Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Kısmı Öğr. Gör. Dr. Cem Özdemir’in moderatörlüğünde “Bağımlılık Paneli II” isimli aktiflik düzenledi. Nuri Alım Konferans Salonunda düzenlenen panele Unsur Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü Arş. Gör. Dr. Demet Havaçeliği Atlam, Uzm. Psk. Enes Kaan Karaçengel, Uzm. Psk Ayça Çınaroğlu Asar, Ege Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Yüksek Lisans öğrencisi Selen Açıkyol, konuşmacı olarak katıldılar. Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Nuran Erol Işık, akademisyenler ve öğrencilerin yer aldığı aktiflikte bağımlılıklar ruhsal ve sosyolojik acıdan ele alındı.
Açılış konuşmasını gerçekleştiren Öğr. Gör. Dr. Cem Özdemir, “Sosyolojik açıdan baktığımızda bağımlılık; bireyin toplumla kurduğu bağların aşikâr seviyelerde (her vakit olmasa bile) zayıflaması, tahminen de bir anomi durumunun sonucu olarak kıymetlendirilebilir. Bağımlılık epeyce karmaşık bir sorundur ve yalnızca bireyi ilgilendiren bir durum değildir. Bu; bağımlı olan kişinin ailesini, daha geniş çerçevede ceza adalet sistemi içerisindeki kurumları, bireyleri ve tabipleri etkileyen; tıpkı vakitte günün sonunda artık global seviyede organize hata çetelerinin ve olağan ki birçok yasal şirketin epey güçlenmesini sağlayan bir olgudur” dedi.
“Madde bağımlılığında coğrafik faktörler etkili”
Arş. Gör. Dr. Demet Havaçeliği Atlam, “Maddeye erişimde; coğrafik faktörler, ticaretin yapıldığı güzergâhta ikamet etme, dezavantajlı bölgelerde bulunma, unsurun yasal statüsü ve toplumsal etrafta kullanımın yaygınlığı üzere risk faktörleri değerli rol oynamaktadır. Örneğin; eroinin ham hususu olan haşhaşın üretildiği Afganistan’a komşuluğundan ötürü, alkol sorunu bulunmamasına karşın eroinle gayret etmek zorunda kalan İran, bu duruma çarpıcı bir örnektir. Yoksulluk, göç ve toplumsal sorunların de temel teşkil ettiği bu süreçte; hususun olağan karşılandığı, hem kullanımın hem de satışın aile içine kadar girebildiği dezavantajlı bölgelerle karşılaşabiliyoruz. Bu durum, unsurun kültüre ve yaşama entegre olmasına yol açmakta; sonucunda ise aile içi kullanımın yaygınlaşmasını ve farklı cürüm cinslerinin ortaya çıkmasını tetiklemektedir” diye konuştu.
“Alkol bağımlılığında bilinçlendirme çalışmaları şart”
Konuşmasına bağımlılığın tarifiyle başlayan Ege Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Yüksek Lisans öğrencisi Selen Açıkyol, “Bağımlılık; hayatı daha düzgün gösterirken aslında onun içini boşaltan her şeydir. Alkol bağımlılığında genetik faktörler en başta gelse de cinsiyet, çevresel ve kültürel faktörler de belirleyicidir. Riskli içme davranışını azaltmak ismine yalnızca kişisel gayretler kâfi değildir. Üniversite yerleşkelerinin ve toplumsal normların dönüştürülmesi, küme baskısının azaltılması ve bilinçlendirme çalışmaları da büyük kıymet taşımaktadır,” dedi.
“Kumar bir ‘beyin hastalığıdır’”
Kumarın bir hastalık olduğunu vurgulayan Uzman Psikolog Ayça Çınaroğlu Asar, “Kumar; tıpkı grip üzere semptomları olan, teşhis koyabildiğimiz ve bu sayede tedavisini de uygulayabildiğimiz bir hastalıktır. Ona ‘beyin hastalığı’ dememizin sebebi, beyin inceleme çalışmalarında gözle görülmese bile fonksiyonel değişikliklerin saptanmasıdır; bilhassa duygusal düşünme ve karar verme süreçlerinde fonksiyonel bozulmalar görüyoruz. Sürecin evrelerine baktığımızda; ‘kazanma evresi’nde oluşan ‘kontrol bende’ hissi, ümit hissini perçinler. ‘Kaybetme evresi’nde ise ‘toparlayabilirim’ kanısı hâkim olur; kişi, o an vazgeçerse her şeyin boşa gideceğine inanır. Ekseriyetle danışanlarımızla karşılaştığımız son evre olan ‘tükenme evresi’nde ise kişi; ‘ne değeri var ki, her şey bitti’ kanısıyla yalnızlaşır ve intihara meyilli hale gelir” dedi
“Teknolojiyi bilinçsiz kullanmanın yarattığı ruhsal riskler”
Teknoloji bağımlılığının ciddiyetine dikkat çeken Uzm. Psk. Enes Kaan Karaçengel, “Teknoloji bağımlılığı, teknoloji ve internetin bilinçsiz ve denetimsiz kullanımına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tarif çok tanıdık gelebilir zira misal davranışlar artık çabucak hepimizde mevcut. Lakin unutulmamalıdır ki ruhsal bozukluklar, bağımlılığa yer hazırlar. Bilhassa depresyon tanısı olan bir bireyin internet bağımlısı olma riski hayli yüksektir. Depresyon hafife alınacak bir durum değildir, hayati riskler dahi taşıyabilir. Misal halde içe kapanık ve dürtüsel bireyler de risk altındadır. Zira bu bireylerde, sanal dünyada kendine yeni bir kimlik edinme ve kendini orada ‘bulma’ fikri hâkim olabilmektedir. Aile tesiri de yadsınamaz, ebeveynlerinden bağımlılık modellemesi alan çocukların risk seviyesi çok daha fazladır. Bu noktada, bağımlı bireylerden aygıtların zorla alınması mahrumluk belirtilerini artıracağından, bu tıp sert tavırlardan kaçınılmalı ve süreç ailece yönetilmelidir. Tedavide temel gayemiz, kişinin teknoloji kullanımının altında yatan nedenleri ortaya çıkarmaktır. Pandemiyle artan tablet ve ekran kullanımının bu süreçleri tetiklediğini görüyoruz. Bu bahiste zorlanan aileler, Yeşilay’ın fiyatsız danışmanlık hizmetlerinden yahut Ege Üniversitesi bünyesindeki İnternet Bağımlılığı Polikliniğinden takviye alabilirler” diye konuştu.
Etkinlik, soru yanıt kısmının akabinde Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Nuran Erol Işık ve Sosyoloji Kısım Lider Yardımcısı Doç. Dr. Ebru Çetin’in konuşmacılara doküman takdim etmesiyle sona erdi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
