Yaşlanmak, hayatın doğal ve kaçınılmaz bir modülü. Fakat, bu süreci hem bedensel hem de ruhsal olarak sağlıklı bir biçimde geçirebilmek, yanlışsız alışkanlıkları hayatımıza dahil etmekle mümkün. Acıbadem Üniversitesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Filiz Onat, sağlıklı yaşlanmanın, genç, dinç görünmenin temellerini ve bu süreçte dikkat edilmesi gereken ögeleri açıkladı. Uyku tertibinden fizikî aktiviteye, uygun dozda vitamin-mineral kullanımından, sağlıklı beslenmeye, hatta olumlu bir bakış açısına kadar birçok öge, sağlıklı yaşlanmada kıymetli rol oynar. İşte “Özetle ‘3 beyazdan’ uzak durmak ve her şeyi dozunda yaşamak, çok her şeyden uzak durmak önemli” diyen Prof. Dr. Filiz Onat’tan iyi yaşlanmanın yolları ve hayatınıza katmanız gereken öneriler…
Kaliteli Uyku: Sağlıklı Hayatın Temeli
İyi bir uyku sistemi, sağlıklı yaşlanmanın en temel ögelerinden biridir. Günde 6-9 saat ortasında uyumak, bedenin kendini yenilemesi ve dinlenmesi için ülkü mühlet olarak kabul edilir. Uyku müddetinin 6 saatin altına düşmesi yahut 9 saatin üzerine çıkması, beden istikrarı üzerinde olumsuz tesirler yaratabilir. Uyku, sırf fizikî değil, zihinsel sıhhatimizi da etkileyerek, günlük ömürde daha enerjik ve zinde olmamızı sağlar.
Fiziksel Aktivite: Hareket Etmenin Gücü
Fiziksel aktivite, yaşlanma sürecinde sağlıklı bir vücudun en değerli anahtarlarından biridir. Günlük yürüyüşler ve tertipli idmanlar, hem sirkülasyon sistemini dayanaklar hem de kas ve kemik sıhhatini korur. Antrenman sırasında nabzın belli bir düzeye çıkması, fizikî aktivitelerin tesirini artırır. Merdiven kullanmak yahut kısa müddetli yürüyüşler üzere kolay hareketlerle bile bedeni faal tutmak mümkündür. Fizikî hareketliliği günlük ömrün bir modülü haline getirmek, yaşlanma sürecini olumlu tesirler.
Sağlıklı Beslenme: İstikrarlı ve Yanlışsız Tüketim
Sağlıklı yaşlanmanın bir öteki değerli ögesi, yanlışsız beslenme alışkanlıklarıdır. Bilhassa tuz, şeker ve un üzere “üç beyaz”dan uzak durmak, beden sıhhatini takviyeler. Türk mutfağında yaygın olan çok tuz tüketimi, sadece tansiyonu yükseltmekle kalmaz, tıpkı vakitte damar ve cilt sıhhatini da olumsuz tesirler, yaşlanmayı hızlandırır. Bunun yerine, zerzevat ve meyve yüklü bir diyet benimsenmelidir. Beslenmede her şeyin dozunda tüketilmesi gerektiği unutulmamalıdır; çoka kaçmak, sıhhate ziyan verir.
Sigaradan Uzak Durmanın Önemi
Sigara, bedende çabucak her organı olumsuz tesirler ve bilhassa damar sıhhatini bozarak erken yaşlanmaya yol açar. Cilt yapısında değişikliklere, kan sirkülasyonunda bozulmalara ve dokuların ziyan görmesine neden olur. Yalnızca sigara içmek değil, sigara içilen ortamlarda bulunmak da emsal halde ziyanlıdır. Sağlıklı yaşlanma için sigaradan büsbütün uzak durulmalıdır.
Pozitif Bakış Açısı: Ruhsal Sıhhat İçin Gereklilik
Mutlu ve müspet bir bakış açısına sahip olmak, sağlıklı yaşlanma sürecinin ruhsal boyutunu dayanaklar. Keyifli olmak öğrenilebilir bir marifettir ve bu süreç, hayatın denetimini ele almakla, yan koltukta değil de direksiyon başında olmakla başlar. Hayatınızdaki negatif güç yayan insanlardan uzak durmak, ruhsal sıhhatinizi korumanıza yardımcı olur. Hayata karşı olumlu bir duruş sergilemek, hayattan daha fazla keyif almanıza ve gerilimle daha kolay başa çıkmanıza imkan tanır. Keyifli olmak öğrenilebilir bir hünerdir.
Vitamin ve Destekler: Şuurlu ve İstikrarlı Kullanım
Vitaminler ve destekler, sağlıklı yaşlanmayı destekleyen ögelerdir; fakat bu eserlerin bilinçsizce kullanımı, bedene ziyan verebilir. D vitamini, bağışıklık sistemi ve kemik sıhhati için kritik bir değere sahiptir ve D vitaminin kandaki düzeyinin 30-80 ng/ml aralığında tutulması gerekir. 30 ng/ml altında olmasını istemeyiz. Bazen de bilinçsiz ve ölçüsüz kullanım yüzünden kan kıymeti 100 ng/ml’nin üzerine çıkan şahıslar oluyor, bu da zehirlenmelere yol açabilir. Benzer biçimde, bilhassa 65 yaş üstü bireylerde sıkça görülen B12 eksikliği de doktor kontrolünde takviye ile giderilmelidir. Vitaminlerin doğal kaynaklardan alınması tercih edilmelidir; örneğin, C vitamini için portakal, kivi ve greyfurt üzere meyveler tüketilebilir.
Gelişigüzel vitamin-mineral desteği ve şeker kabızlık nedeni
Osteoporoz riski olan bayanlar kalsiyum ve D vitaminini doktor kontrolünde kullanmalı. Gelişigüzel kalsiyum alımı kabızlığa yol açar. Kabızlığın en kıymetli nedenlerinden biri de hareketsizlik. Kabızlığı önlemek için su içmek de değerli, çay-kahve suyun yerini tutmaz. Ayrıyeten şeker kullanımı kabızlık meselesini artırır.
Genç Kalmanın Besinleri
Sebze ve meyveler, doğal yaşlanma zıddı özellikleriyle öne çıkar. Limon, portakal, nar ve kivi üzere C vitamini açısından varlıklı besinler, cilt sıhhatini dayanaklar. Balık, yoğurt ve yumurta üzere protein kaynakları, kas ve kemik yapısının korunmasına yardımcı olur. Ayrıyeten ceviz, badem ve fındık üzere kuruyemişler, bedene muhtaçlık duyduğu magnezyum ve potasyumu sağlar. Gün boyunca kâfi ölçüde su tüketmek, vücudun yenilenme sürecine dayanak olur.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
