Kanser, tüm dünyada giderek artan değerli bir sıhhat sorunu. Küresel kanser istatistiklerine nazaran, 2024 yılında 20 milyon şahsa kanser teşhisi konuldu ve 9,7 milyon kişi kanser nedeniyle hayatını kaybetti. Kanser olaylarının yarısına yakının farkındalık, önlem ve erken teşhisle önlenebileceğini vurgulayan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Yıldırım, “Ayrıca erken teşhis ve uygun tedavi ile birçok kanserde tamamen güzelleşmek de mümkün” dedi.
Tarama programları, hami aşılar, çevresel faktörlerin azaltılması, obezitenin önlenmesi, uygun beslenme ve genetik risklere karşı alınan tedbirlerle milyonlarca hayatın kurtarılabileceğine dikkat çeken Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Yıldırım, “Erkeklerde en sık görülen kanser tipleri; akciğer, prostat, kalın bağırsak, mide ve karaciğer iken, bayanlarda; göğüs, kalın bağırsak, akciğer, rahim ağzı ve tiroit kanserleri daha yaygın görülüyor” dedi.
Kanser olaylarında artış devam ediyor
Araştırmalar kanser olaylarının giderek artmaya devam ettiğini gösterirken, Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Yıldırım, “Genlerde meydana gelen mutasyonlarla hücrelerin denetimsiz bir formda çoğalması manasına gelen kanserde, hadiselerin yüzde 5 ila 10’u genetik geçişlidir. Ailesinde göğüs, yumurtalık, kalın bağırsak yahut rahim kanseri hikayesi olan bireylerin genetik test yaptırması ve genetik danışmanlık alması kıymetli bir önlem yöntemidir” dedi.
Tarama testleri hayat kurtarıyor
Herhangi bir şikâyeti bulunmayan sağlıklı bireylerde kanserin erken teşhisi için tarama testleri yapılabildiğini söyleyen Prof. Dr. Yeşim Yıldırım, “Bu tarama testleri sayesinde kansere bağlı mevt oranları azaltılabilir. Göğüs kanserine karşı tedbir için 40-44 yaş ortası bazal bir mamografi tavsiye edilir. 45-55 yaş ortasında ise her yıl nizamlı mamografi önerilir. 55 yaşından sonra da 2 yılda bir mamografi ile taramalara devam edilebilir” diye konuştu.
Yüksek riskli hastalarda tarama özel olarak planlanmalı
Rahim ağzı kanseri için taramalara 25 yaşında başlanması gerektiğini öneren Prof. Dr. Yeşim Yıldırım, “HPV testi negatif ise her 5 yılda bir tekrar edilmeli, pap smear testi de her 3 yılda bir yapılmalı. Kronik bağırsak hastalığı olmayan ya da ailesinde kolon kanseri bulunmayan ortalama risk kümesindeki bireylerde kolonoskopi taraması 10 yılda bir önerilir lakin kolorektal kanser gelişimi için yüksek riskli hastalarda tarama, şahsî risklere nazaran özel olarak planlanmalı. Akciğer kanserine karşı ise, 50-80 yaş ortasında en az 20 paket/yıl sigara içim hikayesi olan, halihazırda sigara içen ya da 15 yıl içinde sigarayı bırakmış hastalara yılda bir düşük yoğunluklu akciğer tomografisi kesinlikle yapılmalı. Risk kümesindeki hastalarda tomografi ile akciğer kanserinin erken teşhisi sayesinde tedavi mümkün hale gelebiliyor” dedi.
Et tüketimi sınırlandırılmalı
Tedavi sürecini tamamlayan kanser hastalarının sağlıklı ömür alışkanlarını benimsemelerinin hayati olduğunu vurgulayan Yıldırım, “Sigaradan katiyetle uzak durulması ve sağlıklı bir beslenme planının uygulanması çok kıymetli. Kızartma, doymuş yağ, şekerli içecekler ve işlenmiş besinlerden kaçınırken, taze zerzevat, meyve ve tam tahıllı besinlerin tüketimi artırılmalıdır. Et tüketiminin de haftada 2-3 defa ile sonlandırılması gerekir. 30-45 dakikalık günlük yürüyüşler yahut haftada 2 kere ağır antrenmanlarla ülkü kilo korunmalı. Kanser belirtilerinin farkında olmanın ve erken teşhis için sistemli sıhhat denetimleri yaptırmanın hayat kurtaracağı unutulmamalı” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
