Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Çocuk ve Egen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Melek Beğenilen Luş, savaş ile ilgili haberlere maruz kalmış bir çocuklara savaşın nasıl anlatılacağı hakkında bilgi verdi.
Çocuk ve Egen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Melek Gözde Luş, “En kıymetli noktalardan bir tanesi kavramlar ilgili açık ve çocuğun anlayabileceği bir halde konuşmaktır. Onun telaşlarını anladığını anne babanın lisana getirmesi ve çocuğa itimat vermesi çok değerli. Çocuğun telaşlarını çok değerli ölçüde bu durum azaltır ve onunla birlikte haberleri izleyerek tahminen birtakım imajlardan çocuğu uzak tutarak, çocuğu korumak anne babanın en değerli vazifelerin başında gelir.” dedi.
Ergenler de küçük bir çocuk üzere bu imgelerden etkileniyor
Özellikle ergenlik periyodunda çocukların savaş ile ilgili haberlerle direkt ilgilenebileceğini tabir eden Yrd. Doç. Dr. Melek Gözde Luş, şöyle devam etti:
“Aslında politik sorular bile sorabilirler. Kendi görüşünü anne babasının görüşleriyle kıyaslamak isteyebilir ve hatta tartışmak isteyebilir. Anne babanın aslında bu bahislerde ergenler ile konuşması, konuşmaktan çekinmemesi hatta onu dinlemesi, yargılamaması, şayet kendisi üzere düşünmüyorsa, diğer bir görüş bildiriyorsa katiyen yargılayıcı konuşmaması çok değerli.”
Ergenlerin de küçük bir çocuk üzere bu imajlardan etkilendiğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Melek Gözde Luş, “Savaş ortamında yaşayan çocuklar çok daha önemli travma atlatıyorlar. Şiddete maruz kalmış çocuklar üzere onların da erişkinlik devrine kadar devam eden, travma sonrası birtakım belirtileri gösterdikleri çeşitli araştırmalarla kanıtlanmış. Bu nedenle tahminen de çok uzun sürecek birtakım terapilere ve tedavilere gereksinim duyabiirler.” diye konuştu.
Tıpkı yetişkinlerin olduğu üzere çocukların da ruhsal dünyası yıkılıyor
Yrd. Doç. Dr. Melek Beğenilen Luş, savaş üzere yetişkinlerin bile dehşete düştüğü, dehşet içerisinde kaldığı ve epey makûs etkilendiği şiddet ortamında çocukların elbette yalnızca ruhsal olarak etkilenmediklerini de belirterek, şunları anlattı:
“Çocukların pak suya ulaşamadığı, pak yiyeceklere ulaşamadığı, açlık, susuzlukla bilhassa 5 yaş altındaki çocukların mevtle karşılaştığı savaş ortamında birinci öncelik elbette çocukların fizikî olarak sağlıklı olmaları, hayatta kalmaları, pak suya ve yiyeceğe ulaşmalarıdır. Ama onların ruhsal dünyasında tıpkı yetişkinlerin olduğu üzere çocukların da ruhsal dünyasında savaş epey kıymetli yıkım tesiri yaratır. Bilhassa 5 yaş altındaki çocuklarda şiddet içerikli rastgele bir olayın çabucak ardından huzursuzluk, ağlama, her şeye çok reaksiyon verme, hırçınlık, uykusuzluk, anne babanın dediklerine uymama, her şeyi reddetme üzere bir kadro olumsuz belirtiler görülüyor.”
Çocukları savaş haberlerinden uzak tutmak gerek
Yrd. Doç. Dr. Melek Beğenilen Luş, öncelikle 6 yaş ya da 7-8 yaş sonrası çocuklarla daha küçük çocuklar ortasında fark olduğunu lisana getirerek, şöyle anlattı:
“Ebeveynler olarak, çocukların soyut kavramları anlamadıklarını, savaş da soyut bir kavram olduğu için buna mana veremediklerini, gördükleri her şeyi sorabileceklerini hiçbir vakit unutmamalıyız. Değerli olan onlara yanlışsız bilgiyi vermek, onların anlayabileceği bir halde konuşmak, anlayabileceği lisandan konuşmak ve onlara inanç vermektir. Esasen ebeveynlerin kendilerini anladığını hissederse bir çocuk, kendisini inançta hisseder hasebiyle telaşı çok azalır.
Ergenlik devri içinde aslında bu böyledir. Kendi görüşlerini geliştirmeye başladıkları için kişilik gelişimi ile birlikte ergenler bu bahisler ile ilgili tartışmak isteyeceklerdir. Kendi görüşlerini ortaya koymak isteyeceklerdir. Aslında anne babalar onları yargılamadan dinlemeli, onaylamasalar bile, kendi görüşlerine uymasa bile, yeniden de onları mutlaka rencide etmeden, terslemeden dinlemeli, hak vermedikleri yerler olsa bile onları düzeltmeden yalnızca onların yanında olduğunu gösteren bir biçimde onlarla irtibat kurarak, aslında onlara dayanak olmak en yeterli ebeveynlik fonksiyonudur diyebiliriz.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
