Göz hududunda incelme ve kalıcı görme alanı kaybıyla karakterize bir göz hastalığı olan glokom dünyada 70 milyon kişiyi etkiliyor. Ülkemizde 550 bin bireyde glokom tespit edilmiş olsa da hasta sayısının bu sayının 4 katı olduğu düşünülüyor. Kalıcı görme kaybının en sık görülen nedenlerinden biri olan ve her yaşta oluşabilen glokom ekseriyetle 40 yaşın üstündeki bireyleri tehdit ediyor. Pek çok hastalıkta olduğu üzere glokomda da erken teşhis çok kıymetli. Çünkü göz doktoruna tertipli gidilmediği takdirde teşhis gecikebiliyor, bunun sonucunda görme alanında ve görmede geri dönüşü olmayan kayıplar gelişiyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Coşar, erken teşhis konulduğunda ise glokomun denetim altına alınabildiğine dikkat çekerek, “Bu sayede görme alanını ve görmeyi korumak mümkün olmaktadır. Erken teşhis için herkesin, bilhassa de riskin artmış olduğu 40 yaş üstündeki bireylerin yılda bir defa göz muayenelerini ihmal etmemeleri gerekmektedir” diyor.
Kardeşlerde risk 4 kat artıyor!
Toplumda ortalama göz içi basıncı 16 mm Hg oluyor ve 11-21 mmHg aralığı olağan sayılıyor. Glokomun ‘normal tansiyonlu glokom’ ismi verilen ve göz içi basıncının olağan seyrettiği tipi olsa da, bu hastalık çoklukla yüksek göz içi basıncıyla birlikte görülüyor. En yaygın tipi olan primer açık açılı glokomda göz içindeki sıvıyı göz dışına atan kanallarda tıkanma oluyor, sıvı göz içinde birikiyor ve bunun sonucunda göz içi basıncı artıyor. Bu basınç artışı da göz hududunda tahribata yol açıyor. Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Coşar, glokomda en yaygın görülen primer açık açılı glokom için risk faktörlerini ‘yaşlanma, doğum denetim hapı kullanımı, diyabet, yüksek tansiyon, kalp-damar ve migren üzere hastalıklar’ olarak sıralıyor. Bunların yanı sıra aile öyküsünün de değerli bir risk faktörü olduğunu belirten Prof. Dr. Banu Coşar, “Risk çocuklarda 2 kat artarken, kardeşlerde ise daha da yükselerek 4 kat olmaktadır” diyor.
Yan taraflarınızda bulunan eşyalara çarpıyorsanız, dikkat!
Primer açık açılı glokomda şayet hasar ilerlemediyse, başlangıçta görsel belirtiler olmuyor. Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Coşar, “Bu nedenle hastalar göz hekimine başvurmadıkları sürece glokomları olduğunu anlamazlar” uyarısında bulunarak, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Glokoma ‘sinsi bir hastalık’ denmesinin nedeni budur. Hastalık lakin çok ilerlediğinde geri dönüşsüz görme alanı kaybı ve görme kaybı gelişebilmektedir. Glokom ilerlediğinde görme alanı yanlardan daralmaya başlamaktadır. Glokomu olanlar yanlarındaki eşyaları görmeyip, çarpabilirler. Bu durum otomobil kullanırken de güvenliği tehdit edebilir. Glokomun son evrelerinde ise tam körlük gelişebilmektedir”
Görme kaybının ilerlemesi önlenebiliyor!
Glokomun teşhis edilmesinde görüntüleme formülleri büyük değer taşıyor. Bilgisayarlı görme alanı, pakimetri, stereo disk fotoğrafı, konfokal tarayıcı lazer oftalmoskop ile optik koherans tomografi (OCT) glokomun tespit edilmesinde başvurulan usulleri oluşturuyor. Yapılan çalışmalar, dünyada 6.5 milyon kişinin glokom nedeniyle kalıcı görme kaybı yaşadığını ortaya koyuyor. Halbuki erken teşhis ve tedavi sayesinde görme hududunda gelişecek olan hasar durdurulabiliyor, böylelikle görme kaybının ilerlemesi önlenebiliyor. Tedavide göz tansiyonunun birinci düzeyinden yüzde 25 oranında düşürülmesi hedefleniyor. Lakin her göz için hedeflenen göz içi basıncı; tedavi öncesindeki basınç kıymeti, göz hududunda oluşan hasarın şiddeti, hasarın ilerleme riski ve hastanın yaşı üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak saptanıyor. Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Coşar, glokomun göz damlaları, lazer ve ameliyat ile tedavi edildiğini belirterek, “Genellikle birinci etapta başvurulan göz içi damlaları sıklıkla tesirli olabilmektedir. Glokom damlaları 5 temel kümeden oluşurken, pek çok kombine ilaçlardan da faydalanılmaktadır” diyor.
Tedaviden başarılı sonuçlar elde ediliyor
İlaç tedavisinden yanıt alınamayan yahut ilaçlara karşı alerji gelişmesi üzere durumlarda göz içi basıncını düşürmek için lazer yahut ameliyat metotlarına başvuruluyor. Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Coşar, epey başarılı sonuçlar alınan bir lazer tekniği olan SLT (selektif laser trabeküloplasti) tedavisinin son yıllarda yaygın olarak kullanıldığını tabir ederek, “Glokomda bir öteki lazer tedavisi olan siklofotokoagülasyon’un ise TCP (transskleral diot siklofotokoagülasyon) ve ECP (endoskopik diod siklofotokoagülasyon) tipleri mevcut. ECP ekseriyetle katarak cerrahisi ile birlikte kullanılırken, TCP yoluna ise öteki formüllere yanıt vermeyen hastalarda son deva olarak başvurulmaktadır” diyor. Prof. Dr. Banu Coşar, tekrar faal sonuçlar sağlanan cerrahi tedavi yollarında başta trabekülektomi olmak üzere derin sklerektomi ve viskokanalostomi üzere tekniklerden faydalandıklarını vurguluyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
