTTIRIN
Bol bol su için: Çok sıcak havalarda kâfi sıvı alımını sağlamanın hayati kıymet taşıdığını belirten Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Emel Ur Özçelik, “Gün boyunca kâfi ölçüde ve kış aylarına nazaran daha fazla su içmeye ihtimam gösterin. Bilhassa nörolojik rahatsızlıkları olan bireyler ile yaşlılar bol su içmeli ve elektrolit açısından varlıklı sıvılar tüketmelidir” diyor.
Kafein ve alkolden kaçının: Sıvı kaybına neden olduğu için kafeinli ve alkollü içeceklerden kaçının.
UYGUN KIYAFETLER GİYİN
Hafif ve nefes alan kumaşları tercih edin: Gevşek, açık renkli ve pamuk üzere nefes alan kumaşlardan yapılmış giysiler giyin.
Şapka ve gözlük kaide: Şapka, güneş gözlüğü ve güneş kremi kullanarak güneş yanığından korunun.
ETKİNLİKLERİNİZE DİKKAT EDİN!
Ağır etkinliklerden kaçının: Günün en sıcak saatlerinde fizikî aktivitelerinizi azaltın, yorucu aktivitelerden kaçının.
Dışarıdaki faaliyetlerinizi planlayın: Şayet dışarıda yapmanız gereken bir aktiviteniz varsa, bunu sabah erken saatlerinde yahut akşam geç saatlerinde planlayın.
İLAÇ TEDAVİNİZİ GÜZEL YÖNETİN
İlaçlarınızı denetim edin: Bazı ilaçlar sıcaklığa hassaslığı artırabiliyor yahut sıvı istikrarını etkileyebiliyor. Bu nedenle uygun dozajı hekiminize kesinlikle danışın.
İlaçlarınızı gerçek yerde saklayın: İlaçlarınızı önerilen sıcaklıkta sakladığınızdan emin olun.
SICAK ÇARPMASI BELİRTİLERİNE DİKKAT EDİN
Bu belirtilere dikkat edin: Baş dönmesi, baş ağrısı, çok terleme, mide bulantısı ve baş karışıklığı üzere belirtilerin sıcak çarpmasına işaret edebileceğini unutmayın.
Tıbbi yardım alın: Siz yahut etrafınızdaki bireyler ısı tükenmesi ya da sıcak çarpması belirtileri gösterirse, çabucak tıbbi yardım alın.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
