Ege Üniversitesi “Cumhuriyet ve Atatürk Günleri” aktiflikleri çerçevesinde Nükleer Bilimler Enstitüsü ile Atatürk Unsurları ve İnkılap Tarihi Kısmı iş birliğinde, “Atatürk Devrinde Sıhhat Eğitimi” bahisli konferans düzenlendi. Nükleer Bilimler Enstitüsü Prof. Dr. Turgay Karalı Konferans Salonunda gerçekleştirilen aktifliğin konuşmacısı Atatürk Prensipleri ve İnkılap Tarihi Kısmı Öğr. Gör. Mehmet Ali Durmuş oldu. Konferansa Nükleer Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sabriye Yuşan, akademisyen ve öğrenciler katıldı. Aktiflikte, Cumhuriyet’in birinci yıllarında sıhhat alanında gerçekleştirilen ıslahatlar ve çağdaş tıp eğitiminin gelişim süreci ele alındı.
Konferansta konuşan Öğr. Gör. Mehmet Ali Durmuş, “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte sıhhat ve eğitim yapısını şekillendiren temel öge, periyodun muhtaçlıkları ve imkânlarıydı. Osmanlı’da hekimbaşılık sistemi ile medreseler ve şifahaneler sıhhat eğitiminin temelini oluşturdu; lakin vakitle nitelik kaybı ve vakıf sisteminin büyük kentlerde ağırlaşması nedeniyle bilhassa halk sıhhati hizmetlerinde aksaklıklar ortaya çıktı. Avrupa’da gelişen çağdaşlaşma süreci Osmanlı’yı da etkiledi ve sıhhat alanında yeni bir anlayışı gerekli kıldı” dedi.
“Atatürk sıhhati ‘Milli Mesele’ ilan etti”
Atatürk liderliğinde Cumhuriyetin sıhhat eğitimindeki kaliteyi nasıl yükselttiğini anlatan Öğr. Gör. Mehmet Ali Durmuş, “Lale Döneminden itibaren sıhhat kurumlarında birtakım gelişmeler görülse de çağdaş sıhhat eğitiminin gerçek temeli II. Mahmut periyodunda, Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasının akabinde ordunun gereksinimini karşılamak üzere kurulan Tıbbiye ile atılıyor. Tıbbiye’de başlangıçta Fransızca başta olmak üzere yabancı lisanlar kullanılıyor, fakat vakitle Türkçe tıp lisanı geliştirilmeye başlanıyor. 1850’de hekimbaşılık sistemi kaldırılarak bugünkü Sıhhat Bakanlığı’na temel sayılabilecek Tıbbiye Nezareti kuruluyor ve sıhhat alanında çağdaş idari yapılanma şekilleniyor. Bu dönüşüm sürecinin içinden çıkan Mustafa Kemal Atatürk ise, hem genç yaşta yaşadığı sıhhat problemlerinin tesiriyle hem de devletin geleceğini sağlam temellere oturtma gayesiyle, sıhhati her vakit ‘dikkatle üzerinde durulacak bir ulusal mesele’ olarak vurgulayan bir önder olarak karşımıza çıkıyor” dedi.
“Savaş şartlarında sıhhat teşkilatının temelleri atıldı”
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetin birinci yıllarında, Türkiye’de çağdaş sıhhat sistemi ve eğitimi büyük zorluklara karşın süratle kurulduğundan bahseden Öğr. Gör. Durmuş, “Kurtuluş Savaşı sürerken bile sıhhat alanında devlet örgütlenmesi oluşturulmuş ve Adnan Adıvar’ın bakanlığında Sıhhiye ve Muavenat-ı İçtimaiye Vekaleti kuruldu. 1921’deki eğitim kongresine Mustafa Kemal’in katılması, sıhhat eğitiminin o güç periyotta bile öncelik olduğunu göstermiştir. 1921’den itibaren uzun yıllar Sağlık Bakanlığı yapan Refik Saydam, numune hastaneleri, sıhhat işçisi yetiştiren okullar ve 1930 Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile çağdaş sıhhat sisteminin temelini attı. Bu periyotta ayrıyeten Safiye Ali ile birlikte bayanların tıp eğitimine iştiraki başlamış ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun kuruluşuyla sıhhat hizmetleri halka daha geniş ölçekte ulaştırılmıştır” diye konuştu.
“Kurumlar aracılığıyla sıhhat eğitimi yaygınlaştırıldı”
Eğitim atılımlarıyla halk sıhhati şuurunun arttığına ve çağdaş sıhhat işçisinin eğitiminin güçlendirildiğine vurgu yapan Öğr. Gör. Durmuş, “Millet Mektepleri, Latin alfabesinin öğretiminin yanı sıra hijyen ve sıhhat bilgilerini de yaygınlaştırarak halk sıhhatinin gelişmesine kıymetli katkı sağlamıştır. Bu okullardan yetişen işçinin sıhhat teşkilatında istihdam edilmesi, hizmetlerin güçlenmesine takviye oldu. Tıpkı devirde Numune Hastaneleri uygulamalı eğitimle sıhhat çalışanı yetiştirmiş, Halkevleri ise konferanslar ve spor etkinlikleriyle halkın sıhhat şuurunu artırmıştır. 1933 Üniversite Islahatı ile tıp eğitimi tekrar yapılandırılmış, evvel İstanbul’da, akabinde 1945’te Ankara’da ve 1955’te Ege Üniversitesinde açılan tıp fakülteleriyle sıhhat eğitimi daha da gelişti. Bu gayretlerin temelinde Atatürk’ün sıhhat ve eğitim alanına verdiği değer bulunuyor” dedi.
Enstitü Müdürü Prof. Dr. Sabriye Yuşan, Öğr. Gör. Mehmet Ali Durmuş’a Teşekkür Dokümanı takdim etmesiyle aktiflik sona erdi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
