Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, Santorini Adası etrafında süregelen sarsıntı fırtınasının nedenleri, muhtemel tesirleri ve tsunami riskine dair değerli açıklamalarda bulundu. Uzmanlar, zelzelelerin haftalarca sürebileceğini ve bilhassa Güney Ege kıyılarında dikkatli olunması gerektiğini vurguladı.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, Yunanistan’nın Santorini Adası etrafındaki sarsıntı fırtınasının Ege Bölgesi ve İzmir Körfezi’ne tesirleri, oluşum nedenleri ile muhtemel tsunami risklerine yönelik bir açıklama yayımladı.
Açıklamada, Ege Denizi’nin sismolojik olarak epey etkin bir bölge olduğu vurgulanarak, Santorini Adası etrafındaki sismik hareketliliğin haftalar boyunca devam edebileceği belirtildi. Bölgedeki zelzelelerin hem teknotik hem de volkanik açıdan faal olduğuna ve oluşan zelzelelerin tektonik kökenli mi yoksa magmatik bir hareketlilik sonucu mu olduğunun şimdi netlik kazanmadığına değinilen açıklamada, mümkün bir yıkıcı zelzelenin Türkiye kıyılarında yaratabileceği hasara da dikkat çekildi.
“HAFTALAR SÜREBİLİR”
Santorini Adası etrafındaki sarsıntı fırtınasının hâlâ devam ettiğine ve haftalarca sürebileceğine vurgu yapılan açıklamada, şu sözlere yer verildi: “Bölge, Girit’in güneyi boyunca uzanan ve Helenik Yay ismi verilen etkin bir yitim zonunun tesiri altındadır. Bu yay boyunca Doğu Akdeniz’in tabanı, kuzeye, Ege Denizi’nin altına dalmakta; bu durum bilhassa Güney Ege boyunca daima biçimde zelzele aktivitesinin oluşmasına neden olmaktadır. Tekrar birebir yay nedeniyle, Girit’in kuzeyindeki bir alan boyunca volkanik adalardan oluşan faal bir volkanik ada yayı gelişmiştir. Santorini, bu volkanik adalardan en çok bilinenidir. Geçtiğimiz hafta, Santorini Adası’nın çabucak kuzeyinde, büyüklüğü 5.2’ye ulaşan ve sarsıntı fırtınası olarak nitelenen yüzlerce zelzele meydana geldi. Aktivite hala devam ediyor ve haftalar uzunluğu devam edeceği düşünülüyor.”
“OLUŞUM NEDENİ NETLİK KAZANMADI”
Depremlerin oluşum nedenlerinin şimdi netlik kazanmadığına dikkat çekilen açıklamada şu bilgiler paylaşıldı: “Bölge hem tektonik hem de volkanik açıdan aktif olduğundan, oluşan zelzelelerin tektonik bir hareket sonucu mu yoksa mağmatik bir hareket nedeniyle mi oluştuğu şimdi netlik kazanmış değil. Oluşan 4.0’dan büyük zelzelelerin fay düzlemi tahlilleri, sarsıntıların düşey hareket sonucu oluşan olağan faylanma ile alakalı olduğunu gösteriyor. Bu zelzelelerin daha büyük bir sarsıntının öncüsü olup olmadığı da şimdi bilinmiyor. Bu evrede aktivite ile ilgili iki mümkünlük kelam konusu olabilir: Oluşan sarsıntı aktivitesi, gelişmekte olan bir sualtı volkanının oluşumu ile ilişkilendirilebilir yahut bölgede süregelen tektonik aktivite ile alakalı olabilir.”
“TSUNAMİ YIKIM YARATABİLİR”
Her iki durumda da mümkün afet idaresi manasında göz önünde bulundurulması gereken iki temel ögeye dikkat çekilen açıklamada, “Bunlar muhtemel bir yıkıcı zelzelenin Türkiye kıyı yerleşim alanında yaratacağı hasar ve bu sarsıntının neden olacağı muhtemel bir tsunami tesiridir. Ege Denizi’nde oluşacak mümkün bir yıkıcı sarsıntı, 30 Ekim 2020 Samos zelzelesinde olduğu üzere bölgeye yakın yerleşim alanlarında önemli can ve mal kaybına neden olabilir. Olağan faylanma üzere deniz tabanında düşey yer değiştirme oluşturan tektonik hareketler yahut zelzele sonucu tetiklenen denizaltı heyelanları, tsunami meydana getirebilmektedir. Bilhassa Santorini Adası’nın güney yamacının epeyce dik bir morfolojiye sahip olduğu ve muhtemel bir denizaltı heyelanı için uygun bir yapı sunduğu biliniyor. Tarihi kayıtlar, Güney Ege boyunca oluşan zelzelelerin Anadolu kıyısal alanlarında tsunami meydana getirdiğini de işaret ediyor. Bölgedeki en yakın sarsıntılardan biri, 1956 yılında meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki Amorgos Depremi’dir ve tsunamiye yol açarak Fethiye civarında 1 metre dalga oluşturmuş ve su baskını kıyıdan 250 metre içerilere kadar ulaşmıştır” sözleri yer aldı.
“İZMİR KÖRFEZİ ETKİLENMEZ”
İzmir Körfezi’nin morfolojik olarak Kuzey Ege’ye açılan bir körfez olduğu ve bu nedenle Santorini civarında oluşacak mümkün bir tsunamiden etkileneceğinin düşünülmediği belirtilen açıklamada, “Bununla birlikte sarsıntı aktivitesinin gözlendiği alan ülkemizin Güney Ege kıyılarına 150 kilometre uzaklıktadır. Münasebetiyle, bilhassa Güneybatı Ege kıyı bölümü için, mümkün bir büyük sarsıntı ve akabinde meydana gelebilecek tsunami oluşumuna karşı dikkatli olunması değer taşımaktadır” bilgisi paylaşıldı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
