Bazı ender hadiselerde 30’lu yaşlarda belirtilerin görülebildiğine dikkat çeken Nöroloji Uzman Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Tanı anında daha az bilişsel bozukluğa sahip olsalar da, çalışmalar genç başlangıçlı Alzheimer hastalığıyla yaşayanların beyinlerinde daha süratli değişiklikler olduğunu göstermiştir. Bu, durumun geç başlangıçlı Alzheimer hastalığından daha agresif olabileceğini gösterir.” dedi. Prof. Dr. Sultan Tarlacı ayrıyeten kimi araştırmalara nazaran, genetik olarak Alzheimer riski altında olanların daha etkin olarak ve beslenme biçimine dikkat ederek genç yaşta Alzheimer hastalığına yakalanma riskini düşürebileceklerine vurgu yaptı.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzman Prof. Dr. Sultan Tarlacı, genç yaşta başlayan Alzheimer hakkında bilgi verdi.
Dikkat azlığı ve mekânsal farkındalıkta azalma genç yaşta başlayan Alzheimer’ın birinci belirtileri olabilir!
Genç yaşta başlayan Alzheimer hastalığı hakkında bilgi birikimi artmış olsa da, bu hastalığın altında yatan düzenekler hakkında hâlâ birçok soru olduğuna işaret eden Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Genç yaşta Alzheimer hastalığı, ekseriyetle 65 yaşından evvel başlayan ve genetik faktörlerin rol oynadığı bir Alzheimer hastalığı formudur. Bu hastalık, Alzheimer’ın klasik belirtilerine erken yaşta yol açar ve çoklukla daha süratli ilerler.” dedi.
Takip ettikleri Alzheimer hastaları ortasında şu anda 44 yaşında bir bayan hasta olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Sultan Tarlacı, şunları söyledi:
“40 yaşlarında başlamış ve epeyce yıkıcı bir duruma gelmiş. Öncelikle belirtiler çok daha erken başlayabilir. Birtakım az hadiselerde 30 kadar erken yaşlarda bile görülebilir, fakat çoklukla 50-64 yaşları ortasında teşhis edilir. Alzheimer hastalığı olan bireylerde hastalığın birinci belirtisi olarak hafıza kaybı sıklıkla görülürken, genç yaşta başlayan Alzheimer hastalığı olan şahıslarda daha az dikkat, el hareketlerini taklit etme maharetinde azalma ve mekânsal farkındalıkta azalma üzere öbür belirtiler de görülme eğilimi vardır. Araştırmalar, duyusal ve hareketle ilgili bilgileri işlemekle misyonlu beyin bölgelerinin (parietal korteks olarak adlandırılır) daha fazla hasar belirtisi gösterdiğini bulmuştur. Ayrıyeten, öğrenme ve hafızada değerli bir beyin bölgesi olan hipokampüste geç başlangıçlı Alzheimer’a kıyasla daha az hasar vardır.”
Genç başlangıçlı Alzheimer hastalarının beyinlerinde daha süratli değişiklikler oluyor…
“Tanı anında daha az bilişsel bozukluğa sahip olsalar da, çalışmalar genç başlangıçlı Alzheimer hastalığıyla yaşayanların beyinlerinde daha süratli değişiklikler olduğunu göstermiştir.” diyen Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Bu, durumun geç başlangıçlı Alzheimer hastalığından daha agresif olabileceğini gösterir. Ayrıyeten erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı olan şahısların geç başlangıçlı olanlara nazaran yaklaşık iki yıl daha kısa bir hayat beklentisine sahip olmalarının nedenini de açıklayabilir.” formunda konuştu.
Daha sağlıklı bir ömür biçimiyle hastalığa karşı dayanıklılık güçlendirilebilir…
Demans aile geçmişi olan yahut riskleri konusunda kaygı duyan bireylere genetik test yaptırabileceğine değinen Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Bu, yanlışlı genlerin varlığını doğrulayacaktır. Bu testler, semptomlar gösterenler yahut gelecekteki prognozlarını bilmek isteyenler için yapılabilir.” dedi.
Bazı araştırmaların, daha fazla risk altında olan şahısların, genetiği değiştirmek mümkün olmasa da, daha sağlıklı bir ömür üslubuyla hastalığa karşı dayanıklılığını güçlendirebileceği fikrini desteklediğine dikkat çeken Prof. Dr. Sultan Tarlacı, şunları söyledi:
“Bir çalışma , genetik olarak erken başlangıçlı Alzheimer’a yatkın olan şahısların haftada iki buçuk saatten fazla antrenman yaptıklarında, fizikî olarak daha az etkin olanlara nazaran hafıza testlerinde daha âlâ puan aldıklarını buldu. Daha faal olmanın yanı sıra, diyet seçimleri genç yaşta Alzheimer riskini de düşürebilir. Yüksek seviyede zerzevat, kuru meyve ve çikolata tüketen bireyler daha düşük riske sahiptir. Genç demanslarda depresyon sıktır ve tedavi edilmelidir.
Bilişsel rehabilitasyon programları, hastaların bellek ve öteki bilişsel fonksiyonlarını güçlendirmeyi gayeler. Bu programlar çoklukla özel idmanlar ve stratejiler içerir. Hastalar ve aile üyeleri için takviye kümeleri, ruhsal danışmanlık ve eğitim programları, hastalığın duygusal ve toplumsal taraflarıyla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Nizamlı fizikî idman, genel sıhhat durumunu güzelleştirebilir ve bilişsel işlevleri destekleyebilir. Ayrıyeten, antrenman toplumsal etkileşimi teşvik edebilir. İlaçlar tek başına, hafıza ve bilişsel fonksiyonların korunmasına yardımcı olabilir, lakin ekseriyetle hastalığın ilerlemesini durdurmazlar. Tesirleri bireyden şahsa değişebilir.”
On hadiseden birinin sorumlusu genetik…
Genç yaşta ortaya çıkan Alzheimer hastalığının risk faktörleri ile geç yaşta ortaya çıkan Alzheimer hastalığının risk faktörlerinin misal olduğunun altını çizen Prof. Dr. Sultan Tarlacı, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Genç başlangıçlı Alzheimer hastalığının yaklaşık on hadisesinden birinde genetiğin rol oynadığı biliniyor. Şimdiye kadar, üç gen ( APP, PSEN1 ve PSEN2 ) genç başlangıçlı Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilmiştir. Genç Alzheimer hastalarının genetik özellikleri ve hastalığın biyolojik düzenekleri üzerine yapılan araştırmalar, tedavi stratejilerinin kişiselleştirilmesine ve hedeflenmesine imkan tanıyabilir. Bilhassa genetik mutasyonları hedefleyen tedavi formülleri geliştirilmesine katkıda bulunabilir. Genç yaşta Alzheimer hastalığının patofizyolojik düzeneklerini anlamak, Alzheimer hastalığının genel patofizyolojisini daha güzel kavrayabilmemizi sağlar. Bu bilgi, hastalığın erken periyotlarını, ilerleyişini ve nasıl önlenebileceğini anlamak için değerli olabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
