İnegöl’ün kırsal Dipsizgöl Mahallesinde geçmişte de uygulanan lakin vakitle unutulan gelenek, 4 yıldır yine yapılmaya başlandı. Yılın bir günü rol yer değişimi ile bayanlar köy kahvesinde ve köy meydanında gönüllerince vakit geçirirken, erkeklere sokağa çıkma yasağı uygulanıyor. Bir öğrenci tarafından Kıraat-Anne ismiyle projeye dönüştürülen gelenek, TÜBİTAK’ın da ilgisini çekti. Dipsizgöl’ün farklı geleneği önümüzdeki hafta Eskişehir’de bölge finallerinde değerlendirmeye girecek.
İnegöl’ün kırsal Dipsizgöl Mahallesi, geçmişte de köyde uygulanan fakat vakitle unutulan bir geleneği son 4 yıldır Muhtar Levent Aslan’ın tertibiyle yine yapmaya başladı. Dipsizgöl kırsal mahallesinde yılda bir gün, rol-mekan değişimi yapılıyor. Köyde çok eski tarihlerde yapılmış, lakin daha sonra unutulmuş bu gelenek ile rol yer değişimi yapılan gün bayanlar kahvehaneye gidiyor, erkekler ise meskenlerinde kalıyor. 1 gün boyunca köy de kahvehane de bayanların oluyor. Sohbet edip oyunlar oynuyorlar, cümbüşler düzenliyorlar.
KÖY GELENEĞİ TÜBİTAK PROJESİNE DÖNÜŞTÜ
Bu gelenek, Halil İnalcık Toplumsal Bilimler Lisesi öğrencisi Sıla Yavuz’un da dikkatini çekti. Anneannesi bu köyde ikamet eden öğrenci, enteresan geleneği İdeoloji Kümesi Öğretmeni Pınar Yıldız ile paylaştı. Daha sonra Sıla Yavuz ile öğretmeni Pınar Yıldız öncülüğünde bu gelenek “Kıraat-Anne” ismiyle bir TÜBİTAK projesine dönüştürüldü. Bir kültürel miras olmasına rağmen orta verildiği ve şimdi 4 yıldır yine düzenlendiği için TÜBİTAK tarafından “Değerler Eğitimi” kapsamında ele alınan uygulamada, köyde bayanlar ve erkeklerin aktiflikten şad oldukları görüldü. Aktiflik kapsamında ayrıyeten annelere Jandarma tarafından bilgilendirmeler de yapılıyor. Bayanların bilhassa çocukları için bilgilenmesi ismine eğitimler düzenleniyor. Toplumsal kalkınmayı hedefleyen bir TÜBİTAK Projesine dönüşen gelenek, bölge finallerine kaldı. Önümüzdeki hafta Eskişehir’de bölge finalini geçmesi durumunda ise Türkiye derecesi almak için Ankara’ya gidecek.
Projeyi hazırlayan Halil İnalcık Toplumsal Bilimler Lisesi öğrencisi Sıla Yavuz, projeye ait bilgiler verdi. Yavuz, “Danışman öğretmenimin yönlendirmesiyle bu projeye katıldım. Anneannem bu köyde olduğu için bu geleneği biliyordum. Sonra daha ayrıntılı araştırdığımda aslında bu geleneğin bayanları ne kadar keyifli ettiğini, aidiyet hislerinin arttığını ve tıpkı vakitte karı-koca bağlantılarında eşitliği görmenin avantaj sağladığını fark ettik. Bu gelenek eski vakitlerde yapılan, sonra unutulan ve son 4 yıldır tekrar yapılmaya başlanan bir gelenek” dedi.
TÜBİTAK TARAFINDAN DEĞER VERİLEN BİR PROJE
Halil İnalcık Toplumsal Bilimler Lisesi İdeoloji Kümesi Öğretmeni Pınar Yıldız ise “Yılda bir gün rol yer değişimi oluyor bu köyde. Herkes birbirinin yerine empati kurabiliyor böylece. Öğrencimizin hazırladığı bu proje TÜBİTAK tarafından da değer verilen bir proje oldu. Artık panelde ikinci evrede İnegöl’ü temsil edeceğiz bu projeyle. Burada ana hedef hem toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanabilirliğini köy bağlamında bile sağlandığını görmek hem de bayanın toplumsal hayata iştirakini sağlayabilmek. Proje bayan erkek cinsiyet eşitliği, eşlerin birbirlerini anlamaları ve köy turizmi açısından yarar sağlıyor. Bu mevzu kamuoyunda ve basında bir yankı uyandırırsa, Dipsizgöl Mahallesi de merak edilecek. Köye ziyaretler yapılacak. Ekonomik döngü sağlanacak. Bayanlar meskende yaptıkları eserleri, örgüleri, endemik bitkileri satışa sunabilecek. Bu istikametiyle de bizi heyecanlandıran bir proje” diye konuştu.
BAŞKAN TABAN; “KADINLARIN ROLÜ HER ALANDA ÇOK KIYMETLİ”
Dipsizgöl Mahallesinin bu yılki rol model değişim aktifliği ise Salı günü yapıldı. Köyde bayanlar bu güne özel olarak hazırlanıp eğlenceli bir gün geçirirken, erkekler ise meskenlerinden çıkmadı. Bu yıl etkinliğe İnegöl Belediye Başkanı Alper Taban da konuk oldu. Lider Taban, “Dipsizgöl Mahallemiz havasıyla, suyuyla, bereketli topraklarıyla biliniyor. Meyveci bir köy tıpkı vakitte. Yaklaşık 800 civarında vatandaşımız yaşıyor. Biz burada Sıla arkadaşımızın ve Pınar hocamızın projesiyle köyümüzün geleneğinin yararlarını bilimsel olarak ortaya koyuyoruz. Burada bir kazan kazan var. Hanımefendilerin hayatımızdaki rolü ortada. Bayanlar konutta, işte, toplumsal hayatta, her alanda varlar. Kırsalda da bayanların rolü çok değerli. Bugün de burada bir rol yer değişimi yapılıyor. Beyefendiler ortalıkta yok. Hanımefendiler kahvedeler, meydandalar… Burada roller değişti, yerler değişti ve herkes bir empati kurarak hayatı tekrar anlamlandırıyor. TÜBİTAK’ın da dayanaklarıyla hoş bir proje ortaya konulmuş” dedi.
“GELENEKLERİMİZİ GELECEĞE DE AKTARMALIYIZ”
Gelenek ve göreneklerimizin devam etmesi gerektiğine de vurgu yapan Lider Taban, “Yerelleşmeye değer vermeliyiz. Zira lokal kıymetlerimiz, örf ve adetlerimiz, ananelerimiz var. Biz buyuz. Bunları gelecek kuşaklara de aktarmalıyız” diye konuştu.
KADINLAR KAHVEDE, ERKEKLER EVDE
Köy muhtarı Levent Aslan da “Biz bu projeyi 4 yıl evvel başlattık birlik ve beraberlik olması için. Hem de birebir vakitte bayanları bilinçlendirmek istedik. Her yıl bu geleneği hayata geçirirken farklı eğitimler de yapıyoruz. Uzmanlar gelip çocukları uyuşturucudan müdafaa üzere çeşitli mevzularda eğitimler veriyor. Köyümüzün kahvesini bayanlara tahsis ediyoruz. Erkekler de meskende kalıyor, dışarı çıkmıyorlar” formunda konuştu.
MEYDAN BİZE KALDI
Dipsizgöl Mahallesi bayanları da geleneği sürdürmekten keyifli. Mahalle bayanları ismine konuşan bir vatandaş, “Dipsizgöl Mahallesi bayanları olarak bugünü kendimize ayırdık. Erkeklere sokağa çıkma yasağı var. Meydan bize kaldı” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
