Zurich Sigorta Kümesi Türkiye CEO’su Yılmaz Yıldız, raporda öne çıkan risklerle ilgili görüşlerini paylaştı.
2024 Global Riskler Raporu’nda yapay zekâ ile bağlantılı olarak dezenformasyon, çok hava olayları ve toplumsal kutuplaşma, gelecek 2 yıldaki en değerli riskler olarak dikkat çekiyor. Uzmanların üçte ikisinin gelecek 10 yıl içerisinde dünya genelinde kutuplaşmanın artacağına yönelik görüş bildirdiğinin altını çizen Zurich Sigorta Kümesi Türkiye CEO’su Yılmaz Yıldız, “Her ne kadar çok kutuplu bir dünya var üzere gözükse de kısa ve orta vadede küresel sıkıntılara küresel çözümler bulmalıyız. İş birliği manasında yeni anlayışlara ve tahlillere gereksinim var” dedi.
“Önemli doğal kaynakların muhakkak ülkelerde ağırlaşması çatışma riskini artırıyor”
Devletlerarası silahlı çatışmalar önümüzdeki iki yılın en değerli beş riski ortasında yer alıyor. Rusya- Ukrayna savaşının Avrupa güvenliği, İsrail- Filistin çatışmasının Ortadoğu istikrarları için çok değerli olduğunu hatırlatan Yıldız, “Çin tarafında ise özellikle Tayvan seçimleri sonrası izlenecek siyaset dünya açısından kritik. Tayvan dünyada yüksek teknolojili çip üretiminin yaklaşık %60’ını yapıyor. Birebir kapasiteyi dünyanın diğer yerinde yaratmak için, şayet ki insan kaynağını bulabilirseniz yaklaşık 20 yıl ve 300 milyar dolarlık bir yatırım gerekiyor” dedi. Yeni dünya sistemi için kıymetli doğal kaynakların aşikâr ülkelerde ağırlaşmasının da çatışma riskini artırdığını tabir eden Yıldız şu bilgileri paylaştı: “Dünya platin kaynaklarının %90’ı Güney Afrika’da, kobaltın %46’sı Kongo’da, lityumum %42’si Şili’de. Tayvan çip üretiminde başı çekerken, çip üreten makinalar ise %60 ile Hollanda’da üretiliyor.”
“En önemli meselelerden biri ekonomik eşitsizlik”
Rapora nazaran, önümüzdeki yıllara kalıcı ekonomik belirsizlik ve iktisatta fırsat eşitsizliği damgasını vuracak. Süregelen hayat pahalılığı krizi, tesirini sürdürecek. Dünyanın karşı karşıya olduğu en önemli meselelerden biri olarak eşitsizliğe işaret eden Yıldız: “Ülkeler ortası ve ülkeler içi eşitsizlik; hayat pahalılığı, toplumsal kutuplaşma, istemsiz göç, bölgesel çatışmalar ve gibisi riskler yaratan, pek çok sorunun kaynağı olan çok önemli ekonomik ve toplumsal bir sıkıntıdır. Kolay bir tahlil de gözükmüyor.”
Gelecek 10 yıla yönelik en değerli 10 riskin 5’i etrafla ilişkili
Yakın ve uzun vadeli risk ortamında çevresel riskler öne çıkmayı sürdürüyor. Gelecek 10 yıla damga vuracağı düşünülen risklerin beşi, “olağanüstü hava olayları, dünya sisteminde kritik değişimler, biyoçeşitlilik kaybı ve ekosistem çöküşü, doğal kaynak kıtlığı ve hava kirliliği” olarak etrafla bağlantılı mevzulardan oluşuyor. Yıldız’ın mevzuyla ilgili yorumu şu biçimde:
“Gıda talebini karşılamak için her yıl Kanada kadar alana gereksinim var”
“İnsanlığın etrafa verdiği ziyan artık geri dönülemez bir noktada. İklim değişikliğini besin ve su enflasyonu, soluduğumuz kirli hava ve doğal afet olayları ile yaşıyoruz. Biyoçeşitlilik kaybı, çok konuşulmayan ama bir o kadar da değerli bir bahis. İnsanlık dünyadaki canlı tiplerinin yalnızca yüzde 0,01’ini temsil ederken hayvan çeşitlerinin yüzde 83’ünü, bitki tiplerinin yüzde 50’sini, böcek cinslerinin yüzde 40’ını şimdiden yok etmiş durumda. Biyoçeşitlilik olmadan, böcekler olmadan tarımın olması, gıda endüstrinin olması mümkün değil. Öteki taraftan 2050 yılına kadar dünya besin tüketimi yaklaşık iki kat artacak. Her yıl yaklaşık Kanada büyüklüğünde bir alana gereksinim var ki yeni besin talebini karşılayalım. Bu manada, optimist olmak zor” dedi.
Çevre sıkıntılarıyla gayrette de eşitsizliğe dikkat çekti
Çevre sıkıntılarına yönelik alınacak önlemlerin ülkeler ortasında eşit dağılmadığını, bunun da gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ortasında çatışma yarattığını söz eden Yıldız, “Gelişmekte olan ülkelerin, gelişmiş ülkeler düzeyine erişme seyahatinde, bu önlemlere ayıracak vakitleri ve kaynakları yok. Dünyada yalnızca yeşil güç için yapılması gereken yatırım yılda 9 trilyon dolar. Dünyanın gayrisafi hasılası kabaca 100 trilyon dolar. Bunun 500 milyar dolar kadarını gelişmekte olan ülkelerin yapması lazım. Bu türlü bir kaynak yok” biçiminde konuştu.
“Hemen çabucak tüm hastalıklara deva bulabileceğimiz bir teknolojiden bahsediyoruz”
2024 Global Riskler Raporunda, yanlış bilgi ve dezenformasyon kısa vadede en kıymetli riskler olarak bedellendiriliyor. Yapay zekâ, teknolojilerinin gelişmesine paralel olarak, önümüzdeki 10 yıl içinde de bu riskin ön planda olacağı görülüyor. Chat GPT için “yapay zekanın demokratikleşmesi” sözünü kullanan Yılmaz Yıldız, bu alandaki fırsatlara dikkat çekiyor: “Dünyadaki seçim takvimiyle kesişince, yapay zekanın bu seçimleri nasıl manipüle edeceği çok tartışılıyor. Lakin yapay zekanın risklerinin yanında fırsatları daha fazla. Tıp ve sentetik biyoloji alanında büyük ilerleme kaydedeceğimiz, insanlığın çabucak hemen tüm hastalıklarına deva bulabileceğimiz bir teknolojiden bahsediyoruz.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
