Sofralarımızdan eksik etmediğimiz siyah çay ve yeşil çay tüketiminde kimi noktalara dikkat etmek gerekiyor.
Bir fincan (250 ml) yeşil çayın 50-100 miligram kateşin ve 30-40 gram kafein içerdiğini kaydeden İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Kısım Lideri Prof. Dr. M. Emel Alphan, demleme sırasında siyah çaya oranla yeşil çaydan deme daha fazla kateşin geçtiğini belirterek sağlıklı insanların ve diyabetlilerin en fazla 2 kupa yeşil çay tüketmelerinin önerildiğini söyledi. Alphan, yeşil çay da dahil olmak üzere bitki çaylarının günde toplam iki fincandan fazla içilmesinin diüretik (idrara fazla çıkma) etkiyi arttırdığı için böbreklere ziyanlı tesirleri olabileceğinin de akılda tutulması gerektiğini söyledi.
Çayın yapısında bulunan tanenlerin diyetle alınan demirle bağlanarak demir emilimini azalttığını belirten Prof. Dr. Emel Alphan, “Çay, ekseriyetle kahvaltıda tüketilen bir içecektir. Yumurta demir içeren bir besindir. Sabah kahvaltısında yumurta yenmiyorsa çaydan sakınılmasına gerek yoktur. Yani peynir, zeytin vb. içeren bir kahvaltıda çok rahatlıkla çay içilebilir. Yumurtalı bir sabah kahvaltısından 45 dakika sonra çay yahut kahve içilebilir” tavsiyesinde bulundu.
İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Kısım Lideri Prof. Dr. M. Emel Alphan, çay tüketiminde dikkat edilmesi gereken noktalara ait değerlendirmede bulundu.
Çay kateşinlerden varlıklı bir kaynak
Çayın sahip olduğu bileşenleri ile sıhhat üzerindeki olumlu tesirlerine işaret eden Prof. Dr. M. Emel Alphan, yapılan deneysel çalışmaların çayın bilhassa hiperglisemiyi engelleyebilme özelliğine sahip olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Çay insülin tesirini artırmada tesirli olabiliyor
Çay bileşenlerinin insülin tesirini artırmada tesirli olduğunu kaydeden Prof. Dr. M. Emel Alphan, “Çay, bilhassa yeşil çay sıhhat üzerine birçok olumlu tesiri bulunan kateşinlerden bilhassa de epigallokateşin galattan güçlü bir kaynaktır. Deneysel çalışmalarda epigallokateşin gallat ve öbür kateşinlerin hiperglisemiyi insülin aktivitesini değiştirerek ve beta hücre ziyanını önleyerek engelleyebileceği gösterilmiştir. Çay insülin hassaslığını ve insülin salgılatıcı etkiyi de artırabilir. Siyah, yeşil ve oolong çayların, adipositlerdeki insülinle uyarılmış glikoz alımını arttırarak insülin hassaslığını arttırdığı gösterilmiştir. Epigallokateşingallat, epikateşingallat, tanenler ve teaflavinler üzere çay bileşenleri insülin tesirini arttırmada rol oynayabilir” diye konuştu.
Yeşil çay tüketimi diyabetlilere yarar sağlıyor
Çayın diyabetliler de dahil olmak üzere pek çok kişi için vazgeçilemez bir içecek olduğunu belirten Prof. Dr. M. Emel Alphan, “Bazı çaylar muhakkak metabolik rahatsızlıkları olanlar için de yararlı olabilir. Örneğin yeşil çay, Tip 2 diyabetlilerde tüm nedenlere bağlı ölümlerin azaltılması da dahil olmak üzere pek çok yarar sağlayan kafeinli bir çaydır. 4 binden fazla diyabetli iştirakçinin sıhhatini takip eden beş yıllık bir çalışma, günde dört yahut daha fazla fincan yeşil çay içenlerin yüzde 63 oranında daha düşük mevt oranına sahip olduğunu buldu” dedi.
Yeşil çay daha fazla kateşin içeriyor
Bir fincan (250 ml) yeşil çayın 50-100 miligram kateşin ve 30-40 gram kafein içerdiğini kaydeden Prof. Dr. M. Emel Alphan, “Hazırlanma biçimi, demleme şartları, bitkinin ölçüsü ve tazeliği biyoaktif bileşenleri etkileyebilir. Demleme sırasında siyah çaya oranla yeşil çaydan deme daha fazla kateşin geçer. Yapılan bir çalışmada antioksidan olan kateşinlerin yeşil çayın deminde, siyah çaya nazaran 3 kat daha fazla olduğu saptanmıştır. Sağlıklı insanların ve diyabetlilerin en fazla iki kupa yeşil çay tüketmeleri önerilir” diye konuştu.
İki fincandan fazlasına dikkat!
Prof. Dr. M. Emel Alphan, “Yeşil çay da dahil olmak üzere bitki çaylarının günde toplam 2 fincandan fazla içilmesi diüretik (idrara fazla çıkma) etkiyi arttırdığı için böbreklere ziyanlı tesirleri olabileceği de akılda tutulmalıdır” ihtarında bulundu.
Yumurtasız kahvaltıda çay rahatça tüketilebilir
Çay tüketiminin haline de değinen Prof. Dr. M. Emel Alphan, şunları söyledi:
Çayın yapısında bulunan tanenler, diyetle alınan demirle bağlanarak demir emilimini azaltırlar. Lakin bu husus çok abartılmıştır. Çay, çoklukla kahvaltıda tüketilen bir içecektir. Yumurta demir içeren bir besindir. Sabah kahvaltısında yumurta yenmiyorsa çaydan sakınılmasına gerek yoktur. Yani peynir, zeytin vb. içeren bir kahvaltıda çok rahatlıkla çay içilebilir. Yumurtalı bir sabah kahvaltısından 45 dakika sonra çay yahut kahve içilebilir.
Demir emilimini arttırmak için kahvaltıda yahut öğlen /akşam yemeklerinde C vitamini içeren domates, yeşil biber, limon, portakal vb. besinlerin bulunmasında fayda vardır.
Yemekten çabucak sonra çay tüketilebilir mi?
Yemeklerden çabucak sonra tüketilen çay alışkanlığına da işaret eden Prof. Dr. M. Emel Alphan, “Lokantalarda yemekten sonra çoklukla çay servisi yapılır. Şayet insanlarda demir yetersizliği anemisi yoksa, telaş etmeye gerek yok, çay içilebilir. Demir yetersizliği anemisi olsa bile yemeklerden 45 dakika sonra çay içilebilir. Açık ve limonlu çay önerilebilir” dedi.
Papatya çayı yalnızca sakinleştirmiyor
Prof. Dr. Emel Alphan, çoklukla uykuyu teşvik etmek ve gerilimi azaltmak için kullanılan kafeinsiz tanınan bir çay olan papatya çayı ile yapılan bir çalışmada, Tip 2 diyabetlilerde insülin direncini ve inflamatuar belirteçlere olan tesirleri incelendiğini söyledi. Prof. Dr. M. Emel Alphan, “Sekiz hafta boyunca yapılan araştırmada, günde üç sefer (her yemekten sonra) papatya çayı tüketiminin bu iki parametre üzerinde de yararlı tesirleri olduğu bulundu” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
